Avrupa ile güven bunalımı kapıda

Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış, Başmüzakereci olduğu günden beri rüzgâra karşı yelken açtı sanki. İki yıldır hem AB'de hem de Ankara'da çalmadığı kapı kaldı mı acaba? Bu kez de Bağış'la AB zirvesi için Budapeşte'ye uçtuk. Hem de müzakerelerin neredeyse donduğu bu günlerde! Aslında trenin duracağı çoktan belliydi. Nitekim Belçika tek bir başlık bile açamadan Başkanlığı Macaristan'a devretti. Peki, "Macaristan'ın 6 ayda treni hareket ettirme şansı var mı?" derseniz. Çok zor. Gerçi Macar Cumhurbaşkanı, 2 ay önce Egemen Bağış'a "Siz bizi NATO'da desteklediniz. Biz de sizi AB'de destekleyeceğiz" dedi ama çarkları döndürmek için elinde fazla bir koz yok. Çünkü tablo oldukça karanlık. Önce AB'deki tabloyu aktarayım. Liderler son zirvede ekonomik krizin tüm Euro bölgesine yayılmasını önlemek için yeni kararlar aldılar. İngiltere Başbakanı David Cameron'un 2014-2020 dönemi bütçesine üst sınır getirilmesi talebini, Almanya Başbakanı Angela Merkel ile Fransa Başbakanı Nicolas Sarkozy hemen destekledi. Ayrıca krizde topun ağzında olan ülkelerin kurtarılması için daha da zor şartları getiren bir mekanizma kuruldu. Macaristan bütçenin daraltılmasına karşı çıksa da son kararı para musluklarının başında oturanlar verdiği için "Güçlü Avrupa" sloganıyla Başkanlığı alan Macarlar ilk hedeflerinin ekonomik krizle mücadele olduğunu açıkladılar. Macaristan, ikinci hedef olarak da AB'nin genişlemesini gösterdi ama tablo yine karanlık. Çünkü Macarların Başkanlığı almasından önce Paris ve Bonn, Bulgarların ve Romenlerin Schengen anlaşmasına katılımını durdurma kararı almıştı bile. Hırvatistan'ın 2012'de üyeliğe girişine gelince, erteleme yönündeki rüzgarlar giderek güçlendi. Yani AB 2011'e frenlere biraz daha sıkı basarak girdi.

TÜRKİYE'NİN DURUMU
Gelelim Türkiye meselesine... Öncelikle Sarkozy, Elysee Sarayı'nda oturduğu sürece Türkiye'ye yolu tıkamak için her şeyi yapacağı artık kesin gibi. Kıbrıs'da ise BM Genel Sekreteri Ban Kimoon yeniden harekete geçse de işler çıkmaza girdi. İlk kötü işareti Almanya Başbakanı Merkel verdi. Merkel 49 yıl sonra ilk Alman Başbakanı olarak Kıbrıs'a tarihi bir ziyaret yaptı ama sadece Kıbrıs Rum kesimine! Böylece Kıbrıs'ı duymaktan bıktığı söylenen Merkel'in çözüm için tarihi bir adım atmak niyetinde olmadığı anlaşılmış oldu. Aksine, Papandreu'nun soğuk duş etkisi yapan "Kıbrıs'da işgal sürdükçe AB'ye giremezsiniz" yolundaki sözlerini destekleyici bir tavır ortaya koydu. Şimdi top 25 Ocak'ta Türk ve Rum liderleri Cenevre'de buluşturacak olan BM Genel Sekreterine geçti. Eğer BM bu kez de başaramazsa, Kıbrıs'ın Türkiye'nin AB yolunu tümüyle kapatma tehlikesi doğdu. Bu arada Erdoğan hükümetindeki hayalkırıklığı giderek büyürken AB başkentlerinde de "Eksen kayması" tartışmaları şiddetlendi ve en kritik başlık olan rekabet başlığında pazarlıklar adeta kilitlendi. Budapeşte'ye giderken uçakta Bağış'la sohbet ettik. Bağış'a "Neden rekabet faslı açılamadı" diye sorduk. Bağış, Budapeşte'de yapacağı görüşmeler öncesinde pek ayrıntıya girmek istemedi ama şöyle dedi: "Bana 2 fasıl açmak mı önemli yoksa Türkiye'nin çıkarları mı diye sorarsanız. Türkiye'nin çıkarları derim. Diklenmiyoruz ama dik duruyoruz." Anlaşılan pazarlıklar sırasında AB Komisyonunun masaya getirdiği ek talepler Ankara'da çok ciddi kuşku yaratmış durumda. Kısacası eğer havayı yumuşatacak adımlar atılmazsa, karşılıklı güven eksikliği bunalıma dönüşmek üzere. Eğer Macarlar bu atmosferi kırabilirlerse mucize yaratmış olacaklar. Yarın da Budapeşte'den havayı aktarmaya devam edeceğim.