‘Ekonomik ilişkilerimiz tempolu ilerliyor’

Macar-Türk dostluğunu ve iki ülkenin ekonomik ilişkilerini Macaristan'ın Ankara büyükelçisi Gabor Kiss ile konuştuk....
- Türkiye ve Macaristan ilişkilerini nasıl değerlendiriyorsunuz?
- İki ülke ve halk arasındaki dostluğun ötesinde Türkiye'nin yalnızca Macaristan için değil, tüm Avrupa için de önde gelen öneme sahip olmasını temel olarak addedebiliriz.
Türkiye, Avrupa'nın kapısı; ülkenin siyasi-ekonomik istikrarı çoğu bakımdan Avrupa barış ve güvenliğinin teminatıdır.
Avrupa Birliği ve Türkiye arasındaki çok taraflı iş birliği ise karşılıklı olup hem Avrupa devletlerinin, hem de Türkiye'nin asli menfaatidir. Macaristan bu yaklaşım ruhuyla uluslararası çeşitli forumlarda adım atmakta ve Vişegrad Grubu dönem başkanı olarak da bu görüşü temsil etmektedir.
- İki ülkenin geleceğini nasıl görüyorsunuz?
Bunun için özellikle Macar-Türk ilişkilerinin geçtiğimiz yıllarda karşılıklı değerler ve menfaatler temelinde stratejik ortaklık ilişkisine dönüşmüş olmasına büyük değer veriyoruz, ulaşmak istediğimiz hedefler uğruna uzun vadede belirleyici kararlar almaya hazırız. Diğer pek çok üst düzey ve mesleki görüşmeler arasından Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin 2017 Haziranında Ankara'da gerçekleştirilen üçüncü toplantısı önde gelmektedir. İki ülkenin yöneticileri en üst düzeyde ilişkilerimizin geleceği ve önümüzdeki görevler için doğrudan, kapsamlı, yapıcı ve dostane fikir teatisinde bulunabilmiştir. Ortak kararları eylemler takip etmiştir ki, bunun en güncel örneklerinden birisi esaslı savunma sanayi işbirliğine yolu açan Macar savunma bakanının geçtiğimiz günlerde Türkiye'ye gerçekleştirdiği resmi ziyarettir.
- Macar Türk iş birlikleri hakkında ne düşünüyorsunuz?
- Macar ve Türk halkı arasında eskiden bu yana mevcut olan karşılıklı sempati ve dostluk, özellikle aktif kültürel iş birliğimizin lokomotifidir. Türk tarafında Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı'nın (Tİ- KA) kesinlikle takdiri hak ettiği, ortak kültürel- tarihi mirasın muhafaza edilmesi ve yaşatılması alanında gösterilen dayanışma örnek teşkil etmektedir. Budapeşte'de Gül Baba Türbesi ve çevresinin restorasyon ve yenileme çalışmaları tamamlandığında, bu alandaki iş birliğimiz yakın gelecekte yeni bir inciyle zenginleşecektir.
- Macaristan ve Türkiye'nin kardeş ülke olması için ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz?
- Ortak tarihi geçmişimizin yaşatılmasının yanında gençleri ilişkilerimizin inşasına daha fazla dahil ederek ve olabildiğince çok sayıda Türk öğrencinin çeşitli burs programları çerçevesinde Macaristan'da eğitim sürdürmesine yardımcı olarak geleceği de düşünüyoruz. Kardeş şehir münasebetleri de memnuniyet verici biçimde aktiftir. Bunun fevkalade örneği Budapeşte ve Ankara ile Pécs ve İstanbul arasındaki geniş kapsamlı iş birliğidir. Fahri konsolosluk ağının daha da genişletilmesine büyük önem atfediyoruz. Bununla uyumlu olarak bu sene Adana ve Antalya'da Fahri Konsolosluk Ofisi açtık.
- Ekonomik ilişkiler nasıl?
- Ekonomik ilişkilerimiz de tempolu biçimde gelişmekte. Türkiye ve Macaristan'ın yıllık ikili ticaret hacmi, önceki dönemlere nazaran önemli bir artışla günümüzde 3-3.5 milyar dolar seviyesindedir, ancak bu alanda özellikle ortak hedef olarak 5 milyar Dolar hacmin bir an evvel yakalanması ifade edildiği düşünüldüğünde açıkçası daha yapılması gerekenler bulunmaktadır.
- Son olarak iki ülkenin 2017 yılını nasıl değerlendiriyorsunuz?
- Kısa yıl değerlendirmemizin sonuna gelirken mutluluk ve memnuniyetle ifade edebiliriz ki, ülkelerimiz ve halklarımız arasındaki sempati ve sıkı dostluk, yakında sona erecek 2017 yılı sürecinde daha da güçlenmiş, siyasi ve ekonomik ilişkilerimiz gelişmiş, kültürel iş birliğimiz zenginleşmiştir ve böylelikle ilişkilerimizin geleceği bakımından yaklaşan 2018 yılına iyimser beklentiyle bakmak için tüm sebeplerimiz mevcuttur. Şu kesindir ki, Macaristan'ın Ankara Büyükelçiliği, İstanbul Başkonsolosluğu, İstanbul Macar Kültür Enstitüsü ile Macar İhracat-İthalat Bankası A.Ş. (Eximbank), ALX Türk-Macar Ticaret Merkezi, gelecekte de bunun için çalışacaktır.
