Vadeye tavan piyasayı uçurur

Seçimlerin tamamlanması ve oluşan siyasi istikrar piyasaları rahatlattı. Ancak seçim öncesi bozulan ödeme dengeleri ve rekor seviyelere ulaşan vadeler, başta esnaf ve KOBİ'ler olmak üzere birçok kesimi zorluyor. Günlük süte dahi 180 gün vade uygulandığını ifade eden üreticiler, yeni oluşacak hükümetten bu soruna acil çözüm bekliyor.
15 KEZ DOLAŞAN ÇEK VAR
Türk Ticaret Kanunu'nda daha önce bulunan ancak 5 yıl önce Yargıtay kararı ile kaldırılan tavan uygulamasının geri gelmesini isteyen KOBİ'ler, "12 ay sonrasına çek kesen alıcılar var. Piyasalar kilitlendi. Eğer vadelere sınırlama getirilirse piyasalar rahatlar" görüşünde. Uzun vadelerin ekonomideki bir başka sıkıntısı ise çeklerin elden ele dolaşımının artması olduğu ifade ediliyor. Uzun vadeli bir çek 15'ten fazla el değiştiriyor ve hayali bir ticarete dönüşüyor. Avrupa Birliği ülkelerinde de ticari faaliyetlerin tamamında vade sınırlaması bulunuyor. Piyasaların beklentisi sektörüne göre 60 ila 90 gün arasında tavan uygulaması olması yönünde. Türkiye'nin dev markaları ve perakende zincirleri artan faiz oranlarını fırsata çevirmek amacıyla üreticilere olan ödemelerini çok uzun vadelere yaymaya başladı. Faiz oranlarının artması ile birlikte birçok sektörde vadeler 2 ay ötelendi.
PARAYI FAİZDE TUTUYORLAR
Piyasa oyuncularının verdiği bilgiye göre, bugün sayıları 20 bini bulan zincir marketlerde hızlı tüketim grubu olan süt ürünlerinde en fazla 55 gün olan vade son aylarda 180 güne dayandı. Bu ürünlerde raf devir hızının maksimum 10 gün olduğu ve hızlı tahsilat avantajının bulunduğunu ifade eden üreticiler, kriz bahanesiyle ötelenen ödemelerin arka planında, yüksek faiz getirisi ve dövizde pozisyonlarının güncellenmesinin yattığını ifade ediyor.
MOBİLYADA 12 AYA ÇIKTI
Ödeme dengesinin bozulmasına neden olan vade sorunundan en fazla etkilenen sektörlerden biri de mobilya oldu. Vade ve finans hareketlerinin sektörü yakından ilgilendirdiğine dikkat çeken sektör temsilcileri, "Mobilyacılar ortalama 12 ay vadeli çeklerle satış yapıyor. Bu durum imalattan kopmalara neden oluyor" dedi.
İLGİLİ MADDE GERİ GELSİN
Konuyla ilgili beklenti ise Türk Ticaret Kanunu'nun Yargıtay kararı ile bozulan 1530'uncu maddesindeki düzenlemelerin geri gelmesi. Bu madde alacakları korumak amacıyla ticari ilişkilerde ödeme sürelerini 60 ila 90 gün ile kısıtlıyordu.