Anayasa 2012 sonuna hazır

Hakan HASTAOĞLU - Sabah.com.tr

Yıllardır süren yeni Anayasa tartışmalarında bu yasama döneminde nihayet en somut adım atıldı ve bütün partilerin katılımıyla TBMM'de uzlaşma komisyonu kuruldu.
Toplumun bütün kesimleriyle görüşerek katkılarını alıp bir uzlaşmaya varmayı hedefleyen komisyon çalışmalarını bütün hızıyla sürdürüyor.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Cemil Çiçek, komisyonun çalışmalarını, izlenecek süreci ve vatandaşın yeni Anayasa yapım sürecine katılım yönetmlerini Sabah.com.tr'ye anlattı.
Çiçek bütün vatandaşlara destek çağrısı yaparken biz de Sabah.com.tr olarak tüm okurlarımızı Anayasa yapım sürecine katılmaya davet ediyoruz.
Siz de yeni Anayasa'yla ilgili her türlü görüşünüzü Sabah.com.tr'de yayınlayabilirsiniz. Okurlarımızın göndereceği bütün fikir ve tekliflerin yer alacağı rapor Türkiye Büyük Milllet Meclisi'nde Cemil Çiçek'e teslim edilecek.

İŞTE TBMM BAŞKANI CEMİL ÇİÇEK'İN YENİ ANAYASA ÇAĞRISI
Yeni Anayasa yapım süreci nasıl işliyor?
Şu ana kadar Anayasa yapım süreci iyi gidiyor. Bu süreç aslında zor bir süreç. Birden fazla safhası, birden merhaleyi kat ederek belli bir sonuca ulaşmamız gerekiyor. Bilindiği gibi 19 Eylül'de Meclis'te evvela anayasa hukukçularıyla bir toplantı yaptık. bu Türkiye'de ilk defa olan bir husus. Çok değişik görüşlerdeki, kanaatlerdeki, üniversitelerde halen anayasa hukuku profesörü olarak görev yapan 24 değerli bilim adamı katıldı. Biz bu süreçte kendilerinden bilgi almaya çalıştık, siz Meclis Başkanı olsaydınız anayasa yapım sürecinde nerelere dikkat ederdiniz diye sorduk. Özü buydu. Onlarla hakikaten son derece faydalı bir toplantıyı gerçekleştirdik. Biz toplantının tutanaklarını da Meclis internet sitesine koyduk. Arkasından Meclis açıldı, sayın genel başkanların muvaffakatiyle ben kendilerini ziyaret ettim, onların desteğini aldıktan sonra oranına bakılmadan her partiden üç kişi olmak üzere 12 kişilik bir uzlaşma komisyonu kuruldu. İlk toplantısını da 19 Ekim günü yaptık. Komisyon Anayasa yapım sürecinde hangi usullere uyarak bu hedefe ulaşacak, bunu ortaya koyan bir çalışma yaptı. Bugün çalışmalarımızda 15 maddelik usul çerçevesini ortaya koydu.
2012 SONUNA YENİ ANAYASA HAZIR
2012 yılı sonuna da bu çalışmaları bitirmeyi hedefliyoruz. Tarih konusunda bağlayıcı bir karar alınmadı, çünkü bu biraz da sivil toplumun, katkı vereceklerin gayretine, çabasına bağlı. Bu komisyon dört aşamalı bir eylem planı ortaya çıkardı. Birinci aşama 30 Nisan 2012'ye kadar Meclis'te temsil edilmeyen siyasi partiler, anayasal kuruluşlar, meslek örgütleri, sivil toplum kuruluşları, anayasa yapım sürecine katkı verecek her kesimin görüşlerini almak istedik. Bunun bir ayağı olarak da 31 Aralık akşamına kadar da evvela bu görüşlerin yazılı gelmesini istedik. Çünkü bu görüşler yazılı gelecek ki; biz onları değerlendirip sonra da yüz yüze konuşmalar yapacağız, nitekim önümüzdeki haftadan itibaren görüş gönderenlerle görüşmeler başlayacak. Bu 12 kişi de üç ayrı komisyon halinde dinleyecek. Birinci komisyon; Meclis'te temsil edilmeyen siyasi partiler ve anayasal kuruluşlar, ikinci komisyon; meslek örgütleri dediğimiz, TOBB, DİSK, TÜRK-İŞ, HAK-İŞ, TESK, TİSK, TZOB gibi büyük çatı kuruluşları, üçüncü komisyon; sivil toplum örgütü dediğimiz vakıflar, dernekler, fiili organizasyonların görüşlerini tespit etmeye çalışacak. Bunların emrinde de birer tane teknik komisyon var, her partinin verdiği uzman birer kişi ve Meclis yasama uzmanlarından oluşuyor. Gelen görüşlerin analizini yapacak, değerlendirecek, rapor haline getirecek ki, sonra 12'lik komisyonda bunlar üzerinden değerlendirmeler yapacağız. Bütün bunlar 30 Nisan 2012 tarihine kadar yapılmış olacak.
İkinci aşama, Anayasa hangi ilkelerin üzerine inşa edileceğinin tespiti ve taslak metnin yazılmasını içerecek. Bu görüşmelerde bu ilkeler çıkacaktır büyük ölçüde. Vatandaş, kuruluşlar şöyle bir Anayasa istiyorum dediğinde bunun Türkiye çapında omurgası ortaya çıkmış olacak. Bu aşama için süre koymadık çünkü süreyi her işin başlangıcında tespit edeceğiz.
