İstanbul’a özel kentsel dönüşüm yasası çıkartabiliriz

SABAH Gazetesi Ankara Temsilcisi Okan Müderrisoğlu'nun ev sahipliğindeki kahvaltılı sohbet toplantısına konuk olan Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, depreme hazırlık ve kentsel dönüşüm projeleri ile çevre sorunlarının çözümüne dair önemli mesajlar verdi.
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE KAPIMIZ AÇIK: İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı ve 39 ilçe belediye başkanı ile AFAD'ın da dahil olduğu Çevre Şehircilik koordinasyonunda komisyon kurduk. İstanbul kentsel dönüşümü ile ilgili 2 haftadır çalışmalar devam ediyor. 1 hafta sonra çalışmaların ne aşamaya geldiğine dair yeni bir toplantı yapacağım. 'CHP'den 3-4 arkadaş olsun, AK Parti'den 7 arkadaş olsun, çünkü onlar hiç dönüşüm yapmadılar. Sırf bizimkiler yapıyor' demiştim. Orada çalışmalar devam ediyor. Depremi siyasetin dışında tutmalıyız. Kentsel dönüşüm için iş yapacak herkese kapımız açık.
İSTANBUL'A ÖZEL KENTSEL DÖNÜŞÜM YASASI: İstanbul'un kentsel dönüşümü için Cumhurbaşkanımız ile görüştük, "150 bin konutu İstanbul'a tahsis edelim" dedik. Bir ay daha hazırlık yapıp bu konu ile ilgili Cumhurbaşkanı Erdoğan'a sunum yapacağım. Hem yasal çerçeve var hem de İstanbul'a özel bir dönüşüm projesi. Bunun da yasal altlığını hazırlamamız lazım. Sırf İstanbul için çıkarmamız lazım. Deprem yasası için Meclis'in açılması beklenmeyebilir. TBMM'yi olağanüstü çağırıp İstanbul'un kentsel dönüşümü için özel yasa çıkartabiliriz.


İSTANBUL'UN 4'TE BİRİ RİSKLİ: İstanbul dünyada en riskli 10 büyükşehirden birisi. İstanbul için 5 milyon 800 bin bağımsız birim var gibi gözüküyor. İçinde ev de var işyeri de var. 1 buçuk milyonu riskli. Neredeyse İstanbul'un 4'te 1'i riskli. 7 büyüklüğündeki bir depremde 600 bin daire yerle yeksan olur. Her sokakta iki binanın yıkıldığını kabul edin, ulaşım olduğu gibi durur. Altyapı da çöker. Elektrikler kesilir, doğalgaz verilmez, yangınlar çıkar, su akmaz. İstanbul koca bir hapishaneye döner.
ASKERİYENİN 200 BİN KONUTLUK REZERV ALANLARI VAR: Rezerv alanlarında bol konut üreteceğiz. İlk etapta yıkılabilecek 600 bin konutu oralara taşıyacağız. Anadolu ve Avrupa yakalarında askeriyenin 24 bin metrekarelik bir alanı var. Zamanında konuşmuştuk, 3 bin metrekare alan askeriyeye bırakılacak depreme hazırlık yapmak için hazırlanacak alanda 200 bin konut rezerv alanı var. Anadolu yakasında Pendik'te aynı şekilde ve Kanal İstanbul boyunda 150 bin konut yapılacak.
YARISI BİZDEN PROJESİ BAŞLATILDI: Yerinde dönüşümde de yardım desteği verilecek. İstanbul'da da olacak bu. Binalarını yıkıp yeniden yapacaklar için yarısı bizden kampanyası başlatmıştık seçim öncesinde. 1 milyon 200 bin bağımsız konut için müracaat yapıldı. 90 bin bina ediyor. O proje kapsamında da masrafların yarısını biz karşılayacağız. Rezerv alanlarına en riskli binaları yıkıp taşıyacağız. Yıktığımız yer eğer sosyal donatı yönünden eksik bir yerse belediyesine bırakacağız ki oraya belediyeler proje hazırlanmalı.
182 BİN KONUTUN İHALESİ YAPILDI: 6 Şubat depreminde 680 bin konut, 170 bin de işyeri, depo, ahır, samanlık gibi birimler yıkıldı. Yani 850 bin bağımsız birim bu depremde zarar gördü. 11 il deniyor ama çevredeki iller ile 18 ile çıkıyor. Yıkılan evlerin inşası için rezerv alanlara 182 bin konutun ihalesi yapıldı. Meclis'ten son günde kanun çıkardık ki orman vasfını yitirmiş arazilerde de yapalım bu işi diye. CHP milletvekilleri de oy verdi. Burada eğer biz yapamazsak ormana geri iade edeceğiz dedik. Samimiyeti gördüler, itiraz etmediler.


2000 ÖNCESİ YAPILAR YIKILDI: Depremde 2000'den önce yapılan binaların neredeyse tamamı yıkıldı. Kalitesiz binalar, malzemeden çalmalar, kolon kiriş kesmeler, dükkân yapmak için bunlar yıkıma neden oldu. Hatay'da Asi Nehri'ne seller, yataklar geliyor, o yatakların ağzına yapılan evler yıkıldı. Bir de fay hattının geçtiği yerler var. Bilim adamları sağlı sollu 30 metre yapmayın diyor.
TOPLANMA ALANI İMARA AÇILMIYOR: Toplanma alanlarının artırılması konusu gündemde. Toplanma alanlarından kasıt, boş bulunan yere toplanma alanı yazılıyor. Mülkiyetinin bir yerde olması gerekmiyor. Zaman içinde imar alınca mülkiyet sahibi toplanma alanları imara açıldı diyenler oluyor. Öyle bir şey yok aslında, yanlış bir algı var.
4 KIRMIZI ÇİZGİMİZ VAR
İnsanlar yaşadıkları muhiti terk etmek istemiyorlar. Biz yerinde dönüşüm projesini başlattık. 150 bin kişi müracaat etti. İnsanlara rezerv alanından ev veriyorsunuz, yıkılmış alandaki tapusunu da kendisine veriyorsunuz. Yerinde dönüşüm projesinde dört kırmızı çizgimiz var. Fay hatları üzerinde konut yapılmayacak. Sıvılaşma olan yerlerde, dere yatakları ve zeminin uygun olmadığı yerlerde ev yapılamayacak. Yapılan evler zemin artı 4 katı geçmeyecek. Mühendislik ve yapım işlerinde sıfır tolerans gösterilecek.


'SIFIR ATIK'TA DÜNYAYA LİDERLİK YAPTIK
Sıfır atık meselesini Emine Hanım üstlendikten sonra çok ciddi şekilde bir dönüşüm oldu. 90 bin civarında bina sıfır atığa geçti. Ekonomiye katkısı da çok fazla bunun. BM'de 30 Mart Dünya Sıfır Atık Günü ilan edildi. İstanbul'da düzenlenecek Dünya Şehirler Günü'nde her türlü çalışmaya destek vereceğiz. Dünyanın dört bir tarafından insanlar gelecek. Türkiye, başlatmış olduğu bu projeyle dünyaya liderlik yapıyor. Bununla çok övünüyoruz.
2 YIL GERİ ÖDEMESİZ 10 YIL VADELİ YERİNDE DÖNÜŞÜM
Yerinde dönüşümde konut yapımına başlayacaklar yaptıkça hak ediş karşılığı para vereceğiz. 500 bin TL hibe, geriye kalan 500 bin TL de kredi olarak düşünüyoruz. Herkese 1 milyon TL veriyoruz, 500 bin TL'nin senetlerini alacağız, 2 sene ödemesiz 10 sene sıfır faizli. Böyle olunca vatandaşlar evlerini çok rahat yapabilecekler. Bir de bunun maliyet tarafı var. Rezerv alanlarına yapıyoruz ama yol gidecek, okul gidecek, hastane gidecek, elektrik, doğalgaz gidecek. Tarlaların ortasına evleri diktik ama elektrik, su yok. Kanal çalışmıyor. Sosyal donatıların masrafları daire başına neredeyse 3.5 milyon tutuyor. Yerinde dönüşümde başvuru sayısı 146 bin 372'ye ulaştı. En fazla müracaat 60 binle Hatay'dan.


YARIM KALAN YAPILARI TOKİ TAMAMLAYACAK
Kabinede 179 bin konutun ihalesinin rakamlarını getirdim, 25 milyar dolar. 179 bin yerinde dönüşüm olursa devletin kesesinden 5 milyar dolar çıkacak. 5'te biri gibi. Bir iki ay daha yerinde dönüşümü devam ettirmek istiyorum. İkna edemiyorsak rezerv alanlarında veya konutların yerinde yapılması gibi başka formüller arayacağız. Köy evlerini, ahırları siz yapın deyip para vereceğiz. Tip proje veriyoruz. Yerinde dönüşümde de veriyoruz müteahhitle anlaştıkları zaman. 100 metreden 200 metreye kadar projeler hazırladık. Gidip dışarılarda başka mühendislik firmalarına para ödemeyin diyoruz. Harç almıyoruz, pul almıyoruz, yapı denetim masrafı yok, her şeyden muaf. Yarım kalırsa, müteahhit kaçarsa TOKİ olarak gelip biz yapacağız. Hakediş karşılığı parayı alacak.