Son Güncelleme: Çarşamba 21.03.2012
Ev sahibi kiracıyı notuna göre seçecek
Bankacılık sistemindeki risk notu ev sahibi ile kiracı arasındaki ilişkiyi düzenleyecek şekilde hazırlanıyor. Henüz taslak halindeki düzenleme vatandaşlara kiradan elektrik faturasına, aldığı krediye kadar tüm verileri tek bir merkezde toplayarak bir puan veriyor. Ev sahibi kiracısını seçerken puanına göre değerlendirme yapabiliyor
Ev sahibini koruyor
Böylece vatandaşın aldığı krediden ödediği faturaya kadar tüm bilgiler için tek bir merkezden sorgulama yapılabilecek. Finans şirketleri gibi kişilerin de Risk Merkezi üzerinden bilgi alınmasına imkân tanınmasıyla birlikte ev sahipleri de kiracılarını bu sistem üzerinden seçecek. İlk aşamada ev sahibini koruyan bu sistemde sorgulama yapılabilmesi için kiracı adayının buna izin vermesi gerekecek. Böylece ev sahipleri kiracılar arasında bir değerlendirme yaparak ödemelerini zamanında yapanlar tarafında tercihini kullanacak. Emlak satış ve kiralama işleri yapan emlak ofisi yetkilileri sistemin ev sahibinin haklarını koruyan yönüne dikkat çekiyor. Bir yandan 'herkesin nasıl bankalar nezdinde bir notu varsa ev notu da olmalı' derken bir yandan da kiracıların bu sistemde zorlanacağını düşünüyor.
Kiracılar arasında rekabet artacak
Sistemin uygulamaya girmesi halinde kiracılar arasında da bir rekabet yaratacağını düşünenler var. Buna göre ev sahibi kirasını düzenli ödeyen kiracıyı tercih ederken bir takım kriterleri de göz önüne alacak. Emlakçılar bazı ev sahiplerinin iki kiracı arasında tercih yaparken 'yeter ki her ay düzenli ödesin 100 TL eksik ödesin' diyerek tercih yapabileceğini söylüyor. Buna karşın evini acele kiraya vermek isteyen bir başka ev sahibi ise ödemelerini düzenli yapmayan adaylardan daha fazla depozito talep edebilecek. Sistemin en temel unsurlarından birini oluşturan sorgulama yöntemiyle ev sahibi evini kiralamak isteyen kişiyle ilgili Risk Merkezini arayarak kiracının geçmiş ödemeleriyle ilgili bilgi sahibi olabilecek. Uzmanlar bu sorgulamanın bir ücret karşılığı yapılacağına da dikkat çekiyor. Sistemde sadece banka kredisi değil elektrik faturasından su faturasına kadar geniş bir kapsamda değerlendirme yapılacak. Bazı emlakçılar ise bu sistemin kira fiyatlarında artışa neden olabileceğini düşünüyor.
Orta vadede hayata geçer
Sistemin uygulanabilirliğine gelince.... Emlakçılar bu konuda hiç de umutsuz değil. Çünkü Türkiye finansal alanda pek çok gelişmiş ülkedeki veri sistemine sahip. Ancak bu verilerin tek bir merkezde toplanması gerecek. Emlakçılar bunun zaman alabileceğini ancak orta vadede uygulamaya geçmesinin imkânsız olmadığını düşünüyor. Tek akılda kalan nokta ise kiracı ile ev sahibi arasındaki ilişkinin finansal veri toplamada yardımcı olan kişi ve kurum arasındaki ilişkiye göre daha subjektif olmasında. Örneğin kiracı bir ay kirasını tam verip ertesi ay evdeki bir tamiratı kiradan düştüğünde sistem bunu nasıl algılayacak? Finansçılar ise sistemin subjektif verileri içermeyen uygulamalar üzerine kurulu olacağını düşünüyor. Bu sistemin önemli faydaları olacağını düşünen finansçılar piyasanın daha etkin çalışır hale gelmesi ve risklerin tek bir elden ölçülebilmesinde önemli aşama kaydedeceğini düşünüyor. Emlakçıların kafasındaki tek soru işareti ise kiracıların da haklarının eşit oranda korunmasında. Yurtdışındaki uygulamalarda ev sahibinin de bir puanı olduğunu söyleyen emlakçılar kiracıların da bu kriterleri dikkate aldığını söylüyor. Sistemin buradaki uygulamasının nasıl olacağını merak ediyor.
EN SON HABERLER
- 1 Hatay hakettiği değeriyle yenileniyor, dünyaya örnek olacak
- 2 12 ay faizsiz 24 ay geri ödemesiz
- 3 10 projeye 20 milyar lira yatıracak
- 4 Ev kiralarını düşürecek model
- 5 Büyük dönüşüm başlıyor: Yasa çıktı işte merak edilenler…
- 6 Deprem bölgesine 1.7 trilyon
- 7 11 ilde 142 bin konutun temeli atıldı
- 8 Büyük dönüşüm hareketi 81 ilde 250 bin konut dönüşüyor
- 9 Evini dönüştürmeyen kalmasın
- 10 Vatandaş dönüşüme koştu: En çok başvuru Bahçelievler’den