17 Ağustos'tan ders almadık

Jeoloji Mühendisleri Odası, 17 Ağustos Marmara Depremi'nde on binlerce insanın hayatını kaybettiğini, buna karşın afet tehlikelerinin önlenmesi ve afet risklerinin azaltılması konusunda yeterli hazırlıkların yapılmadığına dikkat çekti.
Jeoloji Mühendisleri Odası (JMO)Yönetim Kurulu, 17 Ağustos 1999 tarihinde; 45 saniyede, on binlerce insanın hayatını kaybettiğini, yüz binlerce konutun hasar gördüğünü ve milyarlarca dolar maddi kaybın olduğunu anımsattı. Benzer acıları yaşamamak için ilgili meslek odası olarak, 10 yıl boyunca kamuoyunu bilgilendirmeye ve yetkilileri uyarmaya devam edeceklerini belirten JMO, 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi'nin devasa boyutta bir felakete dönüşmesinin temel nedeninin yeterince mühendislik hizmeti görmemiş depreme dayanaksız yapılar ile sağlıksız ve plansız kentleşmeler olduğuna dikkat çekti.
Aradan geçen süre içinde yapılması gerekenlerin yapılıp yapılmadığını soran Jeoloji Mühendisleri Odası, "Afet tehlikeleri açısından hassas bir coğrafyada bulunan ülkemizde, yara sarma verine en temel görev olması gereken afet tehlikelerinin önlenmesi ve afet risklerinin azaltılması konusunda yeterli hazırlığın yapıldığını söylemek mümkün değildir. Bugün bütün dünyada kabul edilen, afet öncesi hazırlık çalışmalarına yapılan bir birim harcamanın afet sonrası yapılacak 7 birim harcamaya karşılık geldiği gerçeğinden hareketle, afetlerle mücadele stratejisinin; hazırlık, planlama ve zarar azaltmayı önceleyen bir anlayışla kurgulanması gerekmektedir. Kısacası, kriz yönetiminden önce risk yönetimine öncelik veren bir afet yönetimi anlayışı ile doğa olaylarının afete dönüşmesinin önüne geçmek mümkün olacaktır" açıklanmasında bulundu.
YEREL YÖNETİMLER DUYARSIZ
Afet risklerinin azaltılması konusunda yapılması gerekenlerin yapılmadığını ifade eden JMO, 17 Ağustos 1999 sonrasında. Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca düzenlenen, her kesimden temsilcilerin katılımıyla Deprem Şurası ile Kentleşme Şurası'nın gerçekleştirilmesi olumlu olduğunu ancak şura kararlarının önemli bölümünün hayata geçirilmediğini belirtti.
JMO, "Afet risklerinin azaltılması açısından yaşamsal öneme sahip bu düzenlemelerin uygulanması ve hayata geçirilmesi konusunda yerel yönetimlerin yeterli duyarlılığı göstermemeleri, hala yeterince ders almadığımızı göstermektedir. Afet risklerinin azaltılması sürecinde önemli bir rolü olan yerel yönetimlerin, basta jeoloji mühendisi olmak üzere teknik personel alt yapısı güçlendirilerek, uygulama ve denetim görevlerini yerine getirmeleri acil bir görevken bugün arzu edilen bir düzeyde olunmadığı bir gerçektir" açıklamasını yaptı.
AFET MÜSTEŞARLIĞI KURULMALI
Türkiye'de afet yönetiminin temel sorunlarından birinin çok başlılık ve koordinasyon sorunu olduğuna dikkat çeken JMO, bu sorunun aşılması için Afet Müsteşarlığı'nın kurulması önerisinde bulunduklarını bildirdi. JMO, söz konusu önerinin iktidar tarafından dikkate alınmadığına dikkat çekerek "Bunun yerine risk yönetimine ağırlık vermeyen, acil durum ve kriz yönetimini on planda tutan Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı oluşturulmuştur.
Başta Afet İşleri Genel Müdürlüğü olmak üzere mevcut kurumların kapatılarak bilgi birikimlerinin önemsenmediği, mevzuatı ve örgütlenme yapısı ülkenin afet potansiyeline denk düşmeyen, risk yönetimi ve jeolojik hizmetlere yeterli önemi vermeyen bu yeni yapılanma ile afet hizmetleri konusunda belirsiz bir ortam yaratılmıştır" açıklamasında bulundu. Tüm göstergelerin 17 Ağustos sonrasının iyi değerlendirilmediğini ve yeterince çalışılmadığını gözler önüne serdiğine değinen JMO, "Unutmamalıyız ki kaybettiğimiz zaman ilerde yaşanacak afetlerde kayıplarımızın artmasına neden olacaktır" uyarısında bulundu.