Kilit maddelerde henüz uzlaşı yok

Anayasa Uzlaşma Komisyonu'ndaki tartışmalar 4 konu etrafında döndü: 1- AK Parti'nin başkanlık sistemi önerisi 2- Vatandaşlık 3- Din ve vicdan özgürlüğü 4-Anadilde eğitim. Komisyonun tartıştığı 4 kilit düzenleme toplumun yeni anayasa ile çözülmesini beklediği konularla örtüşüyor. TESEV tarafından yaptırılan bir araştırmaya göre ideal bir anayasanın çözeceği düşünülen ilk iki sorun Kürt meselesi (yüzde 53,4) ve ekonomik durum (yüzde 40,7) olarak görülüyor. Vatandaşların yüzde 73'ü resmi dilin sadece Türkçe, yüzde 50,1'i din dersinin zorunlu olmasını, yüzde 50,6'sı laiklik ilkesinin anayasada kalmasını, yüzde 56'sı Türk kimliğinin korunmasını, yüzde 76'sı kamuda başörtüsünün serbest bırakılmasını, yüzde 77'si yargının devleti değil bireyi koruması gerektiğini belirtiyor. Çözüm bekleyen bu temel konularla ilgili bugünkü tabloda, AK Parti, CHP, MHP ve BDP'nin uzlaşması zor görünüyor. Partilerin yaklaşımları şöyle:
BAŞKANLIK SİSTEMİ
AK Parti, Türkiye'deki devlet sisteminin tamamen değiştirilmesi ve "Türk tipi başkanlık sistemi"ne geçilmesi önerisi yaptı. CHP, MHP ve BDP ise tercihlerini, "aksayan yanlarını düzelterek parlamenter sistem ile yola devam edilmesinden" yana koydu. Komisyondaki en sert tartışmalar da bu nedenle yaşandı. Muhalefet, AK Parti'nin önerisini tartışmayı bile reddetti. Yaşanan kriz ara formül ile aşıldı. AK Parti başkanlık sistemi ile ilgili bölümlerde önerisini açıklıyor, muhalefet bu konuda konuşmuyor. Madde metinlerine "AK Parti'nin önerisi" olarak yazılıyor.
ANADİLDE EĞİTİM
Anadilde eğitim konusunda AK Parti radikal bir çıkış yaptı ve Anayasa'nın anadilde eğitimi yasaklayan, "Türkçeden başka hiçbir dil, eğitim ve öğretim kurumlarında Türk vatandaşlarına ana dilleri olarak okutulamaz ve öğretilemez" hükmüne, düzenlemesinde yer vermedi. MHP, anadilde eğitimin önünü açan düzenlemelere karşı çıkarken, CHP'nin önerisi Kürtçe öğretime olanak sağlıyor.
SİYASET VE PARTİ KURMA
Seçme, seçilme ve siyasi parti kurma özgürlükleri ile ilgili maddelerde tartışmalar seçim barajı, yaş, partilerin hangi koşullarda kapatılacağı konuları üzerinde döndü. AK Parti, şiddete bulaşmayan partilerin kapatılmasının yasaklanmasını istedi. CHP ve BDP, yüzde 10 olan seçim barajının düşürülmesini gündeme getirdi. İki partinin bir başka isteği ise belediye başkanlığı ve milletvekili seçimlerinde adayların yarısına yakın bölümünün kadın olmasını sağlayacak bir düzenlemenin anayasaya konulması oldu.