Dünya genelinde plastik atıkların yüzde 37'si toprak, tatlı su ve denizlere karışarak kirliliğe sebep oluyor. Raporun karne bölümünde, kısa, orta ve uzun vade gözetilerek, politika düzeyinde kapsamlı çözüm önerileri sunuluyor. Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) güncel raporuna göre; Türkiye toplam atık miktarı ile Akdeniz'i en çok kirleten -Mısır ve İtalya'nın ardından- üçüncü ülke. Çözüm önerilerine yer verilen raporda "Tek kullanımlık plastikler azaltılmalı, bir kısmı tamamen yasaklanmalı. Tek kullanımlık ürünlerin azaltılması için yasal altyapı hazırlanmalı. Yeşil kamu alımlarıyla plastik kirliliği azaltılmalı" gibi öneriler sıralanıyor.
DENİZDEKİ PLASTİĞİN YÜZDE 80'İ KARADAN
Profesör Onay: Denizlerdeki plastiklerin yüzde 80'i karasal kaynaklı. Plastiklerin, çeşitli yollar ile sucul ortamlara karışıyor veya karadan sucul ortamlara ulaşmaya hazır bekliyor. Plastiklerin biyolojik olarak bozunamayan yapıları onları çevrede kalıcı hale getirirken ışık, sıcaklık, fiziksel kuvvetler ve diğer ortam şartları vasıtasıyla daha ufak parçalara bölünen plastikler 5 mm'den küçük mikro plastiklere dönüşerek doğada çok daha hızlı yayılıyor. Bu parçalanma sırasında yapılarını oluşturan kimyasalların ortaya çıkması ve plastiklerin taşıyıcı bir yüzey işlevi görmesi ise bulundukları çevre üzerindeki etkiyi artırıyor. Plastik kirliliği, hem karasal hem sucul ortamlarda bir tüketim ve atık yönetimi sorunu.
Alternatif malzemelerin geliştirilmesinden başlanarak plastik atıkların çevreye yayılmasını engellemek için atık yönetimi en az plastik doğaya ulaşacak şekilde düzenlenmeli; sistem, atık oluştuktan sonra bertaraf etmeye çalışmak yerine plastik atık oluşumunun kaynağında azaltılmasını hedeflemelidir. Doğaya gelişigüzel atılan plastiklerin önlenmesi için, gerekli düzenlemeler yapılmalı, bilgilendirme faaliyetleri gerçekleştirilmeli ve paydaş katılımı sağlanmalıdır. Ülkemizde plastik atıkları ilgilendiren tüm mevzuatın birleştirilmesi, iyileştirilmesi ve mevcut durum ışığında önerilerde bulunulması adına hazırlanan bu rapor, plastiklerin çevresel etkileri en aza indirecek şekilde yönetilmesi için ortak bir çerçeve çizmek adına faydalı olacaktır.
TÜRKİYE ÖNCÜ ROL ALABİLİR
Denizlerimizde giderek artan plastik kirliliğinin alarm verici düzeyde olduğunun araştırmalarla da ortaya konduğunu vurgulayan Yücel ise "Dünya genelinde her yıl 11 milyon ton plastik atık denizlere karışıyor" dedi. İşte söyledikleri: Bu küresel krizi durdurmak için denizlerimizdeki plastik kirliliğine karşı bağlayıcı bir uluslararası sözleşmeye acil ihtiyaç var. Türkiye, "Sıfır Atık Programı" ve plastik poşetlerin ücretlendirilmesi uygulaması ile küresel çevre sorunlarının çözümünde oynayabileceği kritik rolün güzel bir örneğini sergiledi. Ülkemiz, şimdi de denizlerdeki plastik kirliliğini durdurmak için uluslararası bir sözleşmenin şekillendirilmesinde öncü rol oynama şansına sahip. Sözleşmenin önümüzdeki şubat ayında gerçekleştirilecek Birleşmiş Milletler Çevre Asamblesi'nde görüşe açılmasını talep ediyoruz.
