Mahkeme kısa kararını açıkladı

Anayasa Mahkemesi, 5982 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun, Anayasa Mahkemesi ve HSYK ile ilgili bazı maddelerin kısmen iptaline ilişkin kısa kararını açıkladı.
Anayasa Mahkemesi'nin internet sitesinde yer alan kısa kararda, 5982 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un, 8., 14., 16., 19., 22., 25. ve 26. maddelerinin Anayasa'nın 4. maddesi kapsamında öngörülen teklif yasağı kapsamında incelenmesinin Anayasa Mahkemesi'nin yetkisinde olup olmadığının bir önsorun olarak görüldüğü ve buna göre bir değerlendirme yapıldığı ifade edildi. Kararda, Haşim Kılıç, Serruh Kaleli, Engin Yıldırım ile Nuri Necipoğlu'nun karşıoyları ve oyçokluğu ile bu konunun incelenmesinin Anayasa Mahkemesi'nin yetkisinde olduğuna karar verildiği belirtildi.
Kararda, Kanun'un Anayasa teklifi olarak veriliş biçimi ile Anayasa Komisyonu'ndaki görüşme şekline ilişkin iptal isteminin, Anayasa Mahkemesi'nin yetkisizliği nedeniyle oybirliğiyle reddine karar verildiği bildirildi.
Kararda, Kanunun, TBMM'de kabulüne ilişkin oylamalarda gizliliğin ihlal edildiğine ilişkin iddialar yönünden, yapılan başvurunun ise Anayasa'ya aykırılık bulunmadığına ve iptal isteminin oybirliğiyle reddine karar verildiği kaydedilirken, İvedilikle görüşülmeme koşuluna uyulmadığı iddiası yönünden Anayasa'ya aykırılık bulunmadığına ve iptal isteminin reddine, Osman Alifeyyaz Paksüt, Mehmet Erten ile Şevket Apalak'ın karşıoyları ve oyçokluğuyla ve amacı bakımından Anayasa'ya aykırılık iddialarının incelenmesi isteminin Anayasa Mahkemesi'nin yetkisizliği nedeniyle oybirliğiyle reddine karar verildiğini ifade edildi.
AYM'NİN YAPISI

Kısa kararda, Anayasa Mahkemesinin yapısına ilişkin 16. madde ile değiştirilen Anayasa'nın 146. maddesinin birinci fıkrasının, Anayasa'ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin reddine, Osman Alifeyyaz Paksüt ile Zehra Ayla Perktaş'ın karşıoyları ve oyçokluğuyla, Aynı maddenin ikinci fıkrasının, Anayasa'ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin reddine, Osman Alifeyyaz Paksüt, Şevket Apalak ile Zehra Ayla Perktaş'ın karşıoyları ve oyçokluğuyla karar verildiği bildirildi.
Kısa karara göre, değişikliği istenen üçüncü fıkranın Anayasa'ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin reddine, Osman Alifeyyaz Paksüt, Şevket Apalak ile Zehra Ayla perktaş'ın karşıoyları ve oyçokluğuyla karar verildi.
146. maddesinin 4. fıkrasının 1. tümcesinde yer alan "...bir üye ancak bir aday için oy kullanabilir..." ibaresi ile 2. tümcesinde yer alan "...de her bir baro başkanı ancak bir aday için oy kullanabilir ve ..." ibaresinin oy birliğiyle Anayasa'ya aykırı olduğu ve iptaline karar verildiği açıklandı.
Kanunun, 25. maddesiyle Anayasa'ya eklenen geçici madde 19'un; birinci fıkrasının, a bendinin, birinci tümcesinde yer alan "iktisat ve siyasal bilimler" ve " üst kademe yöneticileri" ibareleri ile ikinci tümcesinin Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline, oybirliğiyle karar alındı. Birinci tümcesinin kalan bölümünün Anayasa'ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin reddine, Osman Alifeyyaz Paksüt, Fulya Kantarcıoğlu, Mehmet Erten, Şevket Apalak ile Zehra Ayla Perktaş'ın karşıoyları ve oyçokluğuyla karar verildi.
Son tümcelerinde yer alan " sadece bir aday için" ibarelerinin Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline oybirliğiyle karar verildi. Kısa kararda, son tümcelerinin kalan bölümlerinin Anayasa'ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin reddine, Osman Alifeyyaz Paksüt, Fulya Kantarcıoğlu, Mehmet Erten, Şevket Apalak ile Zehra Ayla Perktaş'ın karşıoyları ve oyçokluğuyla karar aldığı kaydedildi.
Kısa kararda, aynı maddenin, "Bu seçimlerde her seçmen sadece bir aday için oy kullanabilir." biçimindeki onbirinci tümcesinin Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline, oybirliğiyle karar alındığı kaydeldi.
HSYK'NIN YAPISI
Kanunun 22. maddesiyle değiştirilen, Anayasa'nın 159. maddesininİkinci fıkrasının, Anayasa'ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin reddine, Osman Alifeyyaz Paksüt, Mehmet Erten, Şevket Apalak ile Zehra Ayla Perktaş'ın karşıoyları ve oyçokluğuyla, aynı maddenin üçüncü fıkrasının; üçüncü tümcesinde yer alan "iktisat ve siyasal bilimler " ve " üst kademe yöneticileri " ibarelerinin Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline, oybirliğiyle karar verildiği belirtildi.
Söz konusu maddenin kalan bölümünün Anayasa'ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin reddine, Osman Alifeyyaz Paksüt, Fulya Kantarcıoğlu, Mehmet ERTEN, Şevket Apalak ile Zehra Ayla Perktaş'ın karşıoyları ve oyçokluğuy karar verildiğinin altı çizildi.
Dördüncü fıkranın, Anayasa'ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin reddine, Osman Alifeyyaz Paksüt'ün karşıoyu ve oyçokluğuyla, aynı maddenin, beşinci fıkrasının birinci tümcesinde yer alan " ancak bir aday için " ibaresinin Anayasa'ya aykırı olduğuna ve oybirliği ile iptaline karar verildiği bildirildi.
Birinci tümcesinin kalan bölümü ile ikinci tümcesini ise, Anayasa'ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin rettine, Osman Alifeyyaz Paksüt, Fulya Kantarcıoğlu, Mehmet erten, Şevket Apalak ile Zehra Ayla Perktaş'ın karşıoyları ve oyçoklğuyla karar alındığı ifade edildi.
Karara göre, aynı maddenin yedinci fıkrası ile sekizinci fıkrasının Anayasa'ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin redine, oyçoklığ ile karar verildi.
Kısa karar göre, aynı HSYK'nın yapısınmı düzenleyen maddenin dokuzuncu fıkrasının, Anayasa'ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin reddine, Osman Alifeyyaz Paksüt, Fulya Kantarcıoğlu, Mehmet Erten, Şevket Apalak ile Zehra Ayla Perktaş'ın karşıoyları ve oyçokluğuyla, onuncu fıkrasının, Anayasa'ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin reddine, Osman Alifeyyaz Paksüt'ün karşıoyu ve oyçokluğuyla karar verildi.
Kısa kararda, aynı maddenin, onikinci fıkrası ile onüçüncü fıkrasının Anayasa'ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin reddine, Osman Alifeyyaz Paksüt'ün karşıoyu ve oyçokluğuyla karar verildiği bildirildi.,
Kısa karara göre, değişikliğin, 26. maddesinde yer alan " ve halkoyuna sunulması halinde tümüyle" ibaresinin ise Anayasa'ya aykırılık savlarının incelenmesi isteminin Anayasa Mahkemesi'nin yetkisizliği nedeniyle reddine, Osman Alifeyyaz Paksüt, Fulya Kantarcıoğlu, Mehmet Erten ile Şevket Apalak'ın karşıoyları ve oyçokluğuyla karar verildi.
* * *
Kararda, söz konusu kanunun 8, 14. ve 19. maddelerine ilişkin iptal istemlerinin oy birliğiyle reddedildiği belirtildi.
Kanunun 16. maddesiyle değiştirilen Anayasa'nın 146. maddesinin 1, 2. ve 3. fıkralarının iptal istemlerinin üyeler Paksüt, Perktaş ve Apalak'ın karşı oylarına rağmen oy çokluğuyla reddedildi.
Aynı maddenin 4. fıkrasının 1. tümcesinde yer alan ''... bir üye ancak bir aday için oy kullanabilir; ...'' ibaresi ile 2. tümcesinde yer alan ''... de her bir baro başkanı ancak bir aday için oy kullanabilir ve ...'' ibareleri ise oy birliğiyle Anayasa'ya aykırı bulunarak iptal edildi.
Kanunun 22. maddesiyle değiştirilen Anayasa'nın 159. maddesinin 3. fıkrasının 3. tümcesinde yer alan ''... iktisat ve siyasal bilimler ...'' ve ''... üst kademe yöneticileri...'' ibareleri de oy birliğiyle iptal edildi. Aynı maddeye ilişkin diğer iptal istemleri ise üyeler Paksüt, Erten, Apalak ve Perktaş'ın karşı oylarına rağmen reddedildi.
Mahkeme Heyeti, 25. maddeyle Anayasa'ya eklenen Geçici Madde 18'in 3. fıkrasının son tümcelerinde bulunan ''... ancak bir aday için...'' ibarelerinin oy birliğiyle Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verdi.
Yüksek Mahkeme, kanunun 25. maddesiyle Anayasa'ya eklenen geçici madde 19'un 1. fıkrasının, (a) bendinin, 1. tümcesinde yer alan ''... iktisat ve siyasal bilimler...'' ve ''... üst kademe yöneticileri...'' ibareleri ile 2. tümcesinin Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline oy birliğiyle karar verdi. Aynı maddenin 1. fıkrasının (d) bendinin ''Bu seçimlerde her seçmen sadece bir aday için oy kullanabilir.'' biçimindeki 11. tümcesini de Anayasa'ya aykırı bulan Mahkeme, bu tümceyi de oy birliğiyle iptal etti.
Anayasa Mahkemesi, söz konusu kanunun tümden halk oylamasına sunulmasına olanak sağlayan maddesinin iptal istemini ise üyeler Paksüt, Kantarcıoğlu, Erten ile Apalak'ın karşı oylarına rağmen ''Anayasa Mahkemesi'nin yetkisizliği'' nedeniyle oy çokluğuyla reddetti.
Mahkeme ayrıca Kanun maddelerinin yürürlüklerinin durdurulması istemini de reddetti.