Tuhaf oylamaya Ankara'dan sert tepki

ABD Kongresi Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi'ndeki Ermeni 'soykırım karar tasarısı'nın görüşülmesinde Beyaz Saray'ın son anda devreye girmesi de sonuç vermedi. Dün akşam TSİ 17:00'da başlayan ve gece 23:00'e kadar devam eden oturumda, Komite'deki 46 milletvekilinden 22'si tasarıya ret oyu verirken 23'ü ise kabul oyu verdi. Son ana kadar sonuç belli değildi. İlk etapta tasarıya 'hayır' oyları önde gitti. Daha sonra dört üyenin oturumdan ayrılmasıyla yaklaşık birkaç saat boyunca sonuçlar 22 'evet', 20 'hayır' şeklinde kaldı. Ancak sonra, dört üyeden üçünün salona girmesiyle tasarı bir oy farkla kabul edilmiş oldu. Aslında, Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Howard Berman, 'kulis oyunlarıyla' oylamayı uzatıp üç üyenin gelmesini sağladı. Ardından tasarının kabul edildiğini açıkladı. Açıklamadan sonra alkış sesleri yükseldi. Altı saat süren oylama maratonu, bugüne kadarki en tartışmalı görüşme oldu. Gül: Kararın Türk halkı nezdinde hiçbir itibarı yok Cumhurbaşkanı Gül, ABD Dış İlişkiler Komitesi'nde Ermeni tasarısının kabulüne ilişkin kararı 'esefle' karşıladığını belirterek, 'Türk halkı nezdinde hiçbir itibarı bulunmamaktadır' dedi. CHP, MHP ve BDP vekiller de karara tepki gösterdi Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkileri normalleştirme çabalarının somut sonuç vermesinin beklendiği sırada ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi'nde sözde soykırım tasarısı kabul edildi. Resmileşen oylamanın ardından Ankara tepkisini gecikmeden ortaya koydu. Başbakanlığın ardından Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamada da karar kınandı. Muhalefet partileri de karara tepki gösterdi. SORUMLU TÜRKİYE OLMAYACAK Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi'nden yapılan yazılı açıklamasında Gül, şunları kaydetti: 'Bu kararı makul bulmuyorum ve esefle karşılıyorum. Kararın Türk halkı nezdinde hiçbir itibarı bulunmamaktadır. Tarihsel gerçeklikten uzak bu tek yanlı metnin ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi tarafından kabul edilmesi, Türkiye-ABD ilişkilerine yakışan bir tutum olmamıştır. Bu gelişme, Güney Kafkasya'da barış ve istikrar tesisi; halklar arasında kalıcı dostane ilişkiler kurulması doğrultusunda yürütülmekte olan çabalara zarar verecektir. Siyasi çıkarlar gözetilerek alınmış olan böyle bir kararı tarihe ve tarih bilimine karşı haksızlık olarak telakki ediyorum. Bu oylamanın her alanda neden olabileceği olumsuz sonuçların sorumlusu Türkiye olmayacaktır.' Roma'da bulunan TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin, ''Sözde Ermeni soykırımı iddialarının bir yalama olduğunu, inandırıcılığını yitirdiğini görmekteyiz'' sözleriyle değerlendirdi. BAŞBAKANLIK'TAN JET KINAMA ABD'deki tasarının kabul edilmesi Ankara'dan sert tepki gördü. Başbakanlık, 'Sözde Ermeni Soykırım Tasarısı' nın ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi'nde kabul edilmesinden birkaç dakika sonra yaptığı yazılı açıklamada, 'Türk ulusunu işlemediği bir suçla itham eden bu tasarıyı kınıyoruz' denildi. 'Hükümet açıklaması' başlıklı açıklama şöyle: 'Türkiye, ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi tarafından bugün kabul edilen tasarıyı üzüntüyle karşılamıştır. Türk ulusunu işlemediği bir suçla itham eden bu tasarıyı kınıyoruz. Bu tasarıyı destekleyenler, tarihi gerçekler ve uzman tarihçiler arasındaki konuyla ilgili fikir ayrılıklarını görmezden gelerek siyasi saiklerle yanlış ve haksız bir tutum benimsemişlerdir. Siyasetçilerin tarihçilerin alanına yönelik müdahaleleri her zaman olumsuz etkiler yaratmıştır. Vaşington Büyükelçimiz Namık Tan bu gelişme çerçevesinde bu akşam istişareler için Ankara'ya çağırılmıştır.' Obama'nın müdahalesi de yetmedi Washington ile Ankara arasındaki ilişkilerin gerilmesine yol