Suudilerin petrol kumarı

Gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın 2 Ekim'de giriş yaptığı Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğundan çıkmamasının ardından geçen 18 günlük kriz enerji piyasasını da derin derin düşündürmeye başladı. Suudi Arabistan'a karşı oluşabilecek olası bir yaptırım veya Suudilerin karşı hamle yapabileceği ihtimali petrol arzını derinden etkileyecek. Bundan 45 yıl önce dünyaya ambargo uygulayıp arzı kısan ve fiyatları dört katına çıkararak petrol krizine sebep olan Suudi Arabistan aynı riskli oyuna cesaret edebilir mi? Bu soruyu uzmanlar sormaya başladı.
İRAN AMBARGOSUNA DENK GELDİ
Tam da bu krize denk gelecek şekilde ABD'nin İran ambargoları da Kasım ayında başlıyor. Petrolde İran nedeniyle oluşacak arz eksiğini Suudi Arabistan'ın doldurması bekleniyordu. Bu gerçekleşmez ise sene sonunda 100 dolar seviyeleri görülebilir. Enerjiye olan ihtiyacın artması bir önceki krizde petrol fiyatlarını ve enflasyonu artırıp dünya ekonomisinin büyümesinin yavaşlamasına sebep olmuştu. Suudi medyasında ABD'nin Suudi Arabistan'a yaptırım uygulaması halinde 'kendi ekonomisini öldüreceği' tehditleri ve petrolün 200 dolarları göreceği tehditleri savuruluyor. Suudi Arabistan Enerji Bakanı Khalid al-Falih de geçtiğimiz hafta Suudi Arabistan'ı 'petrol piyasasının merkez bankası' olarak nitelendirmiş ve arz dengesini kendilerinin belirlediğini vurgulamıştı. Uzmanlara göre kaşıkçı krizinin büyümemesi halinde bile ilave üretim yapması gereken Suudi Arabistan'ın bu yola gitmemesi fiyatlar üzerinde yukarı yönlü bir baskı yapacak. Kasımda başlayacak İran ambargosu sonrası oluşacak 'yavaş davranma' bile önümüzdeki dönem için bir risk. Suudi Arabistan günde 10.5 milyon varil üretim yapıyor. Yine Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü OPEC verilerine göre İran'ın ham petrol üretiminde günlük 1 milyon varil azalma bekleniyor.
100 $ DÜNYADA ENFLASYONU ETKİLER
Yükselen petrol fiyatları, hanehalkı gelirini ve tüketim harcamalarını vurabilir. Özellikle Avrupa'daki birçok ülkenin petrol ithalatçısı olduğu düşünülünce bu ülkelerin kırılgan olduğunu söyleyemek mümkün. Dünyanın en büyük petrol ithalatçısı olan Çin'de de enflasyon yukarı doğru gidebilir. Petrol fiyatlarında kazanan ise diğer OPEC ülkeleri olacak. Genellikle büyük petrol üreticisi ülkeler, gelişmekte olan piyasalar kategorisinde yer alıyor. 2016 yılı verilerine göre Suudi Arabistan ekonomisinin yüzde 21'ini petrol gelirleri oluşturuyor. En kazançlı çıkacak ülkeler ise Nijerya ve Kolombiya gibi ülkeler olacak.Petrol gelirlerinin artması, bu ülkelerin bütçe ve cari açıklarını toparlamalarını, hükümetlerin harcamalarını artırmasını sağlayacak.