Nobel Ödüllü Aziz Sancar: " Başarımın büyük kısmını Türkiye'ye borçluyum"

Prof. Aziz Sancar, ödülü kazanmaktan onur duyduğunu söyledi. 69 yaşındaki Sancar , "Yıllarca yaptığım çalışmaların bir ödülüdür. Büyük kısmını Türkiye'ye borçluyum çünkü Türkiye bana üstün dereceli bir eğitim verdi. O dönemin koşullarında ilk ve ortaokulda, lisede olağanüstü bir eğitim aldım. " diye konuştu.

Savur'da iki yıl doktorluk yaptı
Sancar okuma yazma bilmeyen ancak eğitime önem veren 10 çocuklu bir anne babanın çocuğu olarak 1946'da doğdu. Kendi deyişiyle orta halli bir çiftçi ailesinin çocuğuydu. Mardin'den Nobel'e uzanan hikâyesi azmin göstergesi. İlk ve ortaöğrenimini Savur ve Mardin'de tamamladı. Daha sonra İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun oldu. Sancar, Savur'da iki yıl doktor olarak çalıştı.
Doktorluk yaptıktan sonra araştırma yapmak için yurt dışına gitmek istedi. O dönemde Türkiye'deki imkânlarla yüksek seviyede bilim yapmanın mümkün olmadığını söyleyen Sancar, "1974'te… O zaman imkanlar yoktu ama çok şükür şimdi var. Türkiye'de bilime çok yatarım yapılıyor. Bilim adamları teşvik ediliyor. 10-15 yıl içinde Türkiye'den de ödül alacaklar çıkacaktır" diye konuştu.
"Haftada 6,5 gün günde 12 saat çalışıyorum"
10 kişilik ekibi ile çalışmalarına devam ettiklerini söyleyen Sancar, "Haftanın altı buçuk günü günde 12 saat çalışıyoruz" diyor. Çalışmalarına Türkiye'de devam etmeyi düşünmediğini söylüyor:
"Çok oturmuş bir ekibim var. Onu Türkiye'ye taşımak mümkün değil. Elimde geldiği kadar Türkiye'deki çalışmalara bilimsel katkı sağlamaya devam ederim."

Nobel ödülllerinde ABD'nin egemenliği azalıyor

Sancar ve meslektaşları hücrenin DNA'sını nasıl onardığı ve genetik bilgisini koruduğunu ortaya koyan araştırmalarıyla ödüle layık görüldü.Dr. Sancar hücrenin DNA üzerinde oluşan morötesi zararı onarmasını sağlayan mekanizmayı haritalandırması sayesinde ödüle ortak oldu. Londra Francis Crick Enstitüsü'nden Dr. Lindahl, hücre döngüsü esnasında DNA'nın onarılmasını üstlenen hücresel mekanizma hakkındaki keşifleri, Howard Hughes Medikal Enstitüsü'nde araştırmalar yapan Dr. Modrich ise hücre bölünmesi esnasında DNA üzerinde oluşan hataları düzelten mekanizma üzerindeki analizleriyle ödülde pay sahibi oldu.

İsveç Kraliyet Bilim Akademisi'nden yapılan açıklamada, "Üç bilim insanının sistematik çalışmaları canlı hücrelerin nasıl çalıştığının yanı sıra, kalıtımsal hastalıklar ile kanser ile yaşlanmanın arkasındaki faktörleri anlamakta büyük rol oynadı" ifadesi kullanıldı. Dr. Sancar ve meslektaşları 960 bin dolarlık ödülü aralarında paylaşacak.

Dr. Sancar kazandığı ödülle 1901 yılından bu yana Nobel ödülüne layık görülen 169 isimden biri oldu. Sancar aynı zamanda son yıllara kadar ABD'li bilim insanlarının öne çıktığı Nobel ödüllerinde, uluslararası alandaki bilim insanlarını öne çıkaran isimler arasında yer aldı. İsveç asıllı Tomas Lindahl, Nobel'e layık görülen 29'uncu İsveç vatandaşı oldu.

