Gülen örgütü Türkiye aleyhine lobi yapıyor

Ukrayna'daki kriz Türkiye'nin Batı karşısındaki pozisyonunu değiştireceğe benziyor. Özellikle enerji koridorları açısından Türkiye üzerinden geçen enerji hatları çok daha önemli hale geliyor. Hele Doğu Akdeniz'de çıkarılacak olan doğalgazın da Türkiye üzerinden Batı pazarına geçirilme düşüncesiyle Türkiye enerji hatlarının vanasını eline almış olacak. George Washington Üniversitesi'nde ders veren, Orta Doğu Enstitüsü Türkiye Çalışmaları Merkezi Direktörü ve Akşam gazetesinde de haftalık makaleler yazanan Gönül Tol, Ukrayna'dan İsrail'e kadar değişen dengeleri Ali Değermenci'ye anlattı. Tol, Fetullah Gülen Örgütü'nün ABD'de Türkiye aleyhine lobi faaliyetleri yaptığını da beliritti.
Öncelikle Türkiye'nin yanı başında bir kriz daha çıktı. Suriye vardı. Ukrayna yavaş yavaş Rusya'nın egemenliği altına girmeye başladı. Bu konuyla ilgili makaleler yazdın ve Türkiye'nin pozisyonunu güçlendireceğine yönelik değerlendirmelerde bulundun. Öncelikle burada anlatmak istediğin nedir?
Ukrayna krizinin Türkiye'yi içine soktuğu durum aslında Türk dış politikasının, Soğuk Savaş'ın bitiminden itibaren ne kadar ince ayar gerektirdiğini bir kez daha ortaya koydu. Soğuk savaş döneminde Türkiye, Batı ile ittifak halindeydi ve dış politikasının genel çerçevesini bu ittifak çizdi. Fakat Soğuk Savaş'tan sonra Türk dış politikası için resim karmaşıklaştı. Bir yanda NATO üyeliği ve Batı ile ittifakının gerektirdiği dış politika çizgisi var diğer tarafta kendi ulusal çıkarları ve komşularıyla ilişkilerinin gerektirdikleri var, bunlar her zaman örtüşmedi.

Bunu 2010'da İran ile yürütülen nükleer müzakerelerinde gördük. Amerika'nın bütün itirazlarına rağmen Türkiye, İran'ın yanında yer aldı ve yaptırımlara karşı çıktı. Şimdi Suriye'de, Irak'ta görüyoruz bu farklılaşmayı. Ukrayna krizi aslında bunun en son örneği. Türkiye'nin Karadeniz politikasına baktığımızda, aslında NATO'yu bu bölgeden uzak tutmak üzerine kurulu idi. Yani bölgesel sorunları bölgesel güvenlik mekanizmalarıyla çözelim diye düşünüyor Türkiye. Mesela 90'ların sonunda kurduğu Karadeniz Donanma İş Birliği görev grubu vardı. Ukrayna krizi bu mekanizmayı sekteye uğrattı mesela. Türkiye iki taraf arasında kaldı. Bir yandan NATO, Montrö Sözleşmesi'nin uygulamasını gevşetmesini istiyor, diğer tarafta Rusya, Türkiye'yi Montrö'ye uymamakla suçluyor. Türkiye'nin bir yandan da Suriye'ye karşı kendini korumak için NATO patriotlarına ihtiyacı var. Dolayısıyla Ukrayna krizi Türkıye'nin geleneksel Karadeniz politikasını sürdürmesini güçleştirdi ve çok ince ayarlı politika yürütmesini zorunlu kıldı.