"1915'te 'Alman parmağı' iddiası inandırıcı değil"

İngiliz İndependent gazetesinin Ortadoğu muhabiri Robert Fisk'in, 1915 olayları sırasında Alman ordusunda tabip subay olarak görev yapan Armin Wegner'in arşivinden yayınladığı fotoğraf, Türk tarihçiler arasında da tartışma yarattı. Fotoğraf, Almanlar'ın 1915 olaylarındaki bağlantısının kanıtı olarak sunuldu. Fotoğrafta üç Türk yetkilinin, Alman ordusundan iki askerle birlikte Erzurum'a göç ederken ölen Ermeniler'in önünde poz verirken görüldüğü savunuluyor. Fotoğrafla ilgili uzmanların yorumları şöyle:
Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu: Fotoğrafa bir gerçek dışılık görüyorsunuz. Fotoğraf söylendiği gibi 1915 yılında çekildiyse o kafataslarının o kadar soyulmuş olması mümkün değil. Bunlar çok daha eski kafatasları gibi gözüküyor. Bir fotoğrafla 'Ermeni soykırımını Türkler yapıyor ve Almanlar da katılıyor' deniyor, böyle bir şey söz konusu bile değil.
Ayşe Hür (Tarihçi-Yazar): Bu fotoğraflar çok eskiden beri bilinen, hakkında kitaplar yazılan fotoğraflar. Yeni bir tarafı yok. Ama tek bir fotoğraf üzerinden Almanlar'ın katliama dahli vardır fikri çıkarılmamalı.
Prof. Dr. İbrahim Ethem Atnur (Türk Tarih Kurumu Öğretim Üyesi): Ermeniler daha önce de Türk ve Almanların ortaklaşa soykırım yaptıklarını iddia ediyorlardı. Hatta Alman- Ermeni hayırsever Teolog Lepsius Almanların bu işte bir dahli yoktur diye Alman dışişleri arşivinden belgeler yayınladı. Biz bilimsel çalışmalarla devletin işlediği bir suçun olmadığını ortaya koyduk.
Prof. Dr. Selami Kılıç (Atatürk Üniversitesi Öğretim Üyesi): O dönem savaş durumunda münferit suçlar karşılıklı olarak işlenmiştir. Hatta Osmanlı ile işbirliği içinde, çoğu zaman da emir veren taraf olan Almanlar da bu suçlara dahil olmuş, iştirak etmiştir ancak sistematik, planlı bir soykırım söz konusu değildir.