Çanakkale Zaferi'nin 107. yıl dönümü! İşte TSK'nın arşivinden çıkan fotoğraflarla Çanakkale Destanı

18 Mart Çanakkale Zaferi tarihi, destanın 107. Yıl dönümünde gündem oldu. Türk tarihine büyük bir destan olarak yazılmış ve Anadolu toprakları ve Boğazların Türkler hâkimiyetinde kalmasını sağlayan Çanakkale Zaferi'nin anlamı ve önemi merak ediliyor. İşte batılı ülkelerin oluşturduğu itilafa karşı Osmanlı Devleti'nin savunmada olduğu 18 Mart Çanakkale Zaferi'nin anlamı ve önemi ÇANAKKALE ZAFERİ'NİN ANLAMI VE ÖNEMİ NEDİR? İtilaf devletleri Çanakkale Boğazını ve İstanbul'u ele geçirmeyi amaçlamışlardır. Çanakkale Boğazı'nın İtilaf Devletleri'ne geçmesi ile Rusya'ya her türlü desteği kolaylıkla sağlayabileceklerdi. Bunun için ilk olarak Çanakkale Boğazı'na 1915 yılı Şubat ayında saldırılar başladı. 18 Mart 1915 tarihinde en güçlü saldırı yapılmıştır. Bu saldırılara karşı Osmanlı Ordusu'nun savaş stratejisi olarak boğaza döşediği mayınlar ile düşman donanmasında ağır kayıplar olmuştur. Donanma için büyük öneme sahil olan Nusret Mayın Gemisi'nin batırılması ile itilaf Devletleri birlikleri bozguna uğratılmış ve deniz saldırısından vazgeçmek zorunda kalmışlardır. 25 Nisan 1915'te Gelibolu Yarımadası'nda kara çıkartması yaparak saldırıya devam etmişlerdir. Ancak Osmanlı ordusu ile birlikte Türk milletinin büyük mücadelesi sonucunda büyük bir mağlubiyet yaşamışlardır. Toplamda üç defa kara çıkartması yapan itilaf devletleri üçüncü yenilgi sonrasında 1916 yılı Aralık ayında Gelibolu Yarımadası'ndan çekilmişlerdir. Zorlu bir savaş olan Çanakkale Savaşı Türk tarihinde destan olarak nitelendirilmektedir. Güçlü bir donanmaya sahip olan itilaf devletlerine karşı daha zayıf bir ordu ile büyük bir zafer elde edilmiştir. Türk milletinim kazandığı zafer olarak tarihe geçmiştir. ÇANAKKALE SAVAŞI'NIN NEDENLERİ - Osmanlı Devleti'nin Almanya yanında savaşa girmesi İngiltere, Rusya ve Fransa savaşta zayıf kalmıştır. Bu devletlerin güçlerini birleştirme istekleri ve Osmanlı Devleti'ni ele geçirme istekleri savaş nedenleri arasında yer almaktadır. - İtilaf Devletleri'nin Rusya'ya her türlü destek için boğaz hâkimiyetini sağlamak istemeleri ve İstanbul' u ele geçirme istekleri savaş nedenleri arasında yer almaktadır. - İtilaf Devletleri'nin, savaşa girmeyen Balkan Devletleri'nin kendi yanlarında yer almaya ikna etme çabaları da Çanakkale Savaşı nedenleri arasında önemli bir yere sahiptir. ÇANAKKALE SAVAŞININ SONUÇLARI - Gelibolu Yarımadası'na yapılan kara çıkartmaları yine Osmanlı ordusunun büyük çabası ile bertaraf edilmiştir. 19-20 Anafartalar ve Arıburnu'ndan, 9 Ocak 1916'da da Seddülbahir'den çekilen itilaf birlikleri büyük yenilgiye uğramıştır. - 1. Dünya Savaşı'nın gidişatı değişmiştir. Batı ülkelerinin beklentilerinin tersine gelişmelerle sonuçlanmıştır. - Çarlık Rusya'nın çöküşünü hızlandırmıştır. - İngiltere'de yönetim değişikliğine neden olmuştur. - Türk tarihine büyük bir destan olarak yazılmış ve Anadolu toprakları ve Boğazların Türkler hâkimiyetinde kalmasını sağlamıştır. 18 MART ÇANAKKALE ZAFERİ 57. ALAY'IN KAHRAMANLIK HİKAYESİ Türk tarihi açısında en önemli günlerin başında, 18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi ve Şehitleri Anma günü gelmektedir. Her yıl 18 Mart tarihinde, topraklarımız için şehit olan askerlerimiz rahmetle anılırken 18 Mart Deniz Zaferi ise büyük bir coşku ile kutlanmaktadır. Bu değerli günde, Çanakkale Savaşları'nın akışını değiştiren kahramanlar ve birlikler unutulmuyor. Hiç şüphesiz, bunların başında 57. Alay geliyor. 57. ALAY'IN KAHRAMANLIK HİKAYESİ Yarbay Mustafa Kemal'in 'Size ölmeyi emrediyorum' sözüyle canlarını ortaya koyarak savunma yapan 57. Alay'ın kahramanlıkları ve ortaya koyduğu başarı halen nesilden nesile aktarılıyor. Bu noktada, 57. Alay'ın önemi ve hikayesi merak edilirken ne zaman şehadete erdiği de araştırılan konular arasında öne çıkıyor. 8 Mart 1915'te Çanakkale Boğazı geçiş harekatı başarısızlıkla sonuçlanınca karadan çıkmayı planlayan düşman birlikleri, bu eylemlerini 25 Nisan 1915 sabahında Arıburnu bölgesinden gerçekleştirmek için harekete geçti. 19. Tümen Komutanı Yarbay Mustafa Kemal, 25 Nisan sabahında Arıburnu bölgesinden duyulan top sesleri üzerine bölgeye bir tabur sevkinin gündeme gelmesiyle tümene bağlı 57. Alay'ı, bir top bataryası ve süvari birliğiyle bölgeye gönderdi. Diğer destek birliklerle düşmanın tam teşekküllü 8 taburuna karşı koyan ve önemli oranda şehit veren 57. Alay, kahramanlıklarıyla ve vatanı için bile bile ölüme gitmeleriyle adını tarihe altın harflerle yazdırdı. Mustafa Kemal'in 'Ben size taarruz emretmiyorum ölmeyi emrediyorum' sözüyle gözünü kırpmadan düşmanın üzerine yürüyen 57. Alay ve diğer birliklerin katıldığı taarruzla ilgili İngiliz Subay General Hamilton'ın 'Gebe dağlar Türk doğurmakta devam ediyor.' sözü de o yıllarda Türk askerinin ortaya koyduğu mücadeleyi akıllara kazıdı. GENÇLER ATALARININ KAHRAMANLIKLARIYLA GURURLANIYOR 'Çanakkale geçilmez' destanını yazan binlerce kahraman arasında kahramanlıkları ve gösterdikleri üstün başarı aradan geçen 106 yıla rağmen gururla anlatılan 57. Alay'ın tarihi Gelibolu Yarımadası'ndaki şehitliği her yıl yüzbinlerce kişi tarafından ziyaret ediliyor, gelenler minnettarlığını belirtiyor, dualar ediyor. Her yıl on binlerce genç, 25 Nisan'da yaptıkları '57. Alaya Vefa Yürüyüşü'yle 57. Alay başta olmak üzere Çanakkale şehitlerini anıyor, atalarının kahramanlıklarıyla gururlanıyor. '57. ALAY'IN KAHRAMANLIĞINI DOĞRU ANLATMALIYIZ' Atatürk İlkeleri ve Cumhuriyet Tarihi Bilim Alanı üzerine çalışmalar yapan, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yaygın Öğretim Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Burhan Sayılır, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Yarbay Mustafa Kemal'in komutasındaki 19. Tümen'e bağlı olan 57. Alay'ın, Mustafa Kemal'in emriyle bu bölgeye geldiğini ve savaş sonuna kadar bu bölgenin savunmasında birçok kahramanlıklar gösterdiğini söyledi. Çanakkale Savaşları sırasında alayın 49 subay ve 3 bin 638 erden oluştuğunu dile getiren Sayılır, şöyle devam etti: 'Bunların 2 bin 288 tüfeği var. Savaşlar başladığında ilk gün 25 Nisan'dan itibaren cephede yerini almış, çarpışmalara katılmış. Özellikle ilk 2-3 gün, çarpışmalarda ciddi başarı göstermiştir. Savaş esnasında kaybedilen subay ve askerlerin yerine yeni askerler getirildi. Tüm savaş boyunca 25 subay şehit olmuştur. Bu elbette ciddi bir rakamdır ama bu 25 subayın yerine aynı rütbelerde olmasa da bir alt rütbesinde asker tekrar alaya verilmiştir. Er olarak baktığımızda ise bin 817 er şehit olmuştur. Genel orana baktığımızda yarı yarıya şehit var. Bu zaten başlı başına büyük bir olay. Büyük bir kahramanlık. Gerçekleri çarpıtarak, daha farklı hikayeler işin içine koyarak gerçek kahramanlığı gölgelemek oldukça hatalı olur.' ÇANAKKALE GEÇİLMEZ SÖZÜ NASIL SÖYLENDİ? Ortaylı, 'Savunma bizim işimiz. Alman generaller Türk ordusunun başında bir bela. Bunların bazıları daha akıllıca adamlardır. Yabancı orduların komutanlarına orduyu teslim etmek çok akıllı bir iş değildir. Ön tarafta Fransızlar, 'Efendim biz kıyıları, Geliboluyu döveriz, siz ilerlersiniz, karaya da siz çıkarsınız.' dediler. Bayıldılar buna ama iş öyle olmadı. Fransız donanması çok ağır kayıplar verdi. 3 gemi tamamen saf dışı kaldı. Elizabeth bile yara alıp çekilmek zorunda kaldı. Dolayısıyla 'Çanakkale geçilmez' lafı oradan kaldı. Çanakkale geçilmez' lafını diyen biz değiliz. İngiliz Harp Kabinesi buna karar verdi, 'Gelibolu ve Dardanel' geçilmez dendi' şeklinde konuştu. Çanakkale'nin tüm doğu ve batı dünyasında çok önemli bir safahat olduğunu söyleyen Ortaylı, 'Çanakkale Türk imparatorluğunun bir parça düzgün bir komuta altına girdiği vakit neler yapacağını gösterir. Asker son derece dayanıklı ve tahammüllüdür' demişti. ÇANAKKALE GEÇİLMEZ SÖZÜ NE ANLAMA GELİYOR? SEYİT ONBAŞI'NIN ÇANAKKALE KAHRAMANLIĞI 1909 yılında Osmanlı Ordusu'na katıldı. Balkan Savaşı'nda çarpıştı. I. Dünya Savaşı'nın başlaması ile Çanakkale Cephesi'nde topçu eri olarak göreve başladı. 18 Mart 1915'te Müttefik donanması Çanakkale Boğazı'nı geçmek için saldırıya geçti. Bu sırada Seyit Onbaşı Rumeli Mecidiye Tabyası'nda görevliydi. Türk topçusunun yoğun karşı ateşi ve daha önceden Nusret mayın gemisinin döktüğü mayınlar, bu saldırıyı püskürttü. Yapılan atışlar sebebiyle tabyada bulunan topun mermi kaldıran vinci parçalandı. YÜZLERCE KİLOLUK TOP MERMİSİNİ TEK BAŞINA SIRTLADI Ocean' da bu yaradan kısa bir süre sonra alabora olarak battı. Bu yüzden komutan ona 'onbaşılık' unvanını verdi. Çanakkale savaşından bir gün sonra Seyit Ali Onbaşı'dan top mermisi sırtında fotoğrafı çekilmesi istendi. Seyit Ali Onbaşı ne kadar zorlansa da top mermisini kaldıramadı. Sonra Seyit Ali Onbaşı 'Yine savaş çıksın, yine kaldırırım' dedi. Bundan sonra ancak fotoğrafı tahta bir mermiyle çekilebildi. Savaşın sona ermesi ile 1918'de köyüne dönen Seyit Ali, ormancılık ve kömürcülük işlerine devam etti. 1934 yılında çıkartılan Soyadı Kanunu ile Çabuk soyadını aldı. Seyit onbaşı 1939 yılında verem hastalığı yüzünden hayatını kaybetti. SEYİT ONBAŞI HEYKELİ Ayrıca Mecidiye Tabyası'nın deniz tarafında yol kenarında heykeltıraş Hüseyin Anka Özkan tarafından yapılan bir heykeli daha bulunmaktadır.

Çanakkale Zaferi'nin 107. yıl dönümü! İşte TSK'nın arşivinden çıkan fotoğraflarla Çanakkale Destanı

EN SON GALERİLER