Köleliği önlemek için yetki yetersiz

Her yıl Work and Travel (Çalış ve Gez) programları kapsamında ABD'ye giden binlerce Türk öğrencinin yaşadığı olumsuzluklara karşı herhangi bir mekanizma veya denetleme sistemi bulunmuyor. Aracı şirket tarafından dolandırılma, söz verilen koşulları bulamama, olumsuz şartlarda çalışma ve barınma gibi sıkıntılarla karşı karşıya bulunan gençler, savcılığa gitseler bile uluslararası hukuk engeline takılıyorlar. Konuyla ilgili bakanlıklar, ancak kendi görev alanlarına giren konularda ve yetkileri ölçüsünde denetleme görevi yapabiliyorlar. "Türk Öğrencilere ABD'de köle muamelesi yapılıyor" gibi eleştiriler ve son dönemde yaşanan olumsuzlukların artması üzerine SABAH, Work and Travel sistemini sorguladı. Büyük umutlarla, kısıtlı imkanlarla dil öğrenmek ve yeni yerler görmek amacıyla başta ABD olmak üzere büyük ülkelere giden gençler, umduklarını bulamıyorlar. Bakanlıklar ise ancak kendi görev alanları ve yetkileri kapsamında problemlere çözüm sağlayabiliyor:
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI: Bakanlık, bu şirketlerin hedef kitlesinin öğrenciler olması nedeniyle konuyla ilgileniyor. Ancak 18 yaşından küçük öğrenciler, ailelerinden izin alarak programa katılabiliyor. Herhangi bir sorun çıkması veya bir şikayet olması durumunda savcılık olaya el koyuyor. Bakanlık, ancak kendilerinden görüş istenmesi durumunda devreye giriyor. Pedagojik olmayan, kurallara aykırı bir durum varsa Milli Eğitim Bakanlığı, söz konusu ülkeye bilirkişi gönderiyor. Milli Eğitim Bakanlığı, okullarda öğrencilere bu konudaki uyarılarını yapıyor. Bu programlara katılanlar da çoğunlukla üniversite çağına gelmiş gençler.
ÇALIŞMA BAKANLIĞI: Bakanlık, eğitim karşılığı veya çocuk bakıcılığı gibi vaatlerle üçüncü ülkelere gidenlerle ilgili bir yetkilerinin bulunmadığını ancak bir proje karşılığında yurt dışına işçi götürecek şirketlerin mutlaka İş-Kur'la temasa geçmesi gerektiğini belirtiyor.
SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI: Daha çok yurtdışı eğitim ve danışmanlık hizmeti vermek amacıyla kurulan firmalar tarafından yürütülen Work and Travel faaliyetlerine ilişkin özel bir düzenleme bulunmuyor. Diğer taraftan bu programla ilgili bir olumsuzluğun, şikayetin Bakanlığa ulaşması halinde; gerek Türk Ticaret Kanunu ve gerekse Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Hakkında Kanun hükümleri kapsamında ilgili şirketler nezdinde gerekli inceleme yapılabiliyor.