“Ortadoğu, Osmanlı sonrası sendromu yaşıyor”

İstanbul Sabahattin Zaim (İZÜ) Üniversitesi'nde, Hukuk Konferansları kapsamında Türken Vakfı ile Hukuk Fakültesi koordinasyonunda bu yıl sekizincisi organize edilen, "Sykes-Picot Anlaşması'nın 100. Yılı: Ortadoğu'yu Şekillendiren Bir Anlaşmanın Anatomisi" konulu seminer yapıldı.
Seminere, Oxford Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Avi Shlaim konuşmacı olarak katıldı. Aynı zamanda Britanya Akademisi üyesi olan Shlaim, Özellikle Arap-İsrail çatışması konusundaki çalışmalarıyla tanınıyor.

"ANLAŞMAYI ORTADOĞU'YU BÖLMEK İÇİN YAPTILAR"

Skyes-Picot Anlaşması'nın emperyalist güçler olan İngiltere ve Fransa'nın 16 Mayıs 1916'da gizli imzalanan bir anlaşma olduğunu söyleyen Shlaim, Anlaşma bölge insanlarının hayallerini ve rüyalarını hiç değere almadan kendi aralarında bölmek için yaptıkları gizli bir anlaşmadır. Yapılan anlaşma hem bölgeyi kendi amaçları için dizayn eden ve emperyal ülkelerin amaçlarına hizmet için yapmışlardır. Aynı zamanda da bölge insanı hala süregelen çatışmaların içine sokan temel anlaşmadır" dedi.

"YÜZYILIN ANALİZİ; ÇATIŞMA VE MEŞRUTİYETSİZLİK"

Anlaşmanın bölgedeki siyasi çıkarları olan emperyalist güçlerin temelini oluşturduğunu ifade eden Shlaim, "Bu anlaşma bir sene sonra deklere edilen Balfour Denklerasyonuyla beraber bu emperyalist güçlerin bölge üzerindeki oynamış oldukları siyasi oyunların temelinin kurulduğu bir anlaşma. Bu anlaşmanın sonucunda ortaya şöyle bir şey çıktı. Sınırların meşrutiyeti yok bu sınırların içerisinde ortaya çıkan ülkelerin meşrutiyeti yok. Bu ülkelerin başlarına getirilmiş özelliklede toplum içerisinden değil de dışarıdan seçilip bu ülkelerin başına getirilen hükümdarların meşrutiyeti yok. Ben de zaten bu konsepte Osmanlı sonrası sendromu diyorum. Şuanda yaşanan çatışmaların, savaşların en büyük sebebi az önce bahsettiğim meşrutiyeti olmayan yapılardır, bunun sebebi de Sykes-Picot anlaşmasıdır. Son yüzyılın analizi de budur; Çatışma ve Meşrutiyetsizlik" açıklamalarında bulundu.