açan Ermeni tasarısını durdurmak için ABD Başkanı'nın çabaları da yetersiz kaldı. Ermeni iddialarına 'Evet' diyen vekiller, Obama'nın 'Zarar görürüz' uyarısına aldırmadı ABD Başkanı Barack Obama, Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi'nde 'soykırım' yasa tasarısı görüşülmeye başlamadan önce son dakika müdahalesinde bulundu. Ancak oturum başlamadan saatler önce Beyaz Baray'dan yapılan 'reddedin' çağrısı, tasarıya 'evet' oyu veren milletvekilleri tarafından pek fazla dikkate alınmadı. Oylama öncesi Beyaz Saray sözcüsü Mike Hammer tarafından yapılan açıklamada, Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'ın Ermeni tasarısının oylandığı Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Howard Berman ile konuştuğu belirtildi. Clinton Komite başkanına, Türkiye-Ermenistan arasında imzalanan protokoller ve yaşanan ilerlemeler göz önünde bulundurulduğunda, tasarının geçmesinin iki ülke ilişkilerine zarar vereceği uyarısında bulundu. Oylamanın gerçekleşmesine saatler kala da, Ankara son dakika hamleleriyle tabloyu değiştirmeye gayret etti. Bu çalışmalar çerçevesinde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, önceki gece ABD Başkanı Obama ile görüştü. 'BİZ DAHA ÇOK ETKİLENİRİZ' Oylamada 'hayır' oyu veren Komite üyelerinden Mike Pence yaptığı konuşmada, 'Çünkü Ankara, ABD'nin en önemli müttefiklerinden biri. Afganistan'da önemli roller üstleniyor. İncirlik üssü, ABD için çok değerli. Türkiye değil biz daha çok etkileniriz' dedi. Cumhuriyetçi Michael McCaul da, 'Bu tasarının protokolleri rotasından saptıracağını' söyledi. Demokrat Michael McMahon da tasarının geçmesiyle ABD'nin Irak ve Afganistan'daki çabalarının zarar göreceğini söyledi. Ankara ne yapacak ANKARA, tasarının hemen Genel Kurul'a gelmemesi için girişimlerini sürdürecek. Büyükelçi Namık Tan'ın çağrılmasının ardından, ABD üzerindeki baskı artırılacak. Başta Afganistan olmak üzere süren işbirliğine yönelik karar süreci askıya alınacak. Batı dünyası ile İran arasında süren işbirliğinin de ağırlaştırılması bekleniyor. Sürecin Orta Doğu, Arap Dünyası ve Batı ile ilişkilere etkisi de değerlendirilecek. Hemen uygulanması beklenmeyen ama ilk etapta atması beklenen adımlar şöyle: Tan, yönetimden olumlu işaret gelene kadar Ankara'da kalacak. Başbakan Erdoğan, Nisan ayı ortasında katılmayı planladığı Nükleer Güvenlik Zirvesi'ne son ana kadar katılımını teyid etmeyecek. İran ile Batı dünyası arasında sürdürülen görüşmeler yavaşlatılacak. TADF Heyeti'nden üyelere sıkı markaj TÜRK Amerikan Dernekleri Federasyonu( TADF) heyeti, kararsız ve tasarı yanlısı komisyon üyelerini yakın markaja aldı. TADF Başkan Yardımcısı ve Teşkilat Direktörü Can Kaplan başkanlığındaki 18 kişilik heyet, komisyon üyeleri Sheila Jackson Lee, Eni Faleomavaega, Gregory Meeks, Bill Delahunt, Keith Ellison, Mike Mcmahom, Gary Ackerman, Donald Payne, Elliot Engel, Joseph Crowley, Albio Sires ve Christopher Smith'i ziyaret ederek, Türkiye'nin 'Tarihin, tarihçilere bırakılması' görüşünü aktardı. Washington'da çetin lobi savaşları yaşandı ERMENİ tasarısının oylamasından önce Türkiye ve Ermenistan arasında tam bir lobi savaşı verildi. Amerikan Washington Post gazetesi, Türk ve Ermeni tarafların lobi faaliyetleri için yüz binlerce dolar harcadığını yazdı. ABD Başkanı Obama'nın iki üst düzey yardımcısı Joe Biden ile Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'ın 'belalı bir ikilem' içinde kaldığını aktaran gazete, 'Türkiye, bir dönem Temsilciler Meclisi çoğunluk lideri de olan Demokrat Richard A. Gephardt'ın öncülüğünde lobi faliyetlerini yürüttü' diye yazdı. Berman: Türkiye tarihini tanımalı ABD Kongresi Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Howard Berman, tasarıda 'evet' oyu kullandı. Holokost'tan kurtulan Berman, Türkiye'nin Almanya örneğini takip ederek tarihini tanıması ve