Kalkınma hamlesi Teknoparklarla güçleniyor

Yeni hükümet sistemine hazırlanan Türkiye "ekonomik kalkınma ve toplumsal refah düzeyini" artırmaya yönelik hamlelere sahne oluyor. Uluslararası pazarlarda güç kazanmak, Ar-Ge'ye dayalı teknoloji yoğun üretimin artırılması için de tüm imkanlar seferber ediliyor. Bu yüzyılın en büyük kalkınma araçlarından birini de araştırma-geliştirme birimlerinin toplandığı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TEKNOPARK) oluşturuyor. Hükümet, teknoparklardaki yönetici şirketlere, girişimci, öğretim görevlilerine vergi muafiyetinden sigorta prim desteğine kadar birçok başlıkta destek sağlıyor.
SANAYİYE YEREL KATKI ARTIYOR
Gelişmiş ülkelerde 1950'lerde uygulanmaya başlayan teknoparklar üniversite-sanayi ilişkilerinin somut işbirliğine dönüşmesini sağlıyor. Yüksek teknoloji tabanlı yeni şirketlerin kurulması ve küçük şirketlerin büyümesini sağlıyor. Akademik bilginin teknolojik ürünlere dönüşmesiyle teknoloji transferi gerçekleştiriliyor. Sanayi ürünlerine yerel katkı artıyor. İhracat ve yabancı yatırım artarken, dışa bağımlılık azalıyor. Dünyadaki başarılı örneklerinin vazgeçilmez öğesi de Kuluçka merkezlerinin kurulması ve işletilmesi.
SAYISI 69'A ULAŞTI
Yaklaşık 15 yıl önce sadece iki taknopark varken bugün sayısı 69'a ulaşırken, 55'i faaliyete geçti. Bu teknoparklarda 44 binden fazla çalışan bulunuyor. Tam zamanlı eşdeğer Ar- Ge personel sayısı 122 bini geçmiş durumda. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, bu sayıyı 2023'te 300 bine çıkarmayı hedeflediklerini söylüyor. Türkiye'deki teknoloji açığına dikkat çeken Özlü, "Teknolojik faaliyetlere büyük önem veriyoruz. Bilimin sanayi, teknolojiyle entegre olmasını arzu ediyoruz. Yüksek katma değerli ürün doğrudan yüksek teknolojidir" diyor.
MUAFİYETLER 2023'E KADAR
Teknoparklardaki şirketlere uygulanan muafiyetler 6170 sayılı yasa ile 2023'e kadar uzatıldı ve yeni avantajlar sağlandı. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Yasası kapsamında yönetici şirketlere bölgelerin kurulması için gerekli idare binası, kuluçka merkezi ve altyapı giderlerinde bakanlık destek sağlıyor. Bu şirketler damga vergisi ve harçtan muaf tutuluyor. Atık su arıtma tesisi işleten bölgelerden su bedeli alınmıyor. Şirketlerin elde ettiği kazançlar Aralık 2023 tarihine kadar vergiden muaf tutuluyor. Beş yıl bedelsiz, diğer yıllar için yatırım konusu Hazine taşınmazları vergi değerinin binde ikisi karşılığında kullanma izni veriliyor.
GİRİŞİMCİLERE VERGİ MUAFİYETİ
Bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin bu bölgedeki yazılım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları 31 Aralık 2023 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden muaf tutulacak. Bu sürede ürettikleri, sistem-veri yönetimi, iş uygulamaları, sektörel, internet, mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yazılımı şeklindeki teslim ve hizmetlerden katma değer vergisi alınmayacak. Bölgede çalışan araştırmacı, yazılımcı ve Ar-Ge personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri de bu tarihe kadar vergiden muaf tutulacak. Teknoparklarda bulunan personelin sigorta primi, işveren hissesi ile yüzde 50'si yasa kapsamında destekleniyor.
ÖĞRETİM ÜYELERİ DE DESTEKLENİYOR
Bölgelerde görevlendirilen öğretim üyelerinin bölgede elde edecekleri gelirler üniversite döner sermaye kapsamı dışında tutuluyor. Öğretim elemanları Üniversite Yönetim Kurulu izni ile yaptıkları araştırmalarının sonuçlarını ticarileştirmek amacı ile bu bölgelerde şirket kurabiliyor. Kurulu bir şirkete ortak olabiliyor ya da bu şirketlerin yönetiminde görev alabiliyor.
AR-GE REFORM PAKETİ
Ar-Ge ve yenilik ekosistemine teknoparklar için yeni bir dönemin başlangıcı sayılacak önemli katkılar sağlandı. Bu bölgelerde çalışan personelin, yürütülen proje kapsamında veya lisansüstü eğitimi ile ilgili dışarıda geçirdikleri süreler, muafiyet kapsamına alındı. Buradaki firmalara doğrudan girişim sermayesi sağlayan firmalar için vergi indirimi sağlandı. Teknopark firması veya yönetici şirketinde çalıştırılacak yabancı uyruklu Ar-Ge ve/veya tasarım personeli için istihdam kolaylaştırıldı. Ar-Ge faaliyetleri gerçekleştiren ve projesini tamamlayan girişimci firmalara Teknolojik Ürün Deneyim Belgesi verilmesi kolaylaştırıldı. Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri ile Prototip Atölyesi kurulabilmesinin yolu açıldı.
ÜRETİM REFORM PAKETİ
Yapılan en son düzenleme olan Üretim Reform Paketi ile Temel Bilimler alanlarında en az lisans derecesine sahip Ar-Ge personeli istihdamı kolaylaştırıldı. TGB firmalarında ve TGB Yönetici Şirketinde istihdam edilecek Temel Bilimler mezunlarının maaşlarının brüt asgari ücret kadarlık kısmı, 2 yıl süreyle Bakanlık tarafından karşılanıyor.
TASARIM, YAZILIM DA KAPSAMDA
Teknoparklarda gerçekleştirilen A-Ge, tasarım, yazılım faaliyetleri destek ve muafiyet kapsamında yer alıyor;
Gelir ve Kurumlar Vergisi İstisnası
Gelir Vergisi Stopajı Desteği
Gümrük Vergisi İstisnası
Damga Vergisi İstisnası
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
EN BÜYÜK KALKINMA ARACI "TEKNOPARKLAR"
Teşvikler ve muafiyetler 2023'e kadar sürecek
Şirketler, girişimci ve öğretim görevlilerinin yükünü devlet üstleniyor
Teknopark sayısı 69'a ulaştı
Yaklaşık 5 bin firma faaliyet gösteriyor
İstihdam edilen personel sayısı 45 bine yaklaştı
Hedef 2023'de 300 bin istihdam
Biten proje sayısı 25 bin 589 oldu
Toplam 7 bin 690 proje üzerinde çalışılıyor