Cumhuriyetin gazi ve kahraman meclisleri

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) günümüzdeki binasına geçinceye kadar iki ayrı binada faaliyette bulundu. Birinci TBMM binasının tarihi 1915 yılına dayanır. Ankara Ulus meydanında bulunan Birinci TBMM'nin inşaasına, 1915 yılında başlandı. İttihat ve Terakki Cemiyeti kulüp binası olarak tasarlanan binanın planı evkaf mimarı Salim Bey tarafından yapıldı, inşasına ise kolordunun askeri mimarı Hasip Bey nezaret etti. Meclisin, 23 Nisan 1920'de bu binada toplanması kararlaştırıldığında henüz bitirilmemiş olan bina, milli bir heyecanın eseri olarak milletin katkısıyla tamamlandı.

23 Nisan 1920 ile 15 Ekim 1924 tarihleri arasında Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi olarak kullanılan bina daha sonra Cumhuriyet Halk Fırkası Genel Merkezi ve Hukuk Mektebi olarak işlevini sürdürdü. 1952 yılında Maarif Vekâleti'ne devredildi, 1957 yılında ise müzeye dönüştürülmek üzere çalışmalara başlandı. Bina 23 Nisan 1961'de "Türkiye Büyük Millet Meclisi Müzesi" adıyla halkın ziyaretine açıldı. Bina, 23 Nisan 1981 tarihinde ise yapılan bir restorasyonun ardından "Kurtuluş Savaşı Müzesi" olarak ziyarete açıldı.

CUMHURİYETİ İLAN EDEN İKİNCİ MECLİS
Birinci Meclis binasının günün ihtiyaçlarını karşılayamaması üzerine TBMM, iki yüz metre yakınında bulunan ve 1923 yılında Mimar Vedat Tek tarafından Cumhuriyet Halk Fırkası Genel Merkezi ve Hukuk Mektebi olarak tasarlanan binaya taşındı. 18 Ekim 1924 tarihinde hizmete açılan bina 1960 yılına kadar hizmet verdi. İkinci TBMM'de Atatürk ilke ve devrimleri gerçekleştirildi, çağdaş yasalar çıkarıldı, önemli antlaşmalar yapıldı, çok partili sisteme geçiş sağlandı.

Atatürk 15 Ekim - 20 Ekim 1927 tarihleri arasında 6 gün süre ile 36 saat 33 dakika boyunca süren "Büyük Nutuk"u bu binada okudu. Girişin sağında yer alan odalarda ise 36 yıllık dönemde görev yapmış olan ilk üç Cumhurbaşkanı; Mustafa Kemal Atatürk, Mustafa İsmet İnönü ve Mahmut Celal Bayar'ın kişisel eşyalarının sergilendiği odalar yer alıyor. Bina 30 Ekim 1981 tarihinde "Cumhuriyet Müzesi" olarak ziyarete açıldı.

HAİNLERE MEYDAN OKUYAN SON MECLİS
Cumhuriyetin son meclis binası ise bugün hali hazırda kullanılan Türkiye Büyük Millet Meclisi binasıdır. Doğrudan Meclis binası olarak tasarlanan bugünkü TBMM binasının yapımına Mustafa Kemal Atatürk döneminde karar verildi. Açılan ve 14 projenin katıldığı uluslararası yarışmada, üç proje birinciliğe layık görüldü. Atatürk'ün de beğendiği Prof. Dr. Clemens Holzmeister'in projesi üzerinde karar kılındı. TBMM binasının temeli 26 Ekim 1939 tarihinde atıldı. Aynı tarihlerde başlayan I2. Dünya Savaşının Türkiye'yi de birçok açıdan etkilemesi üzerine inşaatın yapımına 1941 yılında ara verildi. Bir yıl sonra yeniden inşaatına başlanan TMBB binasının inşaatı 1960 yılında inşaatı tamamen bitti. Bugünkü TBMM binası, 6 Ocak 1961 tarihinde Kurucu Meclis toplantısıyla hizmete açıldı. Tüm blokları meclis hizmetlerine tahsis edilirken, daha önceki TBMM binaları da müze olarak kullanılmaya başlandı. Türkiye Büyük Millet Meclisi, 1961 yılından itibaren çalışmalarını bu binada yürütüyor. Türkiye Büyük Millet Meclisi 15 Temmuz 2016'da Fetullahçı Terör Örgütü'nün attığı bombaların hedefi oldu ancak hiçbir şekilde geri adım atmayan üyeleri hainlere meydan okuyarak milli iradeye sahip çıktı.