HDP'nin barajı aşması için...

Koç Üniversitesi'nde öğretim üyesi Prof. Dr. Ali Çarkoğlu, Türkiye'de oy verme davranışı, kamuoyu ve parti politikaları üzerine çalışmaları ile biliniyor. Saha araştırmaları da yapan Ali Çarkoğlu ile yaklaşan 7 Haziran 2015 seçimlerinin olası sonuçları üzerine konuştu. HDP'nin barajı geçmesinin çok zor olduğunun altını çizen Çarkoğlu, bütün partilerin AK Parti'deki çözülmeyi beklediğini ancak böyle bir çözülmenin görülmediğinin altını çiziyor.

İŞTE O RÖPORTAJDAN ÖNEMLİ BÖLÜMLER

Daha önce HDP'ye oy vermemiş olan Kürt seçmen HDP'ye yönelebilir mi?

Tabii o da o kadar kolay değil. O Kürtlerin mütedeyyin hassasiyetleri olduğunu biliyoruz. Gerçek anlamda bir sol pozisyon almış olan bir HDP bu kesimin rahatlıkla oy vereceği yer olmayacak. O yüzden orada farklı dinamikleri kullanacaklar, kullanıyorlar da zaten. Bilinen isimler, aile ve aşiret ilişkilerini listeye koyacaklar kanaatindeyim.
CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİNDE BÜYÜK KAYMA OLMADI
HDP'ye yönelecek kesim olarak CHP'ye kerhen oy veren kentli solcu kesimlerden bahsediliyor. Sizce o kesim HDP'nin itici gücü olabilir mi?
Bence onlar da yönelebilir ama o bahsettiğiniz kesim o kadar büyük bir kesim değil. Yöneleceğinin tahmini de o kadar kolay değil. 100 kişiden 1'inin oyunu tahmin etmek olayı bu.
Türkiye'de seçmenin yarısından fazlası 30 yaşın altında. HDP, genç ve yeni oy kullanacak kesim için bir çekim merkezi olabilir mi?

Türkiye'de seçmenler annelerinin babalarının tercihlerinden çok farklı şeyler yapmıyorlar. Ailenin etkisi ile oy veriyorlar. Hele de gençlerin sola yöneleceğine dair işaret hiç görmüyorum. Gezi gençliği denen kesim yerel seçimde de, cumhurbaşkanlığı seçiminde de oy kullandı. Büyük kayma olmadı. Gençlerin ağırlıklı olarak solcu olduğunu düşünmemiz için hiçbir neden yok şu anda. Hatta ağırlıklı olarak anne babaları kadar hatta daha da muhafazakâr olabilirler.
ÇALIŞAN KESİM YİNE AK PARTİ'DE
HDP sol söylemi ile CHP tabanını pek kendisine çekemeyecek görüşünde misiniz?

CHP'de Caddebostan, Etiler, Karşıyaka seçmeni bir yere gitmez. Çalışan, işçi kesim ise AKP'de. Bu kesimler HDP'ye kayar mı diye düşünmek lazım. Bu da kolay değil, onlar da muhafazakârlık temelinde AKP'ye yaklaşmış durumdalar. O yüzden HDP'nin işi hakikaten kolay değil.
Siz yaklaşan seçimlerde parti tabanlarından ciddi bir kayma beklemiyor musunuz?

Oynaklık eskiden vardı. Türkiye'de oynaklık düşüyor. Türkiye'de taban oturmuş durumda; 1980'lerde, 90'larda yüzde 20 civarında seçmen bir seçimden öbür seçime oy değiştirirdi. AKP iktidarından sonra bu oran aşağıya indi. Şimdi yüzde 10 civarında oy değişiyor. Bu yüzde 10 da yakınlardaki yerlere kayıyor. Yakın dediğiniz nedir? MHP'den AKP'ye. AKP'den MHP'ye. CHP'den MHP'ye. Kayabilecek oy sınırlı. Esas oy AKP'de, bütün partilerin oradan alması lazım.
AKP'den bir çözülme olması lazım mı diyorsunuz?

Evet.
AK PARTİ'DE ÇÖZÜLME GÖRÜLMÜYOR
-Öyle bir ihtimal görüyor musunuz?

Hayır yok. HDP'ye kayacak AKP'li kim olur diye bakmak lazım. Türkiye'de yükselen bir sol yok ki HDP'ye oradan oylar kaysın. Türkiye'de bugün itibariyle sol, sağ, muhafazakârlık ekseninde dengeler oturmuş durumda. Orada birbirine kayan kesim görmüyoruz.
-Söylediklerinizden "HDP için barajı geçmek kolay değil" cümlesini çıkarıyorum. Yanılıyor muyum?

Ben o konuda pek de spekülasyon yapmak istemiyorum. Orada o kadar ufak bir oy gerekiyor ki o oyu tahmin etmek çok zor bir iş. Son iki, üç aya girdik. Son bir ay içinde çok şey gündeme gelecek. Çünkü her şey o yüzde 1-2 ile belirlenecek. O yüzde 1-2'yi aşağıda tutmak ya da yukarı çekmek için herkes çok gayret sarf edecek.
-Çözüm süreci karşıtlığı söylemi MHP'ye oy getirir mi?

Türkiye'de bence oyunlar biraz erken oynanıyor. Süleyman Şah operasyonu üzerinden milliyetçi hassasiyetler gündeme geldi. MHP oradan bir çıkış yakalamayı denedi. Devlet Bahçeli çok sert çıktı. Hem Başbakan hem Cumhurbaşkanı onu ciddiye aldı, karşılıklı bir atışma yaşandı. Bu çok erken oldu. Bu seçime kadar unutulacak. Seçime etkisi olmayacak. Ortak açılım açıklaması da öyle. İki taraf da kendi argümanını yapacak. MHP'nin bunu kullanıp oya tahvil etmesi zor. Zira ülkede bu iş çözülsün anlayışı çok baskın.
Kaynak: Al Jazeera