Dünyanın yatırım üssü

Çin'in kapıları, artan pazar erişimi, yatırım ikliminde iyileşme, fikri mülkiyet haklarının (FMH) daha iyi korunması, düşük gümrük tarifeleri ve genişleyen ithalat ile dünyaya daha da açılacak. Yönetim hizmetleri danışmanlık şirketi EY'nin Büyük Çin biriminin yönetici ortağı ve EY Çin'in yönetim kurulu başkanı Albert Ng, 13-15 Nisan tarihleri arasında ABD'nin Pensilvanya eyaletinde düzenlenen Penn Wharton Çin Zirvesi 2018'de bir panelde konuştu. Ng, yükselen korumacılığa rağmen "küreselleşme Çin'de durmayacak" dedikten sonra Çin'in küreselleşmede kilit bir rol oynamayı sürdüreceğini ifade etti.

China Today dergisinden Yu Shujun'un haberine göre, Ng, ülkenin son yıllarda yaptığı dış yatırımların büyüme oranını gölgede bıraksa da Çin'de doğrudan yabancı yatırımların (DYY) yüksek bir seviyede seyrettiğinin göz ardı edilemeyeceğinin altını çizdi.Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı tarafından ocak ayında yayımlanan rapora göre, Çin'e DYY girişi 2017 yılında 144 milyar dolara ulaşarak rekor kırdı. Bu da Çin'i DYY alan ülkeler arasında dünyada ABD'nin ardından ikinci sıraya yerleştirdi. Bu arada, Çin'de ekonomik büyümenin temel itici gücü ihracat ve yatırımdan tüketim ve yenilikçiliğe doğru kayarken, yatırım manzarası da yeniden şekilleniyor.

Pensilvanya Üniversitesi'ne bağlı Wharton Okulu'nun dekanı Geoffrey Garrett, zirvenin açılış töreninde yaptığı konuşmada "Çin'in küresel rolü 2000 yılında düşük maliyetli üretici iken, 2009 yılında dünyanın büyüme motoruna ve şu anda da tartışmasız küresel yenilikçilik motoruna evrildi" diye konuştu. "Çin'de yenilikçilik büyük sıçrama yapacak ve gelecek yıllarda ana lokomotif haline gelecek" diyen Ng ise sözlerine "Çin'deki yenilikçilik ve teknolojik ilerleme, pek çok ülkeyi korkutabilecek bir şey olacak" diye devam etti. Ng'ye göre, teknolojik yenilikçilik kilit bir yatırım alanı.

Alaska Permanent Fund Corp.'un küresel özel sermaye ve özel fırsatlar bölümünün kıdemli portföy yöneticisi Yup S. Kim de Çin ve ABD'nin mevcut GSYİH artış oranlarına bakıldığında, Çin'in 10 yıl içinde dünyanın en büyük ekonomisi haline geleceğini ifade etti. Ayrıca "Önümüzdeki 10 yıl boyunca Çinli yurttaşların harcanabilir geliri, pek çok yatırım fırsatı oluşturacak şekilde yüzde 30'a kadar artış gösterecek" dedi.

CAZİP PAZAR

"Dünyanın fabrikası" olarak tanınmadan önce Çin tarımsal sanayilere odaklanmıştı, ancak Ng'ye göre, gelecekte herkes Çin'e "dünyanın pazarı" olarak bakmak zorunda kalacak. Bu da hem Çinli şirketler hem de yabancı yatırımcılar için yeni fırsatlar anlamına geliyor. Geçmişte yabancı şirketler Çin'de üretip dünyanın dört bir yanına ihracat yapardı. Bugün bu değişti. Pek çok yabancı şirket Çin'de ürettiğini burada satmak istiyor" diyen Ng'ye göre Çin dünyada hiç kimse tarafından göz ardı edilemeyecek en büyük pazarı haline geldi.

Kasım ayında Şanghay'da dünyanın dört bir yanından şirketlerin davet edildiği Çin Uluslararası İthalat Fuarı düzenlenecek. Ng, "İlk defa düzenlenen bu ithalat fuarı, Çin hükümetinin pek çok yabancı şirketi cezbedebileceğine duyduğu güvenin ve dış dünyaya daha fazla açılmayı gerçekten istediğinin işareti" dedi. "Çin bir dizi ölçütte dünyaya öncülük etti" diyen Kim ise nüfusun yüzde 50'sinin internet erişimi bulunduğuna dikkat çekerek Çin'in halen dünyadaki en büyük online nüfusu barındırdığını vurguladı.

Ülkenin aynı zamanda elektrikli araçlar, robot teknolojisi, akıllı telefonlar, mobil ödeme sistemleri, yurtdışı turizm, sinema gişe hasılatları ve online perakendede dünyanın en büyük pazarına sahip olduğunu söyleyen Kim, "Tüketimde dünyanın çok önemli bir parçası olan Çin aynı zamanda mühim bir yatırım durağı" dedi.

Garrett, Çin'in 2017'de dünya genelindeki yenilenebilir enerji yatırımlarının yüzde 40'ını nasıl elinde tuttuğunu açıkladı. Aynı yıl Çin'de dünyanın geri kalanının toplamından çok daha fazla sayıda elektrikli araç satıldı. Yüksek hızlı tren işinde sadece 10 yıldır bulunmasına rağmen, yine ülkede dünyanın geri kalanının toplamından daha fazla hızlı tren hattı bulunuyor. Garrett yapay zeka (YZ) yatırımlarının da gelecek beş yılda ABD'yi geride bırakacağını öngörüyor.

