'Gündemde tutulmasını yadırgıyoruz'

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ve Rus yetkililer son denemde Türkiye'nin Montrö anlaşmasını ABD lehine ihlal ettiğini belirterek, "Türkiye ve Karadeniz'e kıyısı olmayan diğer ülkelerin gelecekte sözleşme yükümlülüklerine uyacağını umut ediyoruz" açıklaması yaptı. Rusya'dan gelen açıklamalar üzerine Cuma günü Rusya'nın Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı. Dışişleri Bakanlığı dün "Bu hususlar dün (11 Nisan) Bakanlığımıza davet edilen Rusya Federasyonu Büyükelçiliği yetkilisine sarahaten ifade edilmiştir" notu düşerek yazılı açıklama yaptı. Açıklamada şu başlıklar yer aldı:
YADIRGIYORUZ: Rusya Federasyonu'nun Montrö Sözleşmesi'nin uygulanması konusunu ısrarla gündemde tutmasını yadırgıyoruz. Rus tarafının 3 Nisan 2014'de basına yansıyan açıklamalarında, ABD savaş gemilerinin son dönemde iki kez Montrö hükümlerine aykırı olarak Karadeniz'de kalış sürelerini uzattıkları iddia edilmekteydi. 10 Nisan'daki son açıklamada ise sadece "USS Taylor" adlı geminin Karadeniz'de 21 günden fazla kaldığı belirtilmekte.
ANLAMAK MÜMKÜN DEĞİL: Gemi, basına da yansıdığı üzere, Samsun Limanı'na girişi sırasında pervanesinde meydana gelen hasar nedeniyle hareketsiz kalmış, tamir çabalarının sonuç vermemesi üzerine römorkör vasıtasıyla çekilerek Karadeniz'den ve Boğazlardan çıkabilmiştir. Bu konuda Rusya Federasyonu ve diğer Montrö taraflarına bilgi verilmiştir. Gördüğü hasar nedeniyle hareket kabiliyetini kaybetmiş geminin onarılmaya çalışıldığı sürenin gerekçe gösterilerek Montrö Sözleşmesi'nin ihlal edildiğinin ileri sürülmesini anlamak mümkün değildir.
İKİNCİ İHLAL DE YOK: Rus tarafının açıklamasında ismen değinilmeyen, ancak Rus basınında adı geçen ikinci gemi olan "USS Truxtun" adlı ABD savaş gemisi ise Karadeniz'e girdikten sonra Boğazlardan geri dönüş tarihini değiştirmişse de, Montrö'de öngörülen 21 gün içinde Karadeniz'i terk etmiştir. Dolayısıyla herhangi bir ihlal söz konusu değildir.
KİMSEYE FAYDASI YOK: Ülkemiz, Karadeniz'e sahildar ülkelerin güvenliğine önemli katkı sağlayan Montrö Sözleşmesi'ni, 78 yıldır olduğu gibi titizlikle uygulamaya devam edecektir. Sözleşme'nin teknik nitelikteki hükümlerinin basın yoluyla tartışma malzemesi haline getirilmesinin başta Karadeniz'e sahildar ve Montrö'ye taraf olan devletler gelmek üzere, kimseye bir faydası olmayacağı değerlendirilmektedir.