10 uyarı sonrası vurduk

Hatay'ın Yayladağı bölgesinde devriye gezen Türk F-16'ları dün sabah, uyarılara rağmen sınırı ısrarla ihlal eden Rus jetini düşürdü. Bölgede gelişmeleri izleyen uluslararası ve yerel basın tarafından görüntülenen olay, dünyada dün gündemin bir numaralı maddesi oldu. Genelkurmay Başkanlığı, Rus jetinin düşürülmesine ilişkin, "Milliyeti belirlenemeyen uçak, 5 dakikada 10 kez ikaz edilmesine rağmen Türk hava sahasını ihlale devam edince 2 F-16 müdahale etti" dedi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Başbakan Ahmet Davutoğlu, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar'dan konuyla ilgili bilgi aldı. Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamada da "Uyarılara uymayan uçağın angajman kuralları nedeniyle düşürüldüğü" belirtildi. Rusya ise uçağın Türkiye sınırını ihlal etmediğini savundu. Bu açıklama üzerine Genelkurmay, uçağın Türk hava sahasını ihlal ettiğini açık şekilde gösteren radar izi kayıtlarını açıkladı. İşte dünyanın yakından izlediği gelişmelerin adım adım seyri:
İNGİLİZCE VE RUSÇA OLARAK UYARILDI
Dün sabah milliyeti belirlenemeyen 2 uçağın sınıra yaklaşmasının ardından Genelkurmay harekete geçti. Sınıra 15 mil (24 km) kala uçaklara uyarı başladı. Ancak uçaklar sınıra yaklaşmaya devam etti. 10 mil ve 5 milde tekrar uyarı yapıldı. Fakat uçaklar önce Türkiye'nin angajman kuralı olarak ilan ettiği bölgeyi, daha sonra Türk hava sahasını ihlal etti. Uyarılar, İngilizce ve Rusça olarak tekrarlandı. İhlali yapan uçakların telsiz sistemi açıktı, ancak cevap vermedi.
09.24'TE VURULDU, PİLOTLAR ATLADI
Genelkurmay Başkanlığı açıklamasına göre, uyarılara yanıt vermeyen ve Türk hava sahasını terk etmeyen uçağa, angajman kuralları çerçevesinde bölgede hava devriye görevinde bulunan 2 F-16 uçağı müdahale etti. 09.24'te de uçak vuruldu. 2 pilot paraşütle atlarken, enkaz Kızıldağ'a düştü. Uçak parçaları Yayladağı'nda 2 kişinin yaralanmasına neden oldu. Diğer uçak ise Türk hava sahasını terk etti. Rus helikopterleri muhaliflerin de aradığı pilotları bulmak için 4 koldan aramaya başlattı.
Rus jetinin düşürülmesi üzerine gözler Kremlin'e çevrildi. Kremlin'den ilk açıklamayı Basın Sözcüsü Dmitriy Peskov yaptı. Peskov, bunun çok ciddi bir olay olduğunu belirterek, "Biz uçağın Suriye hava sahasında olduğunu kesin olarak biliyoruz" iddiasında bulundu. Rusya Savunma Bakanlığı da uçağın düşürülmesini "dostane olmayan bir hareket" olarak nitelendirdi. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Türkiye ile askeri ilişkileri askıya aldıklarını söyledi. n Kremlin'den "İhlal yapmadık" açıklaması gelince Genelkurmay Başkanlığı kaynakları düşürülen uçağın ihlaline ilişkin radar izi analizini paylaştı. O radar analizinde uçakların Türk hava sahasına girişleri ve uzun süre burada uçuşa devam ettikleri net bir şekilde ortaya konuldu.
Türkiye, sıcak gelişmelerin ardından BM ve NATO'yu bilgilendirdi.
ABD: 10 KEZ UYARILDI
ABD Savunma Bakanlığı Pentagon, "Konu Rusya ile Türkiye arasında" değerlendirmesinde bulundu. DAEŞ'E karşı yürütülen Doğal Kararlılık Operasyonu Sözcüsü Albay Steve Warren, "Olan biten her şeyi duyabiliyorduk. Bunlar açık kanallar. Diğerlerinin de duyduğuna eminim" diyerek, Türk pilotların 5, 10 kez uyarıda bulunduğunu doğruladı. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mark Toner da "Eğer Türkmenler gerçekten Rusya tarafından saldırıya uğruyorsa kendilerini korumak için her hakka sahipler" diye konuştu.