"Daha da önemlisi, bütün bunlar Çin'de teknolojik ilerlemenin gelişmesiyle daha da hız kazanıyor" diyen Kim'e göre, Amerikalılar Çinli şirketleri kendi şirketlerinin taklidi olarak görüyor olabilir ancak muhtemelen bugün bu durum tersine dönüyor.Kim'e göre, Amerika'nın önde gelen birçok şirketi ürün yönetimi ve mühendisliği alanında kaynakların daha büyük bir dilimini elinde tutan ve dağıtım kanallarına çok daha yakın olan Çinli şirketlerden yetenek transferi arayışına girdi.

HÜKÜMET DESTEKLİYOR

McKinsey'in eski kıdemli ortağı Pete Walker, zirvenin kapanış töreninde yaptığı konuşmada Çin modelinin merkezindeki nosyonun halka hizmet için tasarlanmış güçlü bir merkezi hükümet olduğunu belirtti. Walker, hükümetin ekonomideki rolünden bahsederken Çin modelini Amerikan kurumsal yapısının klasik bir örneği olarak tarif etti: Bir genel müdür ve direktörler kurulunun yanı sıra liyakat süreçleriyle yükselen çok yetenekli insanlar var ve herkesi sürece dahil etmeyi amaçlayan beş yıllık planlar uygulanıyor.

Ng, Çin'in ekonomik büyümesinin nicelliği yerine kalite ve sürdürülebilirliğine baktığını belirtti. Önümüzdeki süreçte uzun yıllar boyunca iki haneli büyüme oranları bir hedef bile olmayacak. İstikrar ve istihdamın yanı sıra insanların yaşam standartlarının iyileştirilmesi, hükümet için daha önemli olacak.

Kim, politik bölünmelerin giderek arttığı bir dünyada, Batı ve Latin Amerika ülkelerindeki dalgalanmalarla birlikte, Çin'in bütünlüklü bir partiye sahip olmasının ve gelecek 10 ile 20 yıl için bir vizyonu bulunmasının benzersiz bir rekabet avantajı yarattığına ve bunun Çin'deki özel girişimler için yeni fırsatlar anlamına geldiğine dikkat çekti.

Kim'e göre, YZ, uçan otomobiller, sürücüsüz araçlar, robot teknolojileri ve sanal gerçeklik gibi yıkıcı teknolojiler, hükümetin yenilikçi ve destekleyici bir yaklaşıma sahip olmasını gerektiriyor. Kim, "Bu, Çin pazarının bugünkü cazibesi açısından kilit bir faktör" diyor.

Çin'in şu anda bu yenilikçi teknolojileri büyütüp geliştirebilmek için çok daha iyi bir konumda olduğunu vurgulayan Kim, Çin'de bir tekboynuzlu atın 1 milyar dolar veya üzeri değere sahip yenilikçi özel girişimin ortaya çıkmasının aşağı yukarı dört yıl sürdüğünü, ABD'de ise bu sürenin yedi yılı bulduğunu ifade etti. Ng ise Çin hükümeti tarafından girişimciliğin desteklendiğini, bunun da özel yatırımcı sayısının artmasını teşvik edeceğini söyledi. Çin'de görüştüğü eyalet ve şehir düzeyindeki yerel yönetimlerin DYY çekmek, yatırım ortamını geliştirmek ve Çin pazarına giren yabancı yatırımcılara yardımcı olmak için yeni yollar araştırdığını sözlerine ekleyen Ng, "Pek çok yerel idarenin bir numaralı gündemi halen bu" dedi.

YÖNETİLEBİLİR RİSKLER

Kim'e göre, Çin'de yatırım yapmanın kendine göre riskleri var. Ekonomik sistemin aşırı manivela gücü, eski sanayilerin fazla kapasitesi ve renminbinin döviz kuru sistemindeki revizyonun ardından 2015'te yaşadığı volatilite, makroekonomik açıdan bakıldığında, yabancı yatırımcıların temel endişeleri arasında yer alıyor. Ayrıca JP Morgan'ın istatistiklerine göre, devlete ait teşebbüslerin (DAT) borcunun Çin'in 2016 yılı itibarıyla toplam borcunun yüzde 55'ini oluşturduğunu ve ülkenin DAT'larının yüzde 30'unun zarar ettiğini söyledi. Ng, sürdürülebilirliğe odaklı bir şekilde nicelikten niteliğe geçiş yapan Çin ekonomisinin bu süreçte söz konusu şirketlerin kaldıraç oranlarına da çözüm bulacağının altını çizdi. Bu yıl tüm DAT'lardan kaldıraç oranlarını 2020'ye kadar 2 puan düşürmeleri istendi. Ng ayrıca, sanayideki aşırı kapasite ve kirlilik konularının Çin hükümeti tarafından ele alınacağını söyledi.

Dahası, BAT (Baidu, Alibaba ve Tencent) gibi yerli internet şirketlerinden kaynaklanan rekabetin artması, geçen yılki ilk halka arz (İHA) piyasasının yüzde 90'dan fazlasını temsil eden yerli renminbi fonları ve büyük fonlara sahip yabancı yatırımcılar, şirket değerlemelerini yukarı çektiği için giriş noktasında para kazanmak zorlaşıyor. Piyasada güvenilir bir çıkış yolunun eksikliği de kurumsal yatırımcıları hayalkırıklığına uğratabiliyor. Halka arz çıkış yollarından biri kuşkusuz ancak şu anda bekleyen çok sayıda İHA birikmiş durumda.Kim, bütün bu risklere karşın, uzun vadeli bir yatırımcı olarak, "Gelecek 10 ile 30 yılda Çin'e yatırım yapma konusunda yine de heyecanlıyız" dedi.

Kaynak: China Today