Ay'a insan gönderilmesinin hedefi bilimsel değil siyasi güdülerle şekillendi!

İnsanoğlunun Ay'a ilk ayak bastığı günün üzerinden 51 yıl geçti. Astronot Neil Armstrong'un 'bir insan için küçük fakat insanlık için büyük' diye tasvir ettiği adıma giden yolun taşları, ABD ile Sovyetler Birliği (SSCB) arasında güç mücadelesinin gölgesinde döşendi. ABD Havacılık ve Uzay Ajansının (NASA) yayımladığı Beyaz Saray görüşme tutanakları, Ay'a ilk insanlı seferi düzenleme hedefinin, ABD Başkanı John F. Kennedy liderliğindeki Amerikan yönetiminin gözünde, uzayın bilimsel amaçlarla anlaşılması amacından çok Soğuk Savaş rekabetinin bir cephesi olarak görüldüğünü ortaya koyuyor. NASA'nın bütçe hedeflerinin konuşulduğu 21 Kasım 1962 tarihi toplantıda Kennedy ile NASA Direktörü James Webb arasında geçen diyaloglar, dönemin siyasi iradesinin uzay konusunda bilim camiasından farklı önceliklere sahip olduğuna işaret ediyor. 'HOŞUMUZA GİTSİN VEYA GİTMESİN, BU BİR YARIŞ' Webb, uzay yolculuğunun ancak uzayın daha iyi anlaşılmasıyla mümkün olduğunu, bunun için farklı disiplinlerdeki bilimsel araştırmalara ihtiyaç duyulduğunu ve kurumun önceliğinin bu olması gerektiğini belirtti. Webb'in açıklamasına itiraz eden Kennedy, 'Jim, bence bu (Ay'a gidiş) en önemli öncelik. Diğer (bilimsel) programlarda altı aylık, dokuz aylık aksamalar olabilir, bunun stratejik bir sonucu olmaz fakat bu siyasi nedenlerle önemli, uluslararası siyasi nedenlerle. Hoşumuza gitsin veya gitmesin, bu bir yarış.' ifadelerini kullandı. Sovyetler Birliği'nin uzay yarışını iki tarafın siyasal sistemleri açısından sınama olarak gördüğünü savunan Kennedy, 'Yaptığımız her şey Ruslardan önce Ay'a gitmeye odaklanma üzerine olmalı.' değerlendirmesinde bulundu. 'UZAY O KADAR DA İLGİMİ ÇEKMİYOR' Görüşmenin ortasında odadan ayrılmak üzere ayağa kalkan Kennedy, Webb ve yardımcılarından, kendisine NASA'nın tüm bilim programlarını Ay görevine sağlayacağı yarar açısından değerlendirip bütçe önerilerini ona göre düzenledikleri bir yazılı not iletmelerini isteyerek toplantıyı terk etti. Kennedy, NASA yetkilileriyle söz konusu toplantıyı yaptığında, ABD uzay yarışının önemli kilometre taşlarını geçerken sürekli rakibinin gerisinde kalıyordu. O tarihte Sovyetler Birliği, uzaya ilk uyduyu yollamış ve ilk insanlı uzay seferini gerçekleştirmişti. SOĞUK SAVAŞ VE UZAY YARIŞI Uzay yarışı önce uydu yarışı olarak başladı. SSCB, 4 Ekim 1957'de 'Sputnik 1' uydusunu uzaya fırlatarak bu alanda bir ilki gerçekleştirdi. ABD, yaklaşık 4 ay sonra, 31 Ocak 1958'de, 'Explorer 1' uydusunu Dünya yörüngesine yollayarak karşılık verdi. GAGARİN UZAYA ÇIKAN İLK İNSAN OLDU Rus kozmonot Gagarin, 12 Nisan 1961'de 'Vostok 1' uzay kapsülü içinde Dünya yörüngesinde bir tur attıktan sonra yeryüzüne döndü. Vostok 1'in bu seferi, insanoğlunun ilk uzay yolculuğu olurken, Gagarin de uzaya çıkan ilk insan olarak tarihe geçti. SSCB, 1963 yılına kadar Vostok kapsülleriyle uzaya 5 kozmonot daha gönderdi. ABD ise aynı yıllarda Gemini uzay kapsülleriyle 2 astronotla yörünge altı, 4 astronotla da yörünge uçuşları gerçekleştirdi. AY YARIŞI ABD Başkanı, Beyaz Saray'daki NASA yetkilileriyle yaptığı toplantıdan iki ay önce, 12 Eylül 1962'de, Teksas eyaletinin Houston kentinde Rice Üniversitesi Stadyumu'nda yaptığı konuşmada, uzay yolculuğunun yeni hedefi olarak Ay'ı işaret etti ve 10 yıl içinde Ay'a insan yollama sözü verdi. NASA bu amaçla Apollo programını başlattı. İNSANSIZ AY SEFERLERİ KENNEDY, ÖLDÜRÜLMEDEN ÖNCE SOVYETLER'E ORTAK AY PROGRAMI TEKLİF ETTİ Aralık 1968'de astronotlar Frank Borman, James Lovell ve William Anders'ı taşıyan 'Apollo 8' uzay mekiği Ay yörüngesini 10 kez katetmeyi başardı. Ardından 21 Temmuz 1969'da astronotlar Neil Armstrong, Buzz Aldrin ve Michael Collins'i taşıyan 'Apollo 11' mekiği Ay yüzeyine iniş yaptı. Neil Armstrong, bu sefer sırasında Ay'a ayak basan ilk insan oldu. Armstrong ve onun ardından yüzeye adım atan Aldrin'den sonra ABD 1972'ye kadar Ay yüzeyine 10 astronot daha çıkardı. Bu arada, SSCB de aynı yıllarda Ay'a insan yollamak üzere üç kişilik Soyuz mekiklerini üretmeye başladı fakat mekiği yüzeye indirebilecek güçte roket geliştiremediğinden Ay misyonuna 1974'te son verdi. Beyaz Saray'da 1962'de gerçekleşen konuşmanın taraflarından Kennedy'nin adı NASA'nın Florida'daki uzay merkezine verilirken, eski NASA Direktörü James Webb'in adının, Hubble Uzay Teleskobu'nun yerini alması öngörülen, 31 Ekim 2021'de uzaya fırlatılacak yeni nesil uzay teleskobunda yaşatılması planlanıyor.

Ay'a insan gönderilmesinin hedefi bilimsel değil siyasi güdülerle şekillendi!

Ay'a insan gönderilmesinin hedefi bilimsel değil siyasi güdülerle şekillendi!

EN SON GALERİLER