Dünya 4 trilyon eridi

1- Enflasyon ve vergi reformu tetikledi
ABD'de enflasyon yukarı seyretmeye başladı. Trump'ın vergi reformuyla piyasaya çıkacak 1 trilyon dolar da buna eklenince borsalar düştü
2- Küresel ekonomiyi etkiledi
Küresel ölçekte gelişmekte olan ülkeleri de etkileyecek düşüş, euronun dolar karşısında değer kazanmasına sebep olacak.
3- Düşüş devam eder ama krize dönüşmez
ABD'de enflasyon, tahvil faizlerinin yukarı seyri düşüşün devam edeceğine işaret ediyor. Ancak küresel bir krize dönüşme olasılığı çok zayıf.
Rekor kırmayan borsanın kalmadığı 2017 geneli ve 2018'in başındaki trend tersine mi dönüyor? Kâr satışı mı yoksa küresel ekonomik beklentilerde bir bozulma mı var? Bu soruların birine veya birden fazlasına verilen cevap olumsuz olunca dünyada piyasalar dün toplam 4 trilyon dolar kaybetti. ABD borsalarında pazartesi yaşanan yüzde 5'leri bulan düşüşler dün sabah Asya'yı da etkiledi. Asya borsaları bu dalganın etkisiyle yüzde 2-5 arasında değer kaybetti. Avrupa'da da borsalar yüzde 2'den fazla düştü. Türkiye ise bu küresel erimeden görece daha az etkilendi. Türkiye, dün güne yüzde 2'lerde düşüş ile başlasa da dünya ile karşılaştırıldığında daha güçlü bir duruş sergiledi. Borsa İstanbul günü yüzde 1.19 düşüşle 115 bin 457 seviyesinden kapattı. ABD borsaları önceki günkü yüksek düşüşün ardından dün de ekside başladı. Yüzde 0.5'e yakın küçük bir kayıpla güne başlayan Dow Jones ve Nasdaq dışında S&P 500 ise yüzde 0.9 düşüş yaşadı. Ancak kapanışta tüm endeksler günü 1.5 artışla tamamladı.

PARA ARTIK UCUZ DEĞİL
Bu 4 trilyon dolarlık erimenin kaynağı olarak ABD ve gelişmiş ekonomilerde yüzde 2-3 bandına oturan enflasyon gösteriliyor. Enflasyondaki bu değişim tahvil faizlerinin de artışını beraberinde getiriyor. Tüm bunlar, paranın eskisi gibi 'ucuz' olmayacağı anlamına geliyor. Yani artık şirketlerin, hane halkının ve bankaların kasalarındaki para da kullanım açısından daha pahalı. Kâr satışı ile zarar kes (stop-loss) satışı da düşüşün arkasındaki diğer sebepler arasında gösteriliyor.
DÜŞÜŞ DEVAM MI EDECEK?
Peki bu düşüş trendi devam edecek mi? Herkesin üzerinde mutabık kaldığı nokta; ABD'de Merkez Bankası'nın (Fed) ilave faiz artışları yapacağı, şirketlerin vergi reformu sonrası çalışanlarına daha fazla para vereceği, bunun da enflasyonu ve faizleri yukarı çekeceği... Enflasyonun yukarı seyrine ilave olarak vergi reformuyla piyasaya çıkacak 1 trilyon dolarlık yeni sıcak para da borsalardaki düşüşün sürmesine sebep olacak. Küresel ölçekte bakınca ise ABD'de yaşanan bu gelişmeler dolar borçlusu gelişmekte olan ülkeleri olumsuz etkileyecek. Burada da asıl üzerinde durulması gereken ise Avrupa ve euro. Avrupa'da bir faiz artırımı gelmemesi durumunda, euronun dolar karşısında değer kazanması bekleniyor.
KORKU ENDEKSİ ARTTI
Küresel ekonominin seyrine yönelik olarak tutulan 'dünya korku endeksi' ise 2015'ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Piyasalardaki volatilite CBOE VIX endeksini yüzde 14 artırdı. ABD ve Batılı borsacıların duaları bu düşüşlerin kâr satışı olması. Balonun patlaması senaryosunda büyük sorunlar kapıda gözüküyor.

ZENGİNLER BİR GÜNDE 114 MİLYAR $ KAYBETTİ
Wall Street'te önceki gün yaşanan keskin düşüş dünyanın en zengin milyarderlerini de vurdu. Zenginlerin servetlerindeki kayıp 114 milyar dolar oldu. Bloomberg Billioneries Index'e göre dünyanın en zengin üçüncü insanı olan Warren Buffett'ın şirketi Berkshine Hathaway 5.1 milyar dolar kaybetti. Marc Zuckerberg'in serveti de 3.6 milyar dolar değer kaybı yaşadı. Dünyanın en zengin insanı olan Amazon. com CEO'su Jeff Bezos da 3.3 milyar dolar kaybetti.
TRUMP'I ETKİLEYECEK Mİ?
Esasında ABD Başkanı Donald Trump'ın her fırsatta örnek olarak gösterdiği 'borsalar rekor kırıyor' tezi de çöküşe geçti. Bu sallantı devam ederse Trump'ın zaten sallantıda olan koltuğu ne olur? Bu ABD'de merak konusu. Ama çöküş ekonomiye zarar verirse Trump da bu işten pek kârlı çıkamaz. Dün Beyaz Saray'dan yapılan "Başkan ekonominin uzun vadeli temellerine bakıyor. Bunlar da güçlü. Başkan Dow'un günlük hareketleri hakkında yorum yapmaz" şeklindeki açıklama Trump'ın konuyu yakından izlediğini gösteriyor.
2008'İN KALDIRAÇLI ÜRÜN KABUSU DÖNÜYOR
Küresel krize sebep olma ihtimali düşük de olsa 'kaldıraçlı' ürünler dün de karşımıza çıktı. Geçtiğimiz yıl popülerlik kazanan Türkiye'de Borsa Yatırım Fonu (BYF) olarak ifade edilen Exchange Traded Funds (ETF's) ve VelocityShares Daily Inverse VIX gibi araçlar ciddi zarar yazdı. Çünkü pazartesi günü volatilite yüzde 115 arttı. Bu ürünlerde volatilitenin düşüşü para kazandırırken, artış para kaybettiriyor. Blackrock da iShares (kaldıraçlı ürünü) için uyarı yaptı.