Dinler arasında önyargıları bitiren sözlük

Hırİstiyanlık ve İslam dünyası arasında kavram karmaşalarının önüne geçmek için 'İslamiyet-Hırıstiyanlık Kavramları' adlı bir sözlük hazırlandı. Deutsche Welle Türkçe Servisi'nin haberine göre, yedi yılda hazırlanan sözlük iki din arasındaki doğru diyaloğun kapısını aralamayı hedefliyor.Hrıstiyanlık kökeninden hareketle dinler arası diyalog çalışmaları yapan Alman Eugen Biser Vakfı, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi ile yürütülen diyalog sempozyumlarında kavramlar bazında iki dinin birbirlerini doğru anlamadıklarını tespit etmiş. Vakıf, bu tespitten hareketle Ankara Üniversitesi ile birlikte 'İslamiyet-Hrıstiyanlık Kavramları' adlı bir sözlük çıkarmaya karar vermiş.
"SON DERECE BASİT AMA BİLMİYORUZ"
Frankfurt Goethe Üniversitesi İslam Bilimleri Öğretim Üyesi Dr. Ayşe Başol, Eugen Biser Vakfı'nda akademik personel olarak çalıştığı yıllarda sözlüğün oluşumuna hem Türkçe hem Almanca olarak katkı sağlamış. Başol, sözlüğün hazırlık çalışmaları esnasında akademisyenlerin ilginç tecrübeler edindiğini, bu çerçevede de bazı klişe ve önyargıların yıkıldığını ifade ediyor: "Örneğin çokeşlilik maddesi ile ilgili ön algılamalar olduğunu gördük, yani Hrıstiyanlık'ta böyle İslamiyet'te böyle şeklinde bazı kabuller mevcuttu. Hrıstiyanlar, çokeşliliğin İslamiyet'te öncelenen, kabul gören bir şey olduğunu düşünüyorlardı. Oysa Müslümanların yazdıkları maddede, Kuran'ın böyle bir şeyi öncelemediği, bununla ilgili olan ayetin, öksüz yetim kız çocuklarının haklarını korumak amacıyla vahiy edildiği belirtiliyor. Dolayısıyla Hrıstiyan teologlar da, demek ki bu kavram düşündüğümüz gibi değilmiş dediler. Çalışmalarda bu tür olaylara çok sık rastladık. Sözlük iki din arasındaki klişeleri yıktı." Aynı şekilde sözlüğün oluşumunda yer almış Alman yazarlardan Eugen Biser Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Prof. Dr. Richard Heinzmann da, başta İslamcılar nedeniyle kamuoyunda oluşan önyargıların ve klişe kavramların bu çalışmalarla su yüzüne çıktığını kaydediyor: "Cihat kelimesinin öncelikli olarak askerî bir terim değil, kişinin nefsini terbiye ettiği, kişisel disiplini anlatan bir kavram olduğunu, ilk bu çalışmalar esnasında öğrendim. Daha önce kamuoyunda sıkça kullanıldığı gibi kutsal savaş anlamına geldiğini san ıyordum. Buna benzer daha pek çok kavram bulunuyor, son derece basit ama bilmediğimiz."
İLAHİYAT ÖĞRENCİLERİ NE DİYOR?
Eugen Biser Vakfı'nın sözlüğü tanıtmak için düzenlediği, teoloji ve ilahiyat öğrencilerini bir araya getiren 'Avrupa Konteksti içinde Hrıstiyanlık-İslam İlişkileri' adlı seminerde de iki din arasında bu tür çalışmaların önemine dikkat çekiliyor. Protestan Teolojisi Öğrencisi Christoph Schröder, diyalog için önce dinlerin birbirlerini anlamaları gerektiğini belirterek, sözlüğün bu konuda büyük katkı sağlayacağını söylüyor. Seminere katılan ilahiyat fakültesi öğrencisi Büşra Şengül de sözlüğün eşit şartlarda bir diyalog için ilk adım olduğunu belirterek özellikle okullarda ve üniversitelerde böyle bir kaynağa ihtiyaç duyulduğuna dikkat çekiyor.