Osmanlı 400 sene önce Mısır’da çıkan isyanı nasıl yatıştırdı?

Mısır son günlerde ülkeyi ayağa kaldıran ve kanlı saldırılarla bastırılmaya çalışılan isyanla kaosa sürüklenirken, ülkemizde basılan tarihi bir kitap Mısır'daki isyanla oluşan krizin çözümlenme yollarına tarihi örneklerle ışık tutuyor. Mısırlılar bugün olduğu gibi tarihte de her zaman haksızlık ve adaletsizlik karşısında isyan bayrağı açarken, adil yöneticilere karşı son derece müşfik, saygılı, sevgi dolu oldular.. Bunun en bariz örneklerinden biri Osmanlı döneminde yaşandı.

Mısır'ın tarihine, kültürüne, gelenek ve göreneklerine, edebiyatına ışık tutan eserlerin en önemlilerinden biri hiç şüphesiz Kelâmî Rûmî'nin kaleme aldığı "Vekâyi-i Ali Paşa" isimli eser. Osmanlı Devleti'nin önemli paşalarından Yavuz Ali Paşa'nın Mısır Valiliği yaptığı 1601–1603 yıllarını anlatan önemli kaynak eser tarihçi-yazar Soner Demirsoy tarafından günümüz harflerine çevrilerek araştırmacıların ilgisine sunuldu. Çamlıca Basım Yayın tarafından neşredilen eser, Mısır'daki halk ayaklanmalarının yanında günümüz olaylarına ışık tutacak önemli bilgiler içeriyor.
İlk İsyanı Kanuni'nin Veziri Önledi

Yavuz Sultan Selim Han, 1516 yılında Memluk Devleti'ni ortadan kaldırmak üzere Mısır'a sefer düzenler. 1517 yılının ilk ayında ise Mısır ile birlikte Suriye, Filistin ve Hicaz'ı Osmanlı topraklarına katar. Ancak 1520 yılına dek, yani sultanın vefatına kadar geçen kısa zamanda bu topraklarda düzen tam olarak sağlanamaz.
"Vekâyi-i Ali Paşa" isimli esere göre, Yavuz Sultan Selim Han'ın vefatının ardından Kanuni Sultan Süleyman tahta geçtiğinde Mısır'da Osmanlı düzeni bozulur, beylerbeyi olarak atanan ikinci vezir Ahmed Paşa'nın isyanıyla da Mısır bir tehdit oluşturur. Kabe ve Mekke taraflarının zarar görme ihtimalinin doğması üzerine Vezir-i Azam İbrahim Paşa, Mısır'da mali-idari düzenlemeler yapmak ve asayişi sağlamak için görevlendirilir. İbrahim Paşa, Mısır'da yeni bir kanunnâme tanzim ettirerek istikrarlı bir idare kurduktan sonra 1524 yılında İstanbul'a geri döner.