Uzun tutukluluk süresi 'insan hakları ihlali'

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Almanya ziyareti öncesinde gündeme getirdiği uzun tutukluluk süresinin 10 yıldan 5 yıla indirilmesiyle ilgili ayrıntılar ortaya çıktı. Düzenlemeye göre; birinci derecede mahkemede yargılaması devam eden ve tutuklulukta 5 yılı dolduranlar tahliye olabilecek. Yargılama tutuksuz devam edecek. Tahliyelerde adli kontrol sistemi uygulanacak. Tahliyelerde mahkemenin takdir yetkisi olmayacak. AK Parti yönetiminin tutukluluk üst sınırını 5 yıla indirme kararı vermesinin perde arkasındaki 4 neden şöyle:
İNSAN HAKLARINA AYKIRI: Uzun tutukluluklar cezalandırmaya dönüşüyor. Bu insan haklarına aykırı. Bu insan hakkı ihlalleri hem mağduriyet doğuruyor hem de Türkiye'nin uluslararası arenada zor durumda kalmasına neden oluyor. Bir sanıkla ilgili 5 yılda karar verilemiyorsa bu mağduriyet oluşturuyor. Bu kapsamda hükümet uzun bir süredir tutukluluk üst sınırını düşürmeyi planlıyordu. Önce 10 yıldan 7.5 yıla indirilmesi gündeme geldi. Ancak Başbakan Erdoğan başkanlığında yapılan son demokratikleşme paketi toplantılarda tutukluluk süresi üst sınırının 5 yıla düşürülmesi kararlaştırıldı.
HÂKİMLERE BASKI: Uzun süren tutukluluklar hâkimler üzerinde de psikolojik baskı oluşturuyor. Onların kararlarını etkiliyor. Örneğin 7 yıl tutuklu kalan birisiyle ilgili hâkim karar verirken "serbest bırakırsam neden 7 yıl tuttun diye sorulur" düşüncesiyle kendisini mahkûmiyet kararı vermek zorunda hissedebiliyor. Yanlış kararlar çıkabiliyor, hak ihlalleri artabiliyor. Kararların ardından temyiz süreci devreye girdiğinden kişinin mağduriyet süresi daha da artabiliyor.
TAZMİNAT HAKKI DOĞUYOR: Uzun tutukluluk süresinin 5 yıla indirilmesinin bir diğer sebebi, uzun bir süre tutuklu kalıp daha sonra beraat ederek serbest bırakılanlar lehine yüklü tazminat hakkı doğması. Böylece kamu zarara uğratılıyor. Bu zarar mevcut uygulama gereği hakimler ya da savcılar tarafından değil bizzat kamu tarafından ödeniyor.
ŞAHISLARA GÖRE DÜZENLEME OLMAZ: AK Parti yöneticileri "Uzun tutukluluk süresi 5 yıla inerse Ergenekoncular dışarı çıkar" eleştirilerine ise "Biz şahıslara göre düzenleme yapamayız. Bir ilke ortaya koyuyoruz. İnsanlar suçluysa 5 yıl içinde karar verilsin. Karar verilemiyorsa birkaç kişi dışarıya çıkacak diye büyük mağduriyetlere izin veremeyiz" değerlendirmesiyle yanıt veriyor.