Türkiye'nin BM modeli hazırlanıyor

Birleşmiş Milletler (BM) ile BM Güvenlik Konseyi'nin yapısı ve işlevini sık sık eleştiren Başbakan Tayyip Erdoğan, yakın çalışma ekibine Türkiye'nin BM modelinin hazırlanması talimatı verdi. Başbakanlık kaynaklarından edinilen bilgilere göre, Başbakanlık'ta konuya ilişkin hummalı bir çalışma yürütülüyor.
İKİ AŞAMALI ÇALIŞMA
Çalışma iki aşamadan oluşuyor. Birinci aşamada BM'nin mevcut yapısı ve kurumun karar alma süreçlerinde sıkıntılarının incelendiği alan ve literatür çalışması yapıldı. BM'nin yapısına ilişkin dünya genelinde getirilen eleştiriler ile öneriler incelendi ve ilk aşama tamamlandı. İkinci aşamada ise BM'ye Türk modelinin oluşturulması ve öneriler yer alıyor. Başbakanlık şu anda BM Güvenlik Konseyi'nde temsilin daha iyi sağlanması için neler yapılması gerektiği üzerinde çalışıyor.

LİDERLERE ANLATILACAK
Başbakan Erdoğan, çalışmalar tamamlanınca modeli, BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, Fransa ve İngiltere liderleriyle görüşmelerinde tartışmaya açacak. Türk modeli 3 Aralık'a yetişirse Erdoğan, modeli ilk kez İstanbul'da Putin ile konuşacak. Erdoğan'ın Almanya ve Japonya gibi dünyada etkin ancak Güvenlik Konseyi'nde yer almayan ülkelerle de dirsek teması kurması bekleniyor. "Dünya eski dünya değil. Yeni dünyanın dinamikleri BM yapısına yansıtılsın" anlayışıyla oluşturulan BM'ye Türk modeli için değerlendirmeye alınan bazı öneriler şöyle:
DAİMİ ÜYELER: BM Güvenlik Konseyi'nde kararlar, beş daimi üye ülkenin temsilcilerinin iki dudağı arasında yer alıyor. Bu dünyanın geri kalanı için haksızlık. Bu nedenle BM Güvenlik Konseyi yapısı yeniden ele alınsın. Bununla ilgili çeşitli formüller mevcut. Daimi üye sayısı artırılabilir, daimi üyelik tamamen kaldırılabilir ya da imtiyazları gözden geçirilebilir.
VETO SİSTEMİ KALKSIN: En önemli imtiyaz veto hakkı. BM Güvenlik Konseyi'nde daimi üyelerin veto hakkı üyeler arasında adaletsizliğe yol açıyor. Ayrıca kritik konularda karar alınmasını güçleştirip BM'yi küresel gelişmelerde etkisiz hale getiriyor. Veto sistemi kalksın ya da yeniden düzenlensin.
GEÇİCİ ÜYELER: Güvenlik Konseyi geçici üyeliği gözden geçirilsin.
EKONOMİK DEĞERLER: BM Güvenlik Konseyi'nde bölgesinde ve küresel siyaset ile ekonomide etkin olan yükselen ülkeler yer almıyor. G-20 modeli BM için de gündeme getirilebilir.
BÖLGELER VE DİNLER: Güvenlik Konseyi'nde bölgeler, kültürler ve dinler temsil edilmiyor. Güvenlik Konseyi'ndeki ülkelerin temsil sayısı artırılırken bu unsurlar da dikkate alınsın.