Yargıya 'yüksek' ayar

Adalet Bakanlığı, Yargıtay ve Danıştay'ın yapısını değiştiren taslak çalışmayı tamamladı. Taslağa göre, Yargıtay ve Danıştay'ın üye sayıları yarıya yakın oranda azaltılacak. Üyelerin ise yüksek yargı üyelikleri düşürülerek asli görevleri olan "hakimlik" mesleğine döndürülecek. HSYK'nın seçeceği yeni üyelerin görev süreleri ise 12 yılla sınırlandırılacak. Seçilen üye görev süresi dolduktan sonra bir daha seçilemeyecek.

Adalet Bakanlığı'nın hazırladığı taslak, yeni oluşacak Bakanlar Kurulu'na sunulacak. Yasa tasarısı olarak TBMM'ye sevk edilecek taslağa göre Yargıtay ve Danıştay'ın mevcut üyelerinin görevleri sona erecek. Ardından HSYK, üyelikleri düşenler veya birinci sınıfa ayrılmış hakim ve savcılar arasından yeni atamalar yapacak. Tıpkı Anayasa Mahkemesi üyelerinde olduğu gibi, Yargıtay ve Danıştay üyeliği de 12 yılla sınırlandırılacak.

AYRIM KALKACAK

Fiiliyattaki yüksek yargıç, yargıç ayrımı ortadan kesin bir şekilde kaldırılacak. Yargıtay ve Danıştay üyeleri de birinci sınıfa ayrılmış hakim ve savcılar oldukları için önemli bir kısmı istinaf mahkemelerinde geri kalan kısmı ise ilk derece mahkemelerinde görevlendirilecek. Mevcut yasalarda; Yargıtay, Danıştay, Anayasa Mahkemesi üyelerine, ilk derece mahkemesi hakimlerinin üzerinde bir "yüksek hakimlik" statüsü vermiyor. Hakimlik mesleği yönünden Yargıtay ve Danıştay üyeleri ile ilk derece mahkemelerinde görev yapan 1. sınıf hakimler eşit.

Yargıtay ve Danıştay üyeleri de 1. sınıfa ayrılmış hakimler ve savcılar arasından seçiliyor. Ancak seçildikten sonra fiiliyatta "yüksek hakimlik" elde edilmiş gibi bir izlenim oluşturuyorlar.

HSYK BELİRLEYECEK

Yasaya, "Yasa çıktığı an Yargıtay ve Danıştay'da bulunan tüm üyelerin görev süresi son erer" şeklinde bir geçici madde konulacak. Böylece Yasa Resmi Gazete'de yayımlanır yayımlanmaz 516 Yargıtay ve 196 Danıştay üyesinin tamamının görevi sona erecek. Bu aşamadan sonra HSYK devreye girecek. HSYK 5 gün içinde bu isimlerden bazılarını tekrar Yargıtay ve Danıştay üyesi olarak görevlendirebilecek, geri kalanlar ise ilk derece mahkemelerine gönderilecek. Danıştay'daki vali vb. bürokrat kökenli üyeler Cumhurbaşkanı tarafından yeniden seçilmezse kamuda uygun bir pozisyona atanacak.

DAİRE VE ÜYE AZALACAK

- İstinaf mahkemelerinin faaliyete girmesiyle birlikte Yargıtay ve Danıştay'a gelecek dosya sayısında ciddi azalma yaşanacak. Taslakta, Yargıtay ve Danıştay'ın iş yükünün azalacağı hesaplanarak, önemli bir azalmaya gidiliyor. Yargıtay'ın 23 hukuk dairesi bulunuyor. Hukuk dairelerinin 12'ye, 23 olan ceza dairelerinin de aynı şekilde 12'ye düşürülmesi öngörülüyor. Aynı şekilde Yargıtay'ın 516 olan üye sayısı 300'e indirilecek. Danıştay'ın ise 17 Dairesi 14'e, 196 olan üye sayısı ise 125'e düşürülecek.(Star gazete)