12 Eylül Anayasası'na 12 Eylül referandumu

Türkiye tarihi bir tesadüfle, 12 Eylül Anayasası'nda, 12 Eylül darbecilerinin yargılanmalarına olanak sağlayan düzenlemeyi de içeren değişikliği yine 12 Eylül günü oylayacak. Yüksek Seçim Kurulu (YSK) anayasa değişikliği referandumunun 12 Eylül'de yapılmasına karar verdi. YSK, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün önceki gün onaylayarak Resmi Gazete'de yayımlanan anayasa değişikliğine ilişkin yasanın halkoylamasının hangi gün yapılacağını belirlemek üzere dün toplandı. Kurul'un 2.5 saat süren toplantısında, Referandum Kanunu'nun bir seçim kanunu, referandumun da bir seçim işlemi olduğu görüşü benimsendi. Anayasa'daki "seçim kanunlarındaki değişiklikler, bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmaz" hükmüne dayanarak, referandumun anayasa değişikliğinin yayımlandığı tarihten sonraki 60 günü değil 120 günü takip eden ilk Pazar günü yapılmasına hükmetti. Bu takvim de 12 Eylül Pazar gününe denk geldi. Kurul'un oybirliği ile aldığı kararı YSK Başkanvekili Kırdar Özsoylu açıkladı.

TARİHİ TESADÜF
12 Eylül referandumunda Türkiye 30 yıllık geçmişiyle de yüzleşecek. Çünkü halkoylamasına sunulan pakette, Anayasa Mahkemesi ile Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun yapısını değiştiren önemli hükümlerin yanı sıra Anayasa'nın Geçici 15'inci maddesinin kaldırılması da bulunuyor. Bu madde, 12 Eylül darbesini gerçekleştiren Milli Güvenlik Konseyi, bu Konseyin yönetiminde kurulmuş hükümetlerin üyeleri ve dönemin Danışma Meclisi'nin kararlarını uygulayan her kademedeki uygulayıcılar hakkında dava açılamayacağını düzenliyordu. Halkoylamasından "evet" kararı çıkması halinde Geçici 15'inci madde de kalkmış olacağından bu madde kapsamına giren kişilerin yargılanması da mümkün olacak. Ancak bazı hukukçular, Geçici 15'inci maddenin kaldırılmasının bu madde kapsamındaki kişilerin yargılanmasının önünü açmayacağını, ayrı bir düzenleme yapılmadıkça bu kişilerin yargılanamayacağını savunuyor. YSK'nın belirlediği tarihin bir başka özelliği de Ramazan Bayramı'nın hemen sonrasına denk düşmesi. Ramazan Bayramı bu yıl 9, 10 ve 11 Eylül tarihlerine kutlanacak. Bu nedenle siyasi partiler referanduma ilişkin propagandalarını ağırlıklı olarak Ramazan ayı süresince yapacak. Bayram tatilinin sona ermesinden sonraki ilk günde de sandık kurulacak.