Yapay zekaya karşı adalet arayışı

Yapay zeka kullanımının tüm dünyada giderek artması beraberinde çeşitli mağduriyetleri de getiriyor. Özellikle işe alım, kredi başvuruları ve sigortacılık işlemleri gibi birçok alanda bu tür sistemlerle karşılaşıldığına dikkat çeken Kişisel Verileri Koruma Kurumu (KVKK) Başkanı Faruk Bilir, "Yapay zekâ sistemlerindeki şeffaflık eksikliği ve algoritmik süreçlerin karmaşıklığı, bu sistemler vasıtasıyla alınan kararların anlaşılmasını zorlaştırabilmektedir. Bu noktada kişilerin kendisi aleyhine bir sonucun ortaya çıkmasına itiraz etme hakkı vardır" dedi.

İTİRAZ HAKKI BULUNUYOR
KVKK'nın hazırladığı "Yapay Zekaya Genel Bakış" bülteninin sunuş yazısını kaleme alan Bilir, yapay zeka sebebiyle karşılaşılan sorunlara dikkat çekti. Bilir, yapay zekanın insan yaşamını dönüştürecek büyük beklentiler ve endişe verici senaryolar olarak iki uç yaklaşım arasında değerlendirildiğini kaydetti. Son yıllarda işe alım süreçlerinde yapay zekadan faydalanılması ise birçok mağduriyeti beraberinde getiriyor. Bazı yapay zeka programları mülakat anında yüz ifadelerini, vücut dilini incelerken, bazı programlar ise adayın dil kalıplarını ve ekip çalışmasıyla ilgili soruları yanıtlarken "ben" yerine "biz" kullanımı gibi göstergeleri tarıyor. Ardından yapay zeka programı kişinin işe uygun olup olmadığına kendi algoritmalarına göre karar verebiliyor. Otomatik karar verme süreçlerinin günümüzde giderek daha yaygın hale geldiğine işaret eden Bilir, "Özellikle işe alım, kredi başvuruları ve sigortacılık işlemleri gibi birçok alanda bu tür sistemlerle karşılaşıyoruz. Ancak, yapay zekâ sistemlerindeki şeffaflık eksikliği ve algoritmik süreçlerin karmaşıklığı, bu sistemler vasıtasıyla alınan kararların anlaşılmasını zorlaştırabilmektedir. Bu noktada Kanun'un 11. maddesi, kişisel verisi işlenen bireylere bilgi edinme ve işlenen verilerin münhasıran otomatik sistemler vasıtasıyla analiz edilmesi suretiyle kişinin kendisi aleyhine bir sonucun ortaya çıkmasına itiraz etme hakkı tanıyarak, temel hakların korunmasına yönelik önemli bir çerçeve sunmaktadır" dedi.