Türkiye'nin Cumhuriyet tarihinde milli iradeye karşı yapılmış ilk askeri darbe ve Türk demokrasi tarihinde kara bir leke olarak hatırlanan 27 Mayıs 1960 darbesinin ardından 592 kişilik Demokrat Parti kadrosunun 11 ay boyunca sözde yargılamaları yapıldığı Marmara'daki Yassıada'da demokrasinin simgesi haline getirilerek yeni görünümüne kavuşturuldu. Bu sözde yargılamalar sırasında idam edilen dönemin Başbakanı Adnan Menderes ile bakanları Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu'nun anılarına saygı göstermek ve demokrasiyi simgelemesi için ada yeniden tasarlandı. Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla 2015'te Yassıada'nın "Demokrasi ve Özgürlük Adası"na dönüştürülmesini öngören bir proje başlatıldı. 18.3 hektarlık Yassıada'da Mayıs 2015'teki temel atma törenin ardından gemilerle adaya getirilen iş makineleri ve işçiler 4 yılı aşkın bir süre boyunca aralıksız çalıştı. Büyük bir değişim geçiren Yassıada'da 125 odalı otel, 600 kişilik konferans salonu, 1200 kişilik bir cami, müze, sergileme alanları, seyir terasları, ziyarete gelecek vatandaşların kullanabileceği kafeterya ve restoranlar yapıldı.
DEMOKRASİ FENERİ
Projenin en ilgi çeken yapısı karanlıktan aydınlığa geçişi simgeleyen ve demokrasinin geleceğine ışık tutan 24 metrelik Demokrasi Feneri. Adada yargılama sürecinde kullanılmış yapılar özgünlüğü korunarak görsel ve fiziksel anlatımlarla zenginleştirildi. "27 Mayıs Tarih Platosu", "Demokrasi ve İnsan Hakları Müzesi" ve "Adnan Menderes Kongre Merkezi"yle darbe dönemi karanlığına mercek tutulacak, ziyaretçiler bu konuda teknolojinin tüm imkanları kullanılarak yapılan bilgilendirmelerle aydınlatılacak.
Yaasıada'da darbenin izleri siliniyor
YENİ NESİLLERE 27 MAYIS'I BURADAN ANLATACAĞIZ
Başkan Erdoğan Yassıada Demokrasi ve Özgürlükler Adası'nda inceleme gezisinde bulundu. Erdoğan, gazete ve TV'lerin genel yayın yönetmenleri ve muhabirlere proje hakkında değerlendirmelerde bulundu.
27 Mayıs 1960, Cumhuriyet tarihimizde milli iradeye karşı yapılmış ilk askeri darbe ve Türk demokrasi tarihinde kara bir leke olarak hatırlanmaktadır. Darbe sonrasında, 592 kişilik Demokrat Parti kadrosunun 11 ay boyunca sözde yargılamaları Yassıada'da gerçekleştirilmiştir. Bu sözde yargılamalar, dönemin Başbakanı Adnan Menderes ile bakanları Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu'nun idam edilmesiyle sonuçlanmıştı. Demokrasi tarihimizde verdiğimiz mücadeleleri unutturmamak, toplumumuza geçmişten aldığı referanslarla bir gelecek vizyonu sunabilmek, tüm dünyaya demokrasi ve özgürlükler adına mesaj vermek amacıyla 2015'te Yassıada'nın Demokrasi ve Özgürlük Adası'na dönüştürülmesini öngören bir proje başlattık. Açılışı yıl sonu yapacağız.
DENİZ SEFERLERİ OLACAK
Buraya deniz otobüsleri, şehir hatları araçlarıyla gidiş gelişler olacak. Servisler yapılacak.
Öğrencilerimizi yoğun bir şekilde buraya taşıyarak burada neler olmuş, Türkiye'nin demokrasi tarihinde neler var, milli irade nasıl darağacına çekilmiş, anlatacağız. Tarih bilinmezse geleceği bilemezsiniz. Özellikle bir CHP anlayışının ne olduğu yerinde görülecek. Bunu nesillerin bilmesi lazım. Bunu nesiller bilecek ki milli iradenin kıymeti ortaya çıksın. Yoksa atı alan Üsküdar'ı geçiyor.