Üçüncü aşamada taslak metni kamuoyu ile tartışmaya açacağız. Oradan gelen görüşleri de değerlendirdikten sonra son teklif metnini hazırlayıp Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne vereceğiz. Bütün bunların neticelenmesi ve Meclis'ten geçmesi 2012 yılı itibariyle tamamlanacak diye düşünüyoruz.
Şu ana kadar ben, 60 siyasi partiye, 165 üniversiteye, 17 çatı kuruluşuna, 21 bin dernek, vakıf ve fiili organizasyonlara, 700'den fazla mahalli radyoya, 193 mahalli televizyona, bin 300 civarında mahalli gazeteye olmak üzere Türkiye'nin aşağı yukarı her kesimine bu talebimize ilettik. Meclis'te bir internet sayfası açtık, ayrıca ben ve arkadaşlarım bazı kuruluşların düzenlediği panel ve çalıştaylara katılmak suretiyle bu çağrımızı oralarda da tekrar ediyoruz ki, bir an evvel herkes bu sürece katkı versin. Hiç şüphesiz, bu sürecin en sağlıklı şekilde yürüyebilmesi açısından da tüm gazete ve televizyonların genel yayın yönetmenleri veya haber müdürleri ki; azınlık gruplarının gazeteleri de dahil 83 kişiyle İstanbul'da Dolmabahçe'de bir toplantı yaptık, komisyon üyesi arkadaşlarımızın da katılımıyla. Dolayısıyla basın mensuplarından rica ettik, bu sürece katkı verin, davet edin, yol gösterin, bu çalışmaları kamuoyuna duyurun diye. Olabildiğince her vesileyle bu sürecin en aktif bir şekilde sonlanması için katılım açısından elimizden gelen çabayı gösteriyoruz. Türkiye'nin her tarafına dağıtım yapan ve her tarafta okuyucu bulunan gazetelerimizin de kendi bulacakları yol ve yöntemlerle dediğim çerçevede katkı verirlerse bundan da çok memnuniyet duyarız. Çok önemli bir katkı olur.
UZLAŞMA YÖNTEMİ BULANACAK
Uzlaşma beklentisiyle ilgili eleştiriler oldu. Bütün partilerin ve toplumun farklı kesimlerinin aynı Anayasa üzerinde uzlaşması nasıl sağlanacak?
Burada sivil toplum ve halkın beklentisi önemlidir. Çünkü bu Anayasa'yı halk adına yapacağız. Halkın görüşleri bize bir çıkış yolu gösterir. Bununla ilgili çok değişik yöntemler var, evvela bu işin bir omurgası çıksın orta yere, bunu bir şekilde yapacağız. Zaten zor olan kısmı da bu uzlaşmanın sağlanmasıdır. Herkes benim dediğim dedik, ben asla vazgeçmem derse uzlaşma olmaz bu, ısrar olur. Uzlaşmada tabiatıyla belli bir esneklik vardır. Ortak paydaları bulmak suretiyle yeni bir Anayasa inşallah yapacağız. bu da zaten komisyonun görevidir. Değişik yöntemler bulunabilir o safhaya geldiğinde.
OLUMSUZLUKLARI ÖNE ÇIKARMAK HATA OLUR
Önümüzdeki süreçte Anayasa yapım sürecini durdurabilecek en tehlikeli, en fazla dikkat edilmesi gereken konu sizin açınızdan nedir?
Olumsuzluk üzerine bir sıralama yaparsak o zaman daha bu işi başlangıçta sabote etmiş oluruz. Ama bizim açımızdan en önemli şey şudur; bir, yeni bir Anayasa toplumsal taleptir, herkes istiyor. İki, bu Anayasa 30 yıldır tartışılıyor eğer biz yeni bir Anayasa yapamadığımızda tartıştığımız Anayasa'ya hayat hakkı tanımış oluruz. Üç, yeni bir Anayasa yapamadığımızda siyasi irade, siyaset kurumu büyük ölçüde itibar kaybına uğrar. Herkesin istediği bir konuyu ne yapıp edip sonlandırmamız gerekir. Herkesin katkısına, desteğine, teşvikine, ihtiyacımız var. Olumsuzlukları öne çıkararak bu süreci götürmeye çalışırsak daha baştan yanlış bir kanaat hasıl olur ve vatandaş açısından da heyecan düşer.
VATANDAŞ NE İSTİYORSA YAZSIN
Yeni Anayasa için sokaktaki vatandaştan sizin beklentiniz?
Ne düşünüyorsa bu konuda, birinci olarak evvela katkı vermesidir. İlk defa bu modelle bir Anayasa yapılıyor değilse 13-15 kişi, 50 kişi oturur, yazar. Bu bir Anayasa yapımı olmaz Anayasa yazımı olur. Biz ise Anayasa yapmaya çalışıyoruz. Onun için de aşağıdan yukarıya bu taleplerin gelmesi lazım ki; Anayasa tartışılır olmaktan çıksın, meşruiyeti olsun. Çünkü anayasaların meşruiyeti halkın katılımı ve kabulüdür. Halk katılmazsa, bir şey demezse belli sayıda insanın yazdığı bir metin haline gelir. Bu da daha sonra yerli yersiz tartışmalara konu olur, nitekim bugünkü ve daha evvelki Anayasalarda olduğu gibi. Onun için biz, vatandaşın Anayasa'da neyi istiyorsa, neyi görmek istiyorsa bunları bize yazsınlar. Biz de tasnif edelim ki; bize yol gösterici olsun.