İngiltere'nin BM Daimi Temsilcisi Matthew Rycroft, "Türkiye'nin hava sahasını koruma hakkını savunuyoruz" dedi.
Bu arada olay sırasında bölgede bulunan yolcu uçağının Hollandalı pilotu, RTL4 televizyonuna şu açıklamayı yaptı: "Kalkıştan hemen sonra acil durum frekansından Türk Hava Kuvvetleri'nin çağrısını duyduk. Türk hava sahasına girmek üzere olan pilot onlarca kez Türkler tarafından uyarıldı. Ama Ruslar bir kez bile cevap vermedi."
RUSYA GEÇEN AY 5 DEFA UYARILMIŞTI
Hava sahası ihlallerine ilişkin 2 ülke genelkurmay ve dışişleri yetkilileri arasında görüşmeler yapılmış, ekim ayında yapılan 5 görüşmede angajman kuralları ve Türkiye'nin hava sahası ihlalleri konusunda hassasiyeti çok net ifade edilmişti. Rus tarafı uçakların manevra kabiliyetinin sınırlı olduğunu belirtince, Türk hava sahasına yaklaşmadan en az 15 mil öncesinden uyarılara başlanacağını karşı tarafa belirtmişti. Son bir ay içinde 3 kez benzer ihlallerin yaşandığı öğrenildi.
STOLTENBERG: TÜRKİYE'NİN AÇIKLAMASI DOĞRU
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rus savaş uçağının Türk hava sahasını ihlal etmesi konusunda "Elimizde olan bilgi diğer müttefiklerle uyumlu ve Türkiye'nin bilgilerinin doğru olduğunu gösteriyor" dedi. Rusya'nın Suriye'deki operasyonlarını da değerlendiren Stoltenberg, "Rusya'nın gerçekleştirdiği saldırıların çoğunda hedefler DAEŞ olmayan yerlerde oldu" diye konuştu. Bu arada Başbakan Ahmet Davutoğlu da telefonla görüştüğü Stoltenberg'le Rus savaş uçağının düşürülmesine ilişkin görüş alışverişinde bulundu. NATO Konseyi ise Türkiye'nin çağrısı üzerine, gelişmeleri değerlendirmek için toplandı. NATO açıklamasında, "Türk yetkililerle irtibat halindeyiz. Durumu yakından takip ediyoruz" denildi.
'PİLOTLAR SAĞ KURTULDU' İDDİASI
Düşürülen uçağın 2 pilotunun da sağ olduğu ileri sürüldü. Muhalif güçlerin elindeki pilotların kurtarılması için ilgili birimlerin çalışmalarını sürdürdüğü belirtildi. Rusya Genelkurmay Başkanlığı'nın açıklamasıyla gündeme gelen bir başka iddia ise pilotlardan birinin öldüğü yönünde. Rusya Savunma Bakanlığı da kurtarma için bölgeye giden bir helikopterin "Tow" füzesiyle vurulduğunu, bir askerin öldüğünü açıkladı. Bu arada sosyal medyada fotoğrafı paylaşılan cesedin, muhaliflerce helikopteri düşürülen Rus pilota ait olduğu da iddialar arasında.
LAVROV GELMİYOR
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, bugün için planlanan Türkiye ziyaretini iptal ettiğini açıkladı. Sputnik'e göre, Sergei Lavrov ayrıca, Rusya vatandaşlarına Türkiye'ye seyahat etmeme uyarısında bulunarak, "Türkiye'deki terör tehdidi Mısır'dakinden daha az değil" şeklinde konuştu.
NATO TARİHİNDE BİR İLK
NATO tarihinde ilk kez bir Rus uçağı, ittifak üyesi bir ülke tarafından düşürülmüş oldu. Paraşütle atlayan pilotların akıbeti konusunda net bilgi yok. Ancak pilotlardan birinin Türkmendağı'nı savunan muhalif güçlerin elinde olduğu öne sürüldü.

İŞTE O ANONS
F-16 pilotları, sınıra yaklaşan Rus savaş uçağını art arda tekrarlanan şu anonsla uyardı: "Türk Hava Kuvvetleri konuşuyor. Türk hava sahasına yaklaşıyorsunuz. Rotanızı acilen güneye değiştirin."