1915 açıklaması bir manifestodur

AK Parti Dış İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Yasin AKTAY ile Başbakanlığın 1915 olayları ile ilgili taziye mesajını konuştuk..

23 Nisan'da Başbakanlık'tan 1915'e yönelik bir açıklama yapıldı. Böyle bir açıklamayı birçok kişi beklemediğini söyledi. Siz bu mesajı nasıl değerlendiriyorsunuz? Beklenen bir açıklama mıydı, yoksa sürecin devamı mıydı?

Birileri, tabii ki beklemiyordu ama -hareket olarak Türkiye'nin resmi bir adımıdır. Neticede Başbakan'ın ağzından böyle bir şeyin ifade edilmesi resmidir ve ilk oluyor. Ama Başbakanlık açıklaması olarak böyle bir şeyin ifade edilmesi, bir yaklaşımın resmiyet kazanması anlamına geliyor ve bu ilk kez oluyor. Ama, aslında, Başbakan'ın bu konuları bu şekilde ifade etmesi ilk değil. Hem Sayın Başbakan hem AK Parti içerisinden bir çok insanın görüşleri genelde bu istikametteydi zaten. Yani orada söylenen şeylerin, dikkat ederseniz, daha önce söylenenlerden çok ciddi anlamda bir farklılığı yoktur. İlk defa resmi bir metne, dokümana bağlanmış oldu. Referans oluşturabilecek nitelikte bir tür manifestoya da bağlanmış oldu aslında. Tarih ve siyaset ilişkisine dair orada bir tür manifesto da bulabilirsiniz aslında. Bugünün problemlerini, çatışmalarını tarihin ışığında görmek… Bugünün farklı insanları arasında yaşanan hadiselerin ne kadarının tarihten geliyor olduğuna, ne kadarının bugünden üretilip tarihe yansıtılıyor olduğuna dair çok önemli bir referans metin ortaya koymuş oldu.
Soykırım kelimesi kullanılmadı…

Bütün kelimeleri, bütün cümleleri dikkatli bir şekilde seçilmiş ve ifade edilmiş çok güzel bir metin ortaya çıkmıştır. Bu metin, dikkat ederseniz, soykırım olayını kesinlikle kabul ediyor değil. Belki birilerinin beklentilerini tam da bundan dolayı karşılamamış oldu, çünkü nasıl olsa soykırım ifade edilmemiş olduğuna göre… Şimdiye kadar gelen başbakanlar veya resmi söylemler, sanki mezkur tarihte hiç Ermeni ölmemiş gibi, sanki Ermenilerin başına hiçbir şey gelmemiş gibi davranmış veya o Ermenilere ne olmuşsa sanki müstahaklarını bulmuşlar gibi bir yaklaşım içinde olmuşlar.
Geçmiş ile hakkaniyetli bir yüzleşme oluyor mu?

Bu metin, dediğim gibi, tarihin tabiatına dair ve siyasi kine, kan davasına dair kendi felsefesini ifade etmiş bir metindir. Çok daha önemlisi bu metinde Ermenilerin yaşadığı acıların, bütün bir Osmanlı coğrafyasında yaşanan toplam acıların bir parçası olarak görülmesi ve olayın tarihsel bir olay olarak mutlaka başka veçhelerinin olduğunun da hatırlatılmasıdır... 1915'te evet Ermeniler hayatlarını kaybetmişlerdir, bunların büyük bir kısmı haksız yere ölmüş veya, öldürülmüştür. Ama kuşkusuz o olayın farklı bakış açıları da vardır. Bir bakış açısı, Osmanlı Devleti Ermenileri yok etmeye çalıştı" tezini işliyor ve bu tezle bugüne bazı duygular, bugünün insanının önüne bazı hesaplar koymaya çalışıyor. Bu belki de olaydan kin nefret üretmeye çalışan başka tarafın bakış açısıdır.
1915 OLAYLARI OSMANLI İÇİN DE FELAKETTİ
Osmanlı farklı milletlerden oluşuyordu…

O günlerde Osmanlı Devleti bir tedbir aldı fakat bu tedbire rağmen ya ihmaller yüzünden veya kastı aşan bir takım davranışlar yüzünden çok gayri insani istenmeyen sonuçlar ortaya çıkmıştır. Bu istenmeyen sonuçların, gerçekten Ermeniler için bir felaket olduğu kuşkusuzdur. Ancak olayın felaket boyutu sadece Ermeniler için değil, Osmanlı için de aynı ölçüde geçerlidir. Neticede Ermeniler de Osmanlı'nın asli bir unsuruydu. Ermenilerin Osmanlı'nın bünyesinden çıkması Osmanlı için gerçek anlamda bir felakettir. Çünkü Osmanlı nesiyle güçlüdür? Osmanlıyı Osmanlı yapan 72 milletten anasırı bir arada barındırabiliyor olmasıdır. Her bir unsurla farklı bir güç kazanıyor olmasıyla Osmanlı'dır. Bir asli unsur olarak Ermeniler Osmanlı'yı güçlü kılan yanlarından biridir.