Seçim barajı yüzde 7’ye iniyor

AK Parti ve MHP, uzun bir süredir üstünde çalıştığı seçim yasası değişikliğinin detaylarını kamuoyu ile paylaştı. Düzenlemede yer alan en önemli değişiklik 12 Eylül darbesi sonrasında uygulanmaya başlayan ve o günden bu yana sürekli tartışmaların odağında yer alan yüzde 10'luk seçim barajının yüzde 7'ye çekilmesi oldu. AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı ile MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız TBMM'de bir basın toplantısı düzenleyerek seçim yasa tekliflerini paylaştı. Milletvekili, yerel seçimler, siyasi partiler yasalarında değişiklik yapan teklif 15 maddeden oluşuyor. Cumhur İttifakı ortaklarının hazırlayıp TBMM Başkanlığı'na sunduğu teklifte şu önemli değişiklikler yer alıyor:
SEÇİM BARAJI YÜZDE 7: Seçimlerde bir partinin Meclis'e milletvekili gönderebilmesi için Türkiye genelinde yüzde 10'luk bir oy oranına sahip olması gerekiyor. Teklif ile yüzde 10'luk Türkiye barajı yüzde 7'ye çekiliyor.
ARTIK OYLARA YENİ DÜZEN: Mevcut seçim sisteminde milletvekilleri önce ittifaklara, oradan da partilere dağıtılıyordu. Artık oylar, ittifak içinde büyük partiler lehine çalışıyor, hak edilmeyen milletvekillikleri çıkarmasına neden oluyordu. Yeni düzenleme ile ittifakı oluşturan siyasi partilerin her birinin çıkaracağı milletvekili sayısı, her seçim bölgesinde ittifak içinde elde ettiği oy sayısı esas alınarak belirlenecek. Yani milletvekilleri direkt olarak partilere dağıtılacak. Teklifin gerekçesinde "Seçmen iradesinin, kendi partisi dışında başka partilere yansımaması" için böyle bir değişikliğe gidildiği belirtildi.

HÜLLELERE SON: Siyasi partilerin seçimlere katılmasına ilişkin "TBMM'de grubu olması" koşulu kaldırılıyor. Böylece İYİ Parti örneğinde olduğu gibi demokrasiye darbe vuran hüllelerin önüne geçilecek. Son seçimde Kemal Kılıçdaroğlu 20 CHP milletvekilini İYİ Parti'ye transfer etmişti.
SEÇİME GİRME YETERLİLİĞİ: Seçime girme yeterliliği ile ilgili de yeni kriterler getirildi. Siyasi partilerin seçime girmesi için il, ilçe ve büyük kongrelerini üst üst iki defadan fazla ihmal etmemiş olmaları gerekecek.
İL VE İLÇE SEÇİM KURULLARINA DÜZEN: İl seçim kurulu başkan ve üyeleri ile yedek üyeler birinci sınıfa ayrılmış hakimler arasından kura çekilerek belirlenecek. Benzer düzenleme ilçe seçim kurulları için de geçerli olacak.
BAŞBAKAN İBARESİ ÇIKARILIYOR: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne uyum için seçim yasalarındaki "Başbakan" ibaresi çıkarılıyor.
MUHTARLAR BELGELEYECEK: Muhtar seçilenler, seçimden sonraki bir ay içinde seçilme yeterliliğini belgelemek zorunda olacak. Eğer seçilme ehliyeti yoksa muhtarlık ikinci en çok oyu alana geçecek.
SEÇMEN GÖÇÜNE SON
Teklifin önemli maddelerinden biri de yerel seçimlerde yaşanan "seçmen göçünün" önüne geçmek olacak. Vatandaşlar, belediye başkanlıkları ve özellikle de muhtarlık seçimlerinde yakınlarını desteklemek için seçmen kütüklerini memleketlerine aldırıyor. Örneğin son seçimde İstanbul'da 500 bine yakın kişi seçmen kütüklerini kaydırdı. Yapılan düzenlemeyle bunun önüne geçilecek. Yerel seçimlerde yerleşim yeri adresine göre oluşturulan bir yıl önceki seçmen kütüğü üzerinden güncelleme işlemleri yapılacak. Adresi kapanmış olması sebebiyle adres kayıt sisteminde gözükmeyenler, en son seçmen olduğu adrese göre seçmen listelerine kaydedilecek.