Macar-Türk ilişkilerinin güçlendirilmesine katkı sunmak isteyen herkese yardımcı olmaya hazırdır.
GABOR FODOR MACAR KÜLTÜR MERKEZİ DİREKTÖRÜ
'Osmanlı eserleri görülmeli'
- Türkler ve Macarlar kültür olarak hangi yönleriyle birbirine benziyor?
- En göze çarpan örneklerden birkaç tanesi; müzik, masal ve mutfaktır. Her ne kadar Macar dili Türkçe ile aynı dil ailesinden gelmese de, Orta Asya'da birlikte geçirdiğimiz yüzyıllar ve Osmanlı idaresinin 150 senesi, Macar kültüründe büyük etki yaratıp doğal bir şekilde iz bırakmıştır.
- Macarlar en çok hangi Türk anıtlarından etkileniyor?
- En çok hamamlardan etkilendiklerini söylersem herhalde yanlış bir yorum yapmamış oluyorum. Eski Osmanlı kaplıcaları halen kullanılmaktadır ve turistler arasında da çok popülerdir.
- Macar ve Türk kültürünü merak eden kişilere hangi anıtları görmelerini önerirsiniz?
- Osmanlı mimarı eserleri dışında Buda, Estergon ve Visegrad kalelerini, Kahramanlar Meydanını, Mohaç Kara Muharebesi Anma Parkını ve tabii büyülü Tuna nehrini tavsiye ederim.
EN İYİLER MACARİSTAN'DA
Avrupa'nın en büyük festivali: Sziget
Avrupa'nın en büyük geleneksel etkinliği: Turan Kurultayı
Avrupa'nın en büyük hamamı: Budapeşte'de Szecheny
Dünyanın En İyi tıp ve mühendislik fakülteleri Budapeşte'de
Balaton Gölü Avrupa'nın en geniş gölü ünvanına sahip.
Macaristan'da, hala geleneksel yöntemlerle elde üretilen kaliteli ayakkabılar yapılıyor.
Miskolc'lu ayakkabı ustası Attila Kovács'ın elinden muhteşem ayakkabılar çıkıyor. Eserlerindeki süs motiflerinin arasında Macar ulusal simgeleri de önemli yer alıyor. Mesela en son ayakkabısındaki en özel süs: Macar arması.
MACARİSTAN'IN EN'LERİNİ BÜYÜKELÇİLERE SORDUK
Şakir Fakılı TÜRKİYE CUMHURİYETİ BUDAPEŞTE Büyükelçisi
EN İYİ YEMEK: En sevilen Macar yemeği gulaş çorbasıdır derler.
EN İYİ FOTOĞRAF: İyi bir fotoğraf Kale'de Balıkçılar Burcu'nda çekilebilir.
EN İYİ HEYKEL: Macaristan'da şehirlerin meydan ve sokakları ustaca yapılmış sayısız heykellerle süslenmiştir. Bunlardan bana göre en ilginci, Ferenc Molnar'ın 'Pal Sokağı Çocukları' kitabındaki çocukları tasvir eden heykellerdir.
EN İYİ GÖL: Macaristan'ın Balaton gölü gerçekten turkuvaz rengiyle harikadır.
GABOR KİSS MACARİSTAN ANKARA BÜYÜKELÇİSİ
Leziz bir tatlı için en iyi mekanlar: Szamos Pastanesi: Tezgah daima el yapımı kekler, nefis tatlılarla doludur ve hepsi geleneksel tariflere dayanmaktadır. Kahve spesiyallerinden birisini sipariş etmeyi unutmayın. Gulaş için en iyi restoran: Güzel bir manzarayla hizmet sunan Balatonfüred'deki Baricska Csárda… Manzaranın tadını çıkarmak cabası! Macaristan'daki en iyi termal otel: En iyi mi? Macaristan'da en az bir fevkalade termal otele sahip olmayan bölge yok.… Spirit Sárvár Otel'i deneyin! En iyi Macar filmi: Küçük bir Macar kasabasında yaramaz bir afacanın komik hikayesini anlatan 'Demir Yolu Kulübesi Yaramazı' (The Rascal of the Railroad Shack). Beni daima neşelendirir.
TURAN KURULTAYI
27 Türk boyunu bir araya getiren ve Hun kardeşliğini simgeleyen, 2018'in Ağustos ayında, Macaristan'ın Bugaç Ovası'nda gerçekleşecek kurultaya bu sene rekor katılım bekleniyor. Büyük ilgi gören organizasyona her yıl olduğu gibi 2018'de de Macaristan, Kazakistan ve Kırgızistan'dan katılan bakan, milletvekili ve sanatçıların yanı sıra Tuva Cumhuriyeti'nden Dağıstan'a, Yakutistan'dan Azerbaycan'a kadar geniş bir coğrafyadan müzik ve dans grupları katılacak. Gösteri alanında kurultaya gelen her ülkenin sıra ile bayrakları açılacak.