Sancar'ın bilimsel geçmişi

Tıp fakültesini Türkiye'de okuyup, iki yıl doktorluk yaptıktan sonra Sancar, ABD'ye gitti. 1977'de Dallas'taki Teksas Üniversitesi'nde doktorasını moleküler biyoloji dalında, DNA onarımı üzerinde tamamladı. Yale Üniversitesi'nde de yine DNA onarımı dalında doçentlik tezini verdi. Sancar biyokimya ve biyofizik alanlarında çalıştı. DNA onarımı, hücre dizilimi, kanser tedavisi ve biyolojik saat üzerine araştırmalar yaptı. Kanser tedavisinde 'ritmik saat' buluşuna imza atarak dünyaca çapında üne kavuştu. Şu anda ABD'deki Kuzey Carolina Üniversitesi Biyokimya ve Biyofizik Bölümü Öğretim Üyesi. Yaklaşık 300 ve 33 kitap yayımladı. Yayımlanan makalelerine 12den fazla atıfla, bilimsel araştırmada eşine az rastlanır bir başarıya imza attı.
Amerikan Ulusal Bilimler Akademisi'ne kabul edilen Sancar, buraya kabul edilen üç Türk'ten biri oldu. Amerikan Sanat ve Bilimler Akademisi ile Türk Bilimler Akademisi üyesi ve Vehbi Koç Vakfı'nda 2007 yılında ödül aldı.

AZİZ SANCAR KİMDİR?

MARDİN'DE NOBEL SEVİNCİ
Mardin'in Savur ilçesi doğumlu olan Prof. Dr. Aziz Sancar'ın Nobel Kimya Ödülü'nü kazanması, akraba ve hemşehrilerini gururlandırdı. Prof. Dr. Sancar'ın yeğeni Abdulgani Sancar, amcasının çok zor şartlar altında okuduğunu belirterek, ilçede doktorluk yaptığı dönemde vatandaşların tedavisi için elinden gelen çabayı gösterdiğini söyledi.
Mardinli bilim adamı Prof. Dr. Aziz Sancar'ın İsveç Kraliyet Bilim Akademisi tarafından Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülmesi, doğup büyüdüğü Savur ilçesinde büyük bir sevinç ve gururla karşılandı. İlçede yaşayan Sancar'ın yeğeni Abdulgani Sancar, amcasının tarihi bir evde doğduğunu belirterek, 'Amcam zor şartlar altında okudu. O zaman elektrik bile yoktu. Eskiden futbol ile ilgileniyordu. Doktor olduğu zaman buradaki halkı tedavi ediyordu. Elinden geleni yapıyordu. Çok destek oluyordu. Babası burada, annesi Mersin'de vefat etti. Annesi ve babası okumamıştı ama bütün kardeşleri okudu' dedi.
'ÇOK İYİ BİR İNSANDI'
Komşularından Hamide Erol, Prof. Dr. Sancar'ın kendini gururlandırdığını anlatarak, 'Çok iyi bir insandı. Şimdi bile her yıl bir liseye ve öğrencilere yardım yapıyor. O bizim gururumuzdur, her zaman da arkasındayız' diye konuştu.
İlçe sakinlerinden Nedim Şahin ise, 'Çok başarılı bir doktorumuz. İlçemize de faydaları dokunuyor. Onur ve gurur duyuyoruz' diyerek duygularını dile getirdi.
KİTAPLARI DOĞDUĞU EVDE DURUYOR
Tarihi bir evde doğan ve doğduğu ev şuanda boş olan Prof. Dr. Sancar'ın okuduğu kitaplar halen evinde duruyor. Sancar'ın eğitim ve öğretim gördüğü ilkokul şuanda Halk Eğitim Merkezi İlçe Müdürlüğü olarak kullanılırken, burada yüzlerce kişiye eğitim veriliyor.