Ölerek gidenler gülerek döndü

Kahramanmaraş'a yalnızca 50 km uzaklıktaki Pazarcık ilçesi, sessiz sedasız ama yoğun bir geri dönüş öyküsüne ev sahipliği yapıyor. Dümdüz bir ovaya kurulu, toprağı verimli suyu şifalı ilçenin adını Türkiye, bu yönleriyle değil dram yüklü göç öyküleriyle duydu. Art arda yaşanan 1970'lerdeki ekonomik kriz, 78 Maraş olayları, 12 Eylül darbesi ve 90'lı yılların başında şiddetini artıran terör olayları nedeniyle binlerce Pazarcıklı, sonu belirsiz bir kaçışa başladı. Ölümle yaşam arasındaki ince çizgiden geçilen bu zorlu yolculuk yıllarca sürdü. Tacirlere yüklü paralar ödeyerek ülke dışına çıkan Pazarcıklılar, dünyaya yayıldı. İlk gidenler, ayak izlerini takip edip sonra gelenlere yardım etti. İsviçre'de Pazarcıklılar Mahallesi, Fransa Almanya ve Londra'da "Pazarcık Aksu" futbol takımını bile kuruldu. Yoğun göç dalgasıyla 100 bin nüfuslu ilçede kalanların sayısı 2000'li yılların başında 30 bine kadar düşmüştü.

KAÇAKÇILAR GİTİ MÜTEAHHİT GELDİ
Ama bu yolculuklar sırasında çoğu zaman ölümler, ayrılıklar, dramlar ve kayıplar yaşandı. Kimi sınırda dağları aşmaya çalışırken dondurucu soğukta öldü, kimi kaçak bindikleri gemilerin alabora olması sonucu sulara gömülerek kayboldu. Filmlere konu olan dramların yaşandığı ölüm yolculukları 2000'li yıllarda sona erdi. Belediye Başkanı Kamil Dalkara, Avrupa'daki Pazarcıklılarla son 4 yılda 20 defa bir araya gelip onlara Türkiye ve Pazarcık'ın bıraktıkları dönemdeki gibi olmadığını anlattı. Başkan Dalkara'nın girişimleri sonucu ilçeye adeta tersine göç dalgası başladı. Son 5 yılda binden fazla aile, ilçelerine geri döndü. Dönenler, kazandıklarını da ilçelerine taşıdı. İlçe merkezi ve köylerde lüks villalar art arda yükseldi. Dalkara, "Göçler başladığında ilçede bir tane fabrika vardı. Şimdi 23 sanayi kuruluşu var. Ve hepsinde de yurtdışından gelenlerin sermayesi var. Bir zamanlar ilçede insan tacirleri gezerdi, şimdi müteahhitler dolaşıyor" diye konuştu.

KÖYÜNE 3 MİLYONLUK VİLLA YAPTIRDI
Şallıuşağı köyüne dönen Mehmet Alpaslan, 80'li yıllarda iki kardeşiyle birlikte ailelerini alıp kaçtığı Paris'e yerleşmişti. 3 kardeş şimdi Paris'te hazır döner fabrikası zinciri sahibi oldu. 3 yıl önce ilçe merkezine sadece 19 kilometre uzaklıktaki köylerine yaklaşık 3 milyon lira harcayarak, daha önce Paris'te görüp beğendikleri bir villanın aynısını yaptırdı. Aile şimdi her yaz artık köyüne dönüyor, bütün yazı villalarında geçiriyor. Aynı köyde, villa yaptıran bir başka isim ise Avusturya'da yaşayan Hayri Ansal. O da köyüne 1 milyon maliyetle yaptırdığı villasında yaşıyor. Zaten köyün yarısından fazlası Avrupalı. Paris Caddesi ve Almancı Meydanı bulunan köyde son 3 yılda yaklaşık 150 villa yaptırılmış. İtalya'dan Sadakalar köyüne dönen Mehmet Perçin (52) de evine dönenlerden. Perçin "Bizim gittiğimiz Pazarcıkla bulduğumuz Pazarcık arasında dağlar kadar fark var" dedi.
FİLMİ OSCAR KAZANDI
Umut yolculuğu drama dönüşen Pazarcıklı Haydar ve Meryem Enhas çiftinin İsviçre sınırında çocuklarının donarak ölümüyle noktalanan kaçış öyküsü, Xavier Koller tarafından beyazperdeye aktarılmıştı. Senaryosunu Koller ve Feride Çiçekoğlu'nun kaleme aldığı, İsviçre, İtalya ve Almanya ortak yapımı "Umuda Yolculuk" isimli film, 1991'de En İyi Yabancı Film Oscar'ını aldı. Başrollerini Nur Sürer, Emin Sivas ve Necmettin Çobanoğlu'nun oynadığı film, büyük yankı uyandırmıştı ama ölümüne göçü durduramamıştı.