Yedinci veda hayata

Türk siyasetinin son yarım yüzyılına damga vuran Demirel, 10 yıl 5 ay başbakanlık yaptı. Geriye ise fötr şapkası ve veciz sözleri kaldı
Fötr şapkası, veciz sözleri ve kendine has kişiliği ile Türk siyasetinin 50 yılına damgasını vuran 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, 91 yaşında yaşama veda etti. Siyasete 1962'de Adalet Partisi Genel İdare Kurulu üyesi olarak başlayan Demirel, muhalefet liderliğinden Cumhurbaşkanlığına kadar her kademede görev yaptı.

BARAJLAR KRALI
Demirel, Isparta'nın Atabey ilçesine bağlı İslamköy'de Yahya Bey ve Ümmühan Hanım'ın ikinci çocuğu olarak 1 Kasım 1924'te dünyaya geldi. İlkokulu İslamköy, Ortaokulu Isparta'da tamamladı. Afyon Lisesi'nden mezun olduktan sonra İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi'ne devam etti. 1949'da okuldan mezun olan Demirel, Elektrik İşleri Etüd İdaresi'nde çalışmaya başladı. Demirel, bir süre ABD'de sulama ve elektrik konularında araştırma yaptı. Yurda dönüşünde Devlet Su İşleri'ne atandı ve hızla yükselip 31 yaşındayken genel müdür oldu. Demirel, bu dönemde çok sayıda baraj ve sulama projesini hayata geçirdiği için kendisine "barajlar kralı" lakabı takıldı. Süleyman Demirel, Eisenhower Vakfı'nın bursunu kazanıp ikinci kez ABD'ye gitti. Askerlik nedeniyle DSİ'yi bıraktı. Bu sırada 27 Mayıs darbesi geldi.

40 YAŞINDA AP'YE GENEL BAŞKAN

Darbe sonrasında bir süre serbest mühendislik ve müteahhitlik yaptı, ODTÜ'de öğretim görevlisi olarak çalıştı. Boğaz Köprüsü'nün ilk projesini hazırlayan ABD'nin uluslararası mühendislik ve müteahhitlik firması Morrison Knudsen'in Türkiye temsilciliğini üstlendiği için "Morrison Süleyman" diye anıldı. Demirel, 1962'de Adalet Partisi saflarında siyasete girdi. 2 yıl sonra ise henüz 40 yaşında AP'nin genel başkanıydı. 1965 yılında hükümetin kurulmasını sağlayıp başbakan yardımcısı olarak kabineye girdi. İlk seçim başarısı ise 1965'te geldi. AP seçimlerden birinci parti olarak çıktı. Isparta milletvekili olarak Meclis'e giren Demirel, 1969 ve 1970'te 2 hükümet daha kurdu. Ardından 12 Mart Muhtırası geldi. Kendi deyimi ile "şapkasını alıp giden" Demirel, 1973 seçimlerinde anamuhalefet lideri oldu.

ZİNCİRBOZAN'DA 4 AY
Arkasından 1980 darbesine uzanan koalisyonlu yıllar başladı. Demirel, 1975'te birinci, 1977'de ikinci Milliyetçi Cephe Hükümeti'ni kurdu. 1979 yılında ise eski koalisyon ortakları MSP lideri Necmettin Erbakan ve MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş'in dışarıdan desteği ile azınlık hükümetinin başbakanı oldu. Türkiye siyasi hayatının üstünden silindir gibi geçen 12 Eylül darbesi, Başbakan Demirel'i de Hamzakoy'a savurdu. Burada yaklaşık bir ay gözetim altında tutuldu. Uzun siyasi yasak dönemi başladı. Demirel de siyaset yasağını çiğnediği gerekçesiyle bazı CHP ve AP'lilerle birlikte Çanakkale Zincirbozan'da 4 ay tutuldu. Siyasi yasaklı olsa da hiç siyasetten kopmadı. Güniz Sokak'taki evi parti genel merkezinin devamı gibiydi.
'BİR BİLEN'
Yasaklar nedeniyle AP'nin devamı olarak kurulan DYP'li siyasetçiler ona "bir bilen" diyordu. Ankara'daki sohbetler "bir bilene sorduk şöyle dedi, şunu önerdi" diye başlıyordu. Gazetelerdeki demeçler de "bir bilen" olarak çıkıyordu. Taşınamaz hale gelen yasaklar 1987'de referandum ile kaldırılınca Demirel de partisinin başına geçti. DYP, 1987 yılındaki seçimlerde barajı geçip TBMM'ye girdi. 4 yıl sonra yapılan seçimden DYP birinci parti olarak çıktı ve Demirel'in başbakanlığında SHP ile koalisyon hükümeti kuruldu. Demirel, böylece 7'nci kez hükümet kurmuş oldu.
28 ŞUBAT SÜRECİ
Demirel'in Cumhurbaşkanlığı yaptığı 7 yıl, Türk siyasi hayatının en çalkantılı dönemlerinden biriydi. Arka arkaya gelen koalisyonlar, ekonomik krizler ve en önemlisi de tarihe "post modern darbe" olarak geçen 28 Şubat süreci yaşandı. Demirel'in bu süreçte takındığı tavır, "Üniversiteye başı kapalı giremezsiniz. Anayasa Mahkemesi koymuş, Danıştay koymuş, AİHM koymuş. Başı bağlı olarak okutulan yerlere git. Arabistan'da filan vardır, oralara git" sözleri hiç unutulmadı.
'DARBE' DEMEDİ
Hükümeti kurma görevini 276 milletvekili bulunan DYP-RP bloğuna vermemesi, milletvekili transferleri için kurulan borsa, belki de siyasi tarihin en çirkin döneminin yaşanmasına neden oldu. Demirel ise 28 Şubat sürecine ilişkin, "Hükümet alaşağı mı edilmiş? Siyasi partiler mi kapatılmış? Hükümet bir süre sonra istifa etmiş. Anayasaya göre yenisi kurulmuş. Buna darbe denilmez" yorumu yaptı.