Bununla birlikte uyuşturucu madde bağımlısı olanlara devlet kucak açarak 133 uyuşturucu madde bağımlılığı tedavi merkezi ile destek verdi. Ayaktan tedavi merkezlerine 211 bin 991 uyuşturucu bağımlısı müracaat ederken yataklı tedavi merkezlerine ise 12 bin 269 kişi başvurdu. Uyuşturucu madde arasında eroinden kurtulmak isteyen hastalar ön planda olurken, damar içi madde kullanan bin 726 kişinin yapılan tarama testi sonuçlarında Hepatit B testinde 95 pozitif, Hepatit C testinde 697'i pozitif, HIV testinde ise 24 pozitif sonuç tespit edildi.
Türkiye'de uyuşturucu madde bağımlılığı tedavisi ayaktan ve yatarak tedavi ediliyor. 2020 yılı sonu itibariyle 133 uyuşturucu madde bağımlılığı tedavi merkezi bulunuyor. 55 merkezde hem ayaktan hem yatarak, 78 merkezde ise sadece ayaktan tedavi hizmeti yürütülürken 30 ilde ise yataklı tedavi merkezi bulunuyor. 2020 yılı sonu itibariyle tedavi merkezlerinin toplam yatak kapasitesi bin 279 olurken, 81 ilin 78'inde en az bir bağımlılık tedavi merkezi bulunuyor. Uyuşturucu bağımlılığı tedavisi gerçekleştiren kurumlar ise Sağlık Bakanlığı'na bağlı devlet hastaneleri, üniversitelere bağlı tıp fakültesi psikiyatri klinikleri ve Sağlık Bakanlığı hastaneleri ile irtibatlı üniversite hastaneleri ve bazı özel hastaneler yer alıyor.
AYAKTA TEDAVİ MÜMKÜN
Dünya genelinde uyuşturucu bağımlılığının tedavisinin ayaktan sürdürüldüğü programlar giderek yaygınlaşırken Türkiye'de ise özellikle hasta yakınları arasında, bağımlılık tedavisinin sadece yatarak sürdürülebileceği yönünde güçlü bir kanı ortaya çıkıyor. Halbuki hekimin düzenleyeceği tedavi planı doğrultusunda hastanın kendi hayatını ve çevresini düzenleyerek ayaktan bağımlılık tedavisini sürdürmesi mümkün oluyor. Tedavi merkezlerine bağımlılık tedavisi için başvuran hasta, hekim tarafından değerlendiriliyor. Yapılan değerlendirmede kullanılan uyuşturucu, kullanım şekli, hastanın tedaviye uyumu, aile ilişkileri ve sosyal yaşamı gibi tedaviyi etkileyecek faktörler göz önünde bulundurularak hastanın ayaktan ya da yatarak tedavisi konusunda karar veriliyor. 2020 sonu itibariyle ülke genelinde 78 ayaktan tedavi merkezi hizmet sunuyor. Alkol ve nikotin kullanım bozuklukları çıkartıldığında, 2020 yılında sadece tedavi merkezlerine yapılan toplam ayaktan tedavi başvuru sayısı 211 bin 991 olduğu ortaya çıktı. Bunların 74 bin 315'i denetimli serbestlik kapsamında yönlendirildi.
YATARAK TEDAVİ 14-21 GÜN SÜRÜYOR
SABAH'ın ulaştığı Türkiye Uyuşturucu raporunda yer alan verilere göre, tedavi merkezlerine bağımlılık tedavisi için başvuran hastanın hekim tarafından yapılan değerlendirmesinde yatarak tedavisine karar verilen hastaların tedavisi detoksifikasyon denilen arındırma ile başlıyor ve psikososyal müdahalelerle sürdürülüyor. Yatarak tedavi süreci genellikle 14-21 gün sürüyor. Ayrıca tedavi merkezlerinde sürdürülen tıbbi tedavinin bir parçası olarak bireysel ve grup terapileri yapılıyor. Halk eğitim merkezlerinden gelen eğitmenlerin rehberliğinde iş uğraş seramik, mozaik, takı tasarımı, resim, spor, kitap okuma gibi etkinlikler düzenleniyor. 2020 yılında yataklı tedavi merkezlerine yapılan başvuru sayısı 12 bin 269 olurken, bu sayıdan mükerrer vakalar çıkarıldığında elde edilen toplam tekil kişi sayısı 9 bin 824 olarak öne çıktı.
UYUŞTURUCU MADDE İLK KULLANIM YAŞI 15-24
2020 yılında tedaviye başvuranların yüzde 36,5'i ilk kez tedavi gördüğünü, yüzde 63,5'i ise daha önce tedavi gördüğünü ortaya çıktı. Yatarak tedavi görenlerin cinsiyete göre dağılımları incelendiğinde ise yüzde 91,3'ünün erkek, yüzde 8,7'sinin kadın olduğu anlaşıldı. Tedaviye başvuran hastaların yaş ortalaması 27,8 olarak ölçüldü. Tedavi olanların yaş grubuna göre dağılımı incelendiğinde, tedaviye başvuran hastaların 20-29 yaş grubu arasında yoğunlaştığı görüldü. Yatarak tedavi gören hastalar maddeyi ilk kullanım yaşı bakımından incelendiğinde ise 15-24 yaş arasında kullanımın yoğunlaştığı kaydedildi. Tedavi gören hastaların eğitim durumları incelendiğinde; yüzde 1,7'sinin hiç okula gitmediği, yüzde 91'inin 1-8 yıl eğitim aldığı, yüzde 7,3'ünün 9-12 yıl eğitim aldığı görüldü. Tedavi gören kişilerin iş durumlarına göre incelendiğinde; yüzde 17,6'sının işsiz olduğu, yüzde 44,1'inin düzenli bir işinin olmadığı, yüzde 33,1'inin düzenli bir işi olduğu, yüzde 4'ünün öğrenci olduğu ortaya çıktı.
EN FAZLA TEDAVİ GÖREN EROİN KULLANICILARI
Tedavi gören hastaların tedavi gördükleri madde türlerine göre dağılımları incelendiğinde; yüzde 55,1'inin eroinden, yüzde 15,3'ünün metamfetaminden, yüzde 11,7'sinin esrardan, yüzde 5'inin diğer opiyatlardan, yüzde 4,5'inin sentetik, yüzde2,4'ünün kokainden, yüzde1,9'unun ecstasyden, yüzde 1,4'ünün uçucu maddeden, yüzde2,6'sının ise diğer maddelerden tedavi olduğu görüldüğü anlaşıldı.
HIV TESTİNDEN 24 POZİTİF ÇIKTI
2020 yılında bağımlılık tedavi merkezlerinde yatarak tedavi gören ve damar yoluyla uyuşturucu madde kullanan hastalara HIV ve viral hepatitler için tarama testi uygulandı. Damar içi madde kullanan bin 726 kişinin yapılan tarama testi sonuçları incelendiğinde; Hepatit B testinde 95 pozitif, Hepatit C testinde 697'i pozitif, HIV testinde ise 24 pozitif sonuç tespit edildi.