Menderes'in "muhafız subayı" Yassıada'yı anlattı
Bize burada uluslararası toplantıları yaptığımız zaman gelenler olacak. Bu adanın bu özelliklerini de anlatacağız. Bu adada bir başbakanın, iki bakanın idamı onaylandı. Bunları bileceğiz ki aynı tuzağa bir daha düşmeyelim.
Karşı tarafımızda Sivriada var. Sivriada'da bir amfitiyatro yapabilirsek burası nurun ala nur olur. Konserler verilebilir, birçok etkinlikler de burayla bağlantılar kurulabilir. Buradaki otellerle bağlantılar kurulabilir. Siviriada'yı da cazibe haline getirebileceğimize de inanıyorum.
Burayla ilgili bir kütüphane çalışması ayrıca düşünülebilir. Önce müzeyle ilgili objeleri toplayalım. Objelerle birlikte kütüphane konusunda da çalışılabilir.
SEÇİM ÖNCESİ KARIŞTIRIYORLAR
Fenere demokrasi feneri dememiz bir anlam ifade ediyor. Güçlendikçe kimse bu ülkede darbe yapamaz. Bunların hala heveslileri var mıdır?. Vardır. İçeriden veya dışarıdan dünyanın her tarafında. Ekonomi filan bişeyler yapmaya çalışıyorlar. İnşallah bunlara bu fırsatı vermeyeceğiz. 23 Haziran'da İBB seçimi var. İlgili ilgisiz herkes bununla ilgileniyor. Hala biz seçime giderken nasıl kartıştırırız derdi içindeler. Biz yerel seçime gidiyoruz. Yerel seçime giderken ekonomik noktadaki performansını belediyeden dinlemek gibi bi gayretleri var. Size ne ya.
DARBECİLERİN HUTBE GENELGESİ: 'DARBEYE DESTEK VERMEYEN AHİRETTE MESUL OLUR' DEYİN
27 Mayıs 1960 darbesi sonrası cuntacılar, Diyanet İşleri Başkanlığı'nı kontrol etmek için başkan yardımcılığına emekli Tuğgeneral Sadettin Evrin'i getirdi. Darbeden hemen sonra müftülüklere gönderilen hutbe genelgesinde darbenin meşru olduğu, halka ayet ve hadislerle faziletlerinin anlatılması istenerek "Hükümetimize destek olmanın dini bir vecibe teşkil ettiğini, aksine hareketin dünyada ve ahirette mesuliyeti ve hüsranı mucip olacağını halkımıza duyurun" denildi.
MENDERES'IN MUHAFIZ SUBAYI: AİLESİNİN ÖNÜNDE KÜÇÜK DÜŞÜRDÜLER
Yassıada'nın muhafız subaylarından Mehmet Nuri Taşdelen "Duruşmaları seyrederken, 'bebek davası', 'köpek davası' gibi incir kabuğunu doldurmayan şeylerin ortaya çıkarıldığını gördük. Sukutuhayale uğradık. Hep deniyordu ki 'Şu kadar milyar kaçırdılar, şu kadar insan öldürdüler'. Bunların olmadığını da görünce bir sempati, acıma hissi oluştu. İdam edilmeden önce prostat kontrolü yapmışlar. İdamla ne alakası var, çirkin bir hareket. Aile görüşmelerinde Menderes'i ayakta gariban gibi tutarak küçük düşürdüler. Yassıada'da o dönem gizlice 400 fotoğraf çektim" dedi.
ADADA NELER VAR
Adnan Menderes Kongre Salonu
Demokrasi ve İnsan Hakları Müzesi
Demokrasi Feneri
27 Mayıs Tarih Platosu
1200 kişilik cami
125 odalı otel
Demokrasi Parkı
Seyir terasları
Kafeterya ve restoranlar
HAFIZLARA ÖDÜL VERDİ
Başkan Erdoğan, Yassıada ziyareti öncesi Çamlıca Camisi Konferans Salonu'nda Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından düzenlenen 'Türkiye VII. Uluslararası Hafızlık ve Kuran-ı Kerim'i Güzel Okuma Yarışması Ödül Töreni'ne katıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, dereceye giren yarışmacılara ödüllerini verdi.