Ücretli poşet israfı yüzde 50 azaltacak

1 Ocak 2019 itibarıyla tüketici, yaptığı alışverişlerde kullanacağı her bir poşet için en az 25 kuruş ödeyecek. Mağazadan markete, pazardan bakkala kadar her yerde geçerli olacak ücretli poşet uygulamasıyla poşet tüketiminin ilk etapta yarı yarıya düşmesi öngörülüyor. Yasayla birlikte poşet kullanımının en yoğun olduğu marketler ise bir yandan altyapıyı bir yandan da bez çanta ve file satışı için ürünleri rafa koymaya hazırlanıyor.
20 MİLYON BEZ ÇANTA ÜRETİLİYOR
Yerel marketleri temsil eden Türkiye Perakendeciler Federasyonu Başkanı Mustafa Altunbilek, kendilerine üye 400 bin işletmenin ortalama 50 bin adet file ve bez çanta ürettirdiğini söyledi. Bu da 20 milyon bez çanta ve file üretimi anlamına geliyor. Altunbilek'in verdiği bilgiye göre, meyvesebzenin konulduğu, market içerisinden alınan ince poşetler ücretsiz olacak.
CARİ AÇIĞI AZALTACAK
Gıda Perakendecileri Derneği Başkanı Mustafa Songör ise, 100 şubeli bir markette günde ortalama 50 ton poşet tüketildiğini, tüketicinin ücretsiz diye ihtiyacının 2-3 katı poşet aldığını, bunun da çevreye ciddi bir zararı olduğunu söyledi.
Ücretli poşet uygulamasıyla bu rakamın yarıya inmesini öngördüklerini dile getiren Songör, semt pazarlarının da yasaya uyup uymadığının denetlenmesi gerektiğini aksi takdirde tüketici ile karşı karşıya kalacaklarını söyledi.
CarrefourSA Satınalma Direktörü Bulut Batum ise bu uygulamayla naylon poşet kullanımının ilk 6 ayda yüzde 50, yılın geri kalanında ise yüzde 70 düşeceğini öngördüklerini söyledi. Zincir marketlerin uzun süre önce doğada kaybolan poşetlere geçtiğini, ücret uygulamasının ise kullanım azlığı yaratıp yerli ürünü öne çıkaracağını bunun da cari açığın azalmasına katkı sağlayacağını belirtti.
NAYLON POŞET BOZCAADA'DA 7 YILDIR KULLANILMIYOR
Bozcaada'da yaklaşık 7 yıldır market ve pazar alışverişleri kese kağıdı, bez torba ve file kullanımı ile yapılırken, ücretli de olsa plastik poşet kesinlikle kullanılmıyor. Bozcaada Belediye Başkanı Hakan Can Yılmaz, "Halkımıza ve adaya gelen misafirlerimize alternatif sunma adına bez poşetler bastırdık. Biz bunları büyük poşetler ve çocuklar için hazırlanan daha küçük ebatta olanlar şeklinde iki farklı boyutta bastırıp ücretsiz olarak dağıtıyoruz. Biz şu anda adada naylon poşeti unuttuk noktasındayız. Gelen misafirlerimiz de buna uymuş durumdalar" dedi.
PAZARLAR KAPSAMA ALINMALI
Ücretli poşete 1 yıl önce geçen Koçtaş'ın Genel Müdürü Alp Özpamukçu, poşet tüketiminin yüzde 40 azaldığını söyledi. Uygulamanın kapalı metrekareleri kapsadığını dile getiren Özpamukçu, "Haksız rekabet yaratmamak için pazarlar da kapsam dahilinde olmalı. Asıl zararlı poşetler pazarlarda dağıtılıyor" dedi.
ÜCRET HER YIL GÜNCELLENECEK
Poşetlerde ücreti, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nca oluşturulacak komisyon her yıl güncelleyecek. Plastik poşetleri ücretsiz veren satış noktalarına, kapalı satış alanının her metrekaresi için 10 lira idari para cezası uygulanacak. Bakanlık verilerine göre yıllık 30-35 milyar adet poşet kullanımı, kişi başı 440 adete geliyor. Bakanlık sıfır atık projesiyle bu rakamı 40 adetlere kadar düşürmeyi planlıyor. Sıfır Atık Projesi ile 2023'te yıllık 20 milyar lira tasarruf sağlanması öngörülüyor.