'Yabancı müzeler eserlerimizle dolu'

Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Anadolu topraklarından yıllar önce çalınan tarihi eserleri geri vermemekte direnen ve Türkiye'ye bu konuda çeşitli suçlamalarda bulunan Avrupa müzelerine sert tepki gösterdi. Avrupa müzelerinde çok sayıda eserimiz bulunduğunu vurgulayan Günay, "Sadece çalınanlar değil, padişah fermanıyla götürülenler dahil bütün eserlerimizi alsak bile o müzeler ancak bizdekilerin replikalarını (kopyalarını) satabilecek duruma gelirler" dedi. 2012'nin değerlendirmesini yapan Bakan Günay ile siyasetten kültür sanata uzanan kapsamlı bir söyleşi gerçekleştirdik. Günay, sorularımıza şu yanıtları verdi:
KARARLILIĞIMIZI BİLİYORLAR: Yabancı müzelerin çıkışlarını anlıyorum ama kesinlikle hak vermiyorum. Yasa dışı yollarla toplanmış çok sayıda eser var ellerinde. Hiçbir müzeyi suçlamak istemem ama eserlerin bizden yasa dışı çıkarıldığı ortada. Kendilerini sıkıntıya sıkacak örnek oluşturmak istemiyorlar. Bu nedenle birbirlerine baskı yapıyorlar. Kendi envanterlerini korumak istiyorlar. Bir savunma içindeler fakat haksızlar. Artık müzecilik alanında çalışan herkes Türkiye'nin kararlılığını biliyor. Onları sergileyecek yerimiz var, kimse kaygılanmasın. Avrupa standartlarının üstünde müzeler açtık, açmaya devam edeceğiz.
AVRUPA MÜZELERİNİ BEĞENMİYORUM: Aydın, Gaziantep gibi illerdeki yeni müzelerimizde yaptığımız teşhirden sonra Avrupa müzelerini beğenmiyorum. Onlar eski müzelerimiz seviyesinde. Dolapların içine konmuş objeler... Biz ise hologram sistemli, özel aydınlatmalı yaşayan müzeler yapıyoruz.
KOPYALARIMIZI SATARLAR: Çalınan veya padişah fermanıyla Avrupa ülkelerine yollanan tüm eserlerimizi geri alsak, bizim müzelerdekinin ancak replikalarını (kopyalarını) satacak duruma gelirler. İncitici olmak istemem ama durum bu. Dünya hukuku şu anda fermana dayalı eserlerin geri alınmasına izin vermiyor. Önceliğimiz çalındığı apaçık ortada olan eserleri almak. Fakat uluslararası hukuku yapan da Avrupa. İleride bu mevzuat değişirse müzeler asıl o zaman gerçek sıkıntıyı yaşar.
ABD MÜZELERİ DAHA YAPICI: Amerikan müzeleri eser iadesi konusunda Avrupa müzelerine göre daha yapıcılar. Çalıntı oldukları belliyse fazla zorlamadan iade ediyorlar. Yorgun Herkül, Troya hazineleri, Orpheus mozaiği ABD'den aldıklarımız. Ama Avrupa müzelerinde Boğazköy Sfenksi dışında ciddiye alınacak örnek yaşamadık. Onu da 90 yıl sonra verdiler.