geçmişiyle yüzleşmesi gerektiğini söyledi. TBMM Heyeti Başkanı Murat Mercan, görüşmelerinde Howard Berman'dan nasıl bir izlenim edindiğinin sorulması üzerine, gazetecilere yaptığı açıklamada 'Kendisinin tavrı belli. Ama burada yerel politikaların ulusal çıkarları çok etkilememesi gerektiğini düşünüyorum' şeklinde konuştu. Ankara, Tel Aviv'den destek talep etmedi TÜRKİYE-İsrail ilişkilerinde yaşanan ciddi gerginliklerin bir yansıması olarak Ankara'nın, önceki yılların aksine 'Ermeni soykırımı' tasarısını engellemek amacıyla İsrail'den 'resmen' yardım istemediği öğrenildi. Diplomatik kaynaklar da, Ankara'nın, önceki yıllardan farklı olarak bu defa İsrail'den 'resmen' yardım talep etmediğini belirterek şunları söyledi: Bu yıl, Ankara'dan pek ses çıkmadı. Önceki yıllarda İsrail Büyükelçisi, resmen davet edilerek Türkiye'nin destek arzusu ve beklentileri iletilirdi. Bunun üzerine de Şimon Peres (İsrail Cumhurbaşkanı) Washington ile görüşürdü. Bu defa öyle olmadı. Sadece Washington'daki Türk Büyükelçisi bazı Musevi kuruluşlarla görüştü.' 'Oylama değil bir komedi seyrettik' ERMENİ iddialarının ABD Temsilciler Meclisi'nin Dış İlişkiler Komitesi'nde bir oy farkla son dakikada kabul edilmesi Türk heyetinde şok etkisi yaptı. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Dışişleri Komisyonu Başkan Murat Mercan, oylamanın ardından yaptığı açıklamada, 'Bu oylama hiçbir şekilde tarih hakkında hüküm veremez. Bir oy farkla geçmişte ne olduğuna karar verme hakkı olamaz' dedi. Oy verme sürecinin uzatılmasına tepki gösteren Mercan, 'Burada bir komedinin gerçekleştiğini gördük. Bunu bu noktaya getirenler gelecekte, demokrasiye inanan ve güvenen insanlar tarafından yargılanacaklardır' diye konuştu. Mercan, Ermenistan'la imzalanan protokollerin bu karardan etkilenip etkilenmeyeceği yönündeki soru üzerine 'Bunu en başından beri söylüyoruz. Biz blöf yapmayız' ifadelerini kullandı. Onaylanan tasarının bir bağlayıcılığı yok ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi'nden geçen karar tasarısının bağlayıcılığı bulunmuyor ve tavsiye niteliği taşıyor. Bundan sonraki aşamada, tasarının Temsilciler Meclisi Genel Kurulu'na sunulması gündeme gelecek. 'Evet' kararı çıkan tasarının aynısı, 2007 yılında da Temsilciler Meclisi Dışişleri Komisyonu'nda 21'e karşı 27 oyla kabul edilmişti ancak o zamanki Başkan George W. Bush yönetiminin çabaları sonucu, Temsilciler Meclisi Genel Kurulu tasarıyı gündemine almamıştı. Daha önce 10 kez geçmesi için çalışılan tasarı, ilk olarak 1916 yılında dönemin Amerikan Meclisi'nde gündeme geldi. Ermeni tasarısı, 2000 yılında dönemin Başkanı Bill Clinton'un çabalarıyla Komite gündeminden çıkarıldı. ABD Meclisi, 1975 ve 1984'te ise bugünküne benzer bir tasarıyı kabul etti. Ancak kabul edilen bu tasarılar daha sonra ABD Senatosu tarafından reddedildi. Oturumda asırlık Ermeniler de vardı ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi'nde dün akşam Türkiye saatiyle 17:00'de yapılan 'soykırım' tasarısı görüşmelerine Ermeni lobilerinin yöneticileri ile 'soykırım'dan sağ kurtuldukları belirtilen yaşları 97 ile 105 arasında değişen, Türkiye doğumlu üç Ermeni de katıldı. PanArmenian'a göre oturuma 1905'te İstanbul'da doğan 105 yaşındaki Sirarpi Hoyan, 1913 yılında İzmir'de doğan 97 yaşındaki Onorik Eminyan ile 1912 yılında Niğde'de doğan 98 yaşındaki Charlotte Keçeciyan katıldı. Meclis'in açılışını Türk imam yaptı ABD'NİN Duke Üniversitesi'nde İslami araştırmalar dersi veren Abdullah Antepli, Temsilciler Meclisi Genel Kurulu'nda açılış duası yaptı. Türk imam, dünkü açılış duasında Kongre üyelerinden din, dil, ırk farkı gözetmeksizin ülkelerine en iyi şekilde hizmet etmelerini istedi. Antepli duasında şunları ifade etti: 'Allah'ım, karar alıcıları, ilahi merhamet ve şefkatini dağıtmak için elçin yap. Yoksulluk, cehalet, ırkçılık ve nefretin bu ülkeden ve tüm yeryüzünden silinmesi için gösterdikleri çabalarda onları muvaffak eyle. En mübarek ve en güzel adlarınla dua ediyoruz. Amin.' Kongre'de günlük oturum açılışında 1789'dan beri dua ediliyor. Ermenistan alınan karardan memnun ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi'nin 1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddialarının tanınmasını öngören tasarıyı kabul etmesi, Ermenistan tarafından memnuniyetle karşılandı. Ermenistan Dışişleri Bakanı Edvard Nalbandyan, Reuters ajansına, 'Kararı büyük bir memnuniyetle karşıladık' dedi. Nalbandyan, 'Bu gelişme, ABD halkının evrensel insan hakları değerlerine bağlılığının yeni bir göstergesi ve insanlığa karşı suçların önlenmesi yönünde önemli bir adım oldu' ifadelerini kullandı. ELEKDAĞ: BAŞARI SAYILABİLİR CHP Milletvekili Şükrü Elekdağ: Tasarının geçmemesi üzerine ABD hükümet lobisi devreye girmemiştir. Bu sonuç bile Türkiye açısından bir başarıdır. 2007 yılında Başkan George Bush bizzat komisyon üyelerini arayarak kulis faaliyetinde bulunmuştur. Ancak burada ABD yöntimini bir etkisi olmamıştır. Bir niyet açıklanmış ve orada kalmıştır. Bu sonuçları itibariyle ABD'nin önümüzdeki günlerde izleyeceği politikanın da bir ürünüdür. VURAL: SAYGISIZLIK MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural, 'Hiçbir ülkenin parlamentosu, bizim tarihimizi sorgulayamaz. Kabul edilen karar Türk tarihine saygısızlıktır. Ermenistan'la yapılan protokoller geri çekilmeli. En üst düzeyde tepki konmalı' dedi. BDP Milletvekili Hasip Kaplan da 'Karar ABD'nin Türkiye'ye kazığıdır. Amerika'nın siyasi atmosferinde böyle bir kararın çıkacağı belliydi. Ermenilerden yanıt geldi. Türkiye artık Kürtlerle kavga etmeyi bıraksın' dedi. 'Model ortaklık en büyük sınavını veriyor' İngiliz Financial Times (FT) gazetesi, sözde 'Ermeni soykırımı' iddialarının ABD Temsilciler Meclisi'nin Dış İlişkiler Komitesi'nde bir oy farkla kabul edilmesine geniş yer ayırdı. Gazete, ABD Başkanı Barack H. Obama'nın geçtiğimiz yıl Ankara ve İstanbul ziyaretlerinde ortaya koyduğu 'Model Ortaklık' düşüncesinin, Türkiye'nin Washington büyükelçisini geri çekmesiyle birlikte en büyük sınavdan geçtiğini yazdı. Haberinde, 'Vote undermines Obama's Turkey strategy' (Oylama, Obama'nın Türkiye stratejisinin altını kazar) başlığını kullanan gazete, Ankara ile Washington arasındaki ilişkilerin, Obama yönetimi stratejisinin kalbinde olduğunu, ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ile diğer diplomatların önemli bir vaktini kapsadığını bildirdi. 'AK Parti'nin İslami köklerine rağmen, ABD'nin Türkiye'nin laik politik sistemini Müslüman dünyası için bir model olarak gördüğü' belirtilen haberde, Amerikalı politikacıların, NATO'nun ikinci büyük ordusuna sahip olan ve küresel konularda kendine güveni artan Türkiye'nin, Ortadoğu'da da giderek büyüyen bir etkiye sahip olduğunu kabul ettiklerini aktardı. Gazete, ABD'nin, İran'la yaşanan gerilim konusunda Türkiye'nin desteğini aradığını hatırlatarak, 'Türkiye, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde bir sandalyeye sahip ve ayrıca Brezilya ve Çin gibi, İran konusunda kararsız' ifadelerini kullandı. Geçtiğimiz sonbaharda Türkiye ile Ermenistan arasında imzalanan protokoller ile ilgili bilgi verilen haberde, Ankara ile Erivan arasındaki anlaşmaların 'dağılmak üzere' olduğu savunuldu. FT'nin haberine göre, Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Howard Berman, Hillary Clinton'ın, 'Türkiye ile Ermenistan arasındaki protokollere zarar verilebilir' uyarılarına direndi. Haberde, Berman'ın, 'Tasarının kabul edilmesi Türk halkı için zor ve sancılı bir süreç. Ancak günün sonunda Türk demokrasisi güçlenecek ve ABD ile Türkiye ilişkileri daha iyi bir zemine oturabilecek' ifadelerine yer verdi.

Tuhaf oylamaya Ankara'dan sert tepki

EN SON GALERİLER