Cumhuriyet fikrini ilk bu mülakatta açıkladı

Avusturya gazetesi Die Presse, 165. kuruluş yıldönümü çerçevesinde 26 Haziran'da 1923'te Atatürk'le yapılan mülakatı yayımladı. Gazetenin 28 Eylül 1923'te, cumhuriyetin kuruluşundan bir ay önce yayımlanan haberinde muhabir Josef Hans Lazar, mütevaziliğinden ve doğallığından çok etkilendiği Mustafa Kemal Paşa'nın ilk kez 'o zamana kadar dikkatle ve itinayla kaçınılan' cumhuriyet kelimesini kullandığını belirtiyor. Bundan tam 90 yıl önce Die Presse'de yayımlanan mülakatta Mustafa Kemal şu ifadeleri kullanıyor: "Türkiye şu anda yapı olarak ne ise çok kısa zamanda şekil olarak da o olacak: Bir cumhuriyet! Tıpkı Avrupa ve Amerika'nın farklı ve hâlihazırda mevcut cumhuriyetlerinin, standart ve esaslı prensiplere sahip olmasına rağmen dış yapılarında birbirlerinden farklılaşabilmesi gibi Türkiye, gerçek yapısında onlardan uzaklaşmadan daha bugünden sadece bazı belirli dış çizgilerde diğer cumhuriyetlerden farklıdır."