Birleşmiş Milletler, UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu) Dünya Mirası Komitesi'nin, İstanbul'u Dünya Mirası Listesi'nden çıkarmamak için 1 yıl süre tanıması, "Bu sürede İstanbul nasıl kurtulur?" sorusunu akıllara getirdi. İspanya'daki toplantıda UNESCO Dünya Mirası Komitesi, Osmanlı döneminden kalma ahşap yapıların korunması, Sulukule, Sultanahmet'teki Four Seasons Oteli'ndeki ek inşaat, Haliç'teki metro köprüsü inşaatı ve İstanbul'un master planı uygulamalarına dikkat çekti ve bunların kentin kültür mirasını tehdit ettiği değerlendirmesinde bulundu. Şehir planlamacıları, "Eğer bilimsel özerkliği olan kurumlar atanır, hamle yapılabilirse bir şans var" derken, İstanbul'u en iyi tanıyan Topkapı Müzesi Müdürü ve Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, "Ben şans görmüyorum" demekle yetindi. Uzmanların görüşleri şöyle:
Erhan Demirdizin (İstanbul Şehir Plancıları Odası Başkanı): Bu 1 yıl içinde hükümetimizle, Kültür Bakanımızla, Büyükşehir Belediyesi, ilçe belediyeleri ile bir adım atılırsa, hamle olur. Alan yönetimi ve koruma kurulu yönetimleriyle bilimsel özerkliği olan bir kurul oluşturulursa, siyasi etkiler azaltılırsa hamle yapabiliriz. Böylece İstanbul'u kurtarabiliriz. Zaten UNESCO da bir yıl içinde her şeyi yapmamızı beklemiyor. Dünya standartlarında bir başlangıç yapmamızı bekliyor. UNESCO'nun İstanbul için uzun bir listesi var. Örneğin Sulukule'de geri dönüş olur mu? Ben kaygılıyım.
KÜLTÜR BAŞKENTİ SİNERJİ YARATTI
Ahmet Turgut (Eski İstanbul Şehir Plancıları Odası Başkanı): Bir kere benim kültürel mirasımı korumamı neden UNESCO söylesin ki? Bunu ben yapmalıyım. 1 yıl süre vererek, UNESCO iyi niyetli davranmıştır. UNESCO'yu etkileyen sivil toplum kuruluşları, sivil inisiyatif oldu. İstanbul mesela 2010 Kültür Başkenti olmaya hazırlanıyor. İstanbul diğer başkentlerle, kültürde kıyas kabul etmeyecek kadar iddialı. Bu bir sinerji yarattı. İstanbul'u kurtarmak için kurulan ajans parayı çok iyi harcayarak gereğini yapmalı.
ACİL EYLEM PLANIYLA DOĞRU YOL
Pınar Özden (İstanbul Şehir Plancıları Odası 2'nci Başkanı): Uyarı almak bile onur kırıcı. UNESCO'nun görevlerini yerine getirememişiz. Uyarı almak, kendi değerlerimize sahip çıkamamış olmak utanç verici. 1 yıllık süre içinde ne kadar yol alabiliriz bilmiyorum. Çünkü yapılan uygulamalar başlıbaşına yanlış. Komite Zeyrek'i, Süleymaniye'yi gezdi. Yanlış işler yapıldığını gördü. Şu noktada İstanbul'u kurtarabilmek için en iyi şey zirveyi toplamak. Acil eylem planı hazırlamak. Doğru yola girmek.
'GÖKDELEN İSTEYEN ZİHNİYETLE ŞANSI YOK'
Topkapı Sarayı Müzesi Müdürü ve tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı bu konuda umutsuz. Uzmanlığının yanı sıra tam bir İstanbul aşığı olan Profesör Ortaylı, "İstanbul'a 'Ne güzel bir şehir ama bir eksik var. Gökdelenler yok' diyen zihniyetle bu iş çözülemez. Bu nesil bunu yapamıyor. İstanbul'u kurtarabilmek için çok çalışmalıyız. Hem de çok. İstanbul için şans görmüyorum" diyor.
