Sosyalizmin 81 yıllık çınarı devrildi

Türkiye'deki sosyalist hareketin simge isimlerinden biri olan, eski Türkiye İşçi Partisi (TİP) Genel Sekreteri Nihat Sargın, 83 yaşında Kadıköy'deki evinde hayata gözlerini yumdu. İstanbul'da 26 Nisan 1929'dadoğan Ahmet Nihat Sargın, 1944'te İstanbul Tıp Fakültesi'nde üniversite yaşamının başlamasıyla birlikte o dönemin sol çevreleriyle ilişkiye geçti. 1946'da İstanbul Yüksek Tahsil Gençlik Derneği'nin kuruluşuna katıldı, yönetiminde yer aldı, genel sekreterliğini yaptı. Şubat 1948'de o zaman gizli olan Türkiye Komünist Partisi'ne (TKP) üye oldu. 1950'de kurucuları arasında Behice Boran'ın, Adnan Cemgil'in de olduğu Türk Barışseverler Cemiyeti, Türkiye'nin Kore Savaşı'na katılmasını protesto etti ve bir bildiri yayınladı. Sargın 1950'de ilk tutukluğunu yaşadı. Önce 3 yıl 9 aya mahkûm oldu, uzun hukuk mücadeleleri sonucunda mahkumiyeti 6 aya indirildi. Ancak Sargın, bu karar açıklandığında 3 yıl 8 ayın cezaevinde geçirmişti. Mart 1954'te tahliye oldu ve Tıp Fakültesi'ne dönerek eğitimini tamamladı. 1952'de cezaevinde nişanlandığı yoldaşı Yıldız Sargın'la 1955'te yılında evlendi. Nihat Sargın henüz asistanken, fiilen devlet memuru konumundayken Kamu İktisadi Teşekkülleri'nin yasasını inceledi, hukuksal yorumlar geliştirdi ve "devlet memuru parti üyesi olamaz" engelini aştı ve 1961'de kurulan Türkiye İşçi Partisi'ne (TİP) üye oldu. Sargın önce partinin genel sekreterlik bürosunda çalıştı, daha sonra genel sekreter oldu. Sargın, "1971 TKP Davası" olarak bilinen dava nedeniyle tutuklandı. 6 ay tutuklu kaldı, sonucunda beraat etti. Nihat Sargın, 1975'te kurulan 2'nci TİP'in kurucuları arasında yer aldı ve genel sekreteri oldu.

KEDİ İLE ÖLÜM ORUCU
12 Eylül askeri darbesinden sonra parti kararıyla yurtdışına giden Sargın, orada Behice Boran'la birlikte, politik birlik çalışmalarını başlattılar 7 yıl yurt dışında kalan Sargın, 1987'de Nabi Yağcı ile birlikte Türkiye'ye döndü. Tutuklanarak cezaevine girdiler. 6 Nisan 1990'da yayımladıkları bildiri ile ölüm orucuna başladılar. Tam 900 gün süren tutukluluğun ardından serbest kaldılar. Sargın ve Yağcı ölüm orucundayken, koğuşlarında annesi yan koğuşta olan bir kedi de beslediler. Sargın, TKP ile TİP birleşmesinden doğan Türkiye Birleşik Komünist Partisi'nin (TBKP) kurucuları arasında yer aldı. Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı'nın başkanlığını yaptı. Ürün dergisini çıkaran ekipte yer alan Sargın'ın, "TİP'li Yıllar (1961-1971) Anılar-Belgeler", "Dönüşten Özgürlüğe 900 Gün" ve "Cezaevi Anıları-Davalar, Savunmalar" isimli üç kitabı yayımlandı. Nihat Sargın'ın 54 yıllık eşi Yıldız (Baştımar) Sargın geçtiğimiz yıl vefat etmişti.
'O DÜŞÜNCE SANILANIN AKSİNE GÜÇLENİYOR'
REFİK ERDURAN (YAZAR): Başımız sağ olsun. Solun önemli bir değeri ve ismiydi. Nihat Sargın ve arkadaşlarının içinde bulunduğu düşünce Türkiye'de sanılanın aksine güçlenmekte. Türkiye'de gerileyen sol değil, sol kisveli sağ. Onun anısını hep saygıyla anacağız.
NABİ YAĞCI (ESKİ TKP GENEL SEKRETERİ): 1962'de Türkiye İşçi Partisi'nden beri birbirimizi tanıyoruz. 16 Kasım 1987'de Türkiye'ye birlikte döndük. Tutuklandık, birlikte yargılandık. Birlikte ölüm orucuna girdik. Kısa bir süre önce evinde ziyaret etmiştim.
KARANFİLLERLE UĞURLANACAK
Sargın'ın cenazesi yarın öğle namazını müteakip Kadıköy Kızıltoprak Zühtüpaşa Camisi'ndeki törenle son yolculuğuna uğurlanacak. Sargın Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verilecek. ÖDP Başkanı Alper Taş, yaptığı açıklamada, Sargın'ın reel sosyalizmin yenilgisinin ardından oluşan yılgınlık ve inançsızlık ortamının dağıtılması için elini taşın altına koyanlardan olduğunu belirterek "ÖDP'nin oluşumunda yer aldı. Sosyalizm mücadelesinin emekçisi Nihat Sargın'ı sevgi ve saygı yürüyüşü ile sonsuzluğa uğurlayacağız. Sargın'a sahip çıkmak tarihimize sahip çıkmaktır" dedi.