Pamuğun Kuraklıkta Verimi Düşmeyecek

Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Berkant Ödemiş ve proje ekibi, pamuk tarımının yoğun olarak yapıldığı Amik Ovası’nda Türkiye’de öncü olma özelliği taşıyan ve susuzluğa karşı direnci arttırmaya yönelik ‘yapraktan kükürt’ elde etme yöntemini deneme aşamasına başladı.
Projenin amacını, bitkilerin dışarıdan destekli bir takım uygulamalarla kuraklık toleranslarını nasıl arttırabileceğiyle ilgili bir çalışma olarak belirten Doç. Dr. Ödemiş, “Son yıllarda özellikle iklim değişikliği nedeniyle yıllar bazında sürekli değişkenlik gösteren bir yağış dağılımı söz konusu. Örneğin Hatay bölgesini düşünecek olursak sadece 2013 yılında düşen yağış miktarı bir önceki yılla kıyasladığımızda son derece düşük. Yaklaşık yüzde 50 daha düşük civardaydı. Her ne kadar bu sene yağışlar son derece yüksek ortalamaların üzerinde seyretmiş olsa da bu değer bir sonraki yılda da aynı şekilde devam edecek diye bir kesinlik yok” dedi.
BİTKİLERİN SU TÜKETİMLERİ SÜREKLİ ARTACAK
Ellerindeki uzun süreli projeksiyonlara göre bu bölgede 2025-2075 yılları arasındaki dönemde bitkilerin su tüketimlerinin iklim değişikliği nedeniyle sürekli artacağıyla ilgili bir takım veriler olduğunu söyleyen Ödemiş, “Dolayısıyla iklim değişikliğinin neden olacağı bu etkilerin sonucunda ortaya çıkacak sorunların en önemlilerinden bir tanesi özellikle yaz mevsiminde daha az düşen ya da kış döneminde daha az depolanan yağışların bitkilerin yetişme dönemlerinde su ihtiyaçlarını karşılayıp karşılayamayacağıyla ilgili bir takım çalışmaların ortaya konulması zorunluluğunu göstermekte” diye konuştu.
BİTKİLERİN KURAKLIK TOLERANSI ARTTIRILACAK
Bitki ıslahı konusunda; bitkilerin abiyotik stres koşulları denilen tuzluluk, kuraklık, sıcaklık ya da buna benzer stres koşullarında nasıl tepki verdikleriyle ilgili çalışmaların zaten Türkiye’de daha önceden yürütülen çalışmalar olduğunu dile getiren Ödemiş şöyle devam etti:
“Ancak son yıllarda kuraklıkla ilgili bu çalışmalarda şöyle bir noktaya doğru evrilmeye başlandı. Biz kuraklık koşullarında bitkilerin nasıl tepki verdikleriyle ilgili geniş bir bilgi ağına sahibiz. Bitki fizyolojisi açısından nasıl davrandıklarını biliyoruz. Ancak bu kuraklık toleransını bitki ıslahının dışında dışarıdan kültürel önlemlerle nasıl arttırabiliriz gibi çalışmalar özellikle bizim ülkemizde çok fazla yaygın değildi. Bu projenin kapsamı özellikle bu konuya odaklanmış durumda.”
"500 MİLYON İNSAN EKMEĞİNİ PAMUKTAN ÇIKARIYOR"
Doç. Dr. Berkant Ödemiş, projede pamuk bitkisini esas almalarının nedenini ise şöyle açıkladı:
“Pamuk bitkisi dünyada en çok yetiştirilen endüstri bitkilerinden bir tanesi. Bunu özellikle tarla bitkileri bölümünde çalışan arkadaşlarımızın da verdiği bilgiler doğrultusunda biliyoruz. Yaklaşık 500 milyon insan, ekimden tekstil sanayisine kadar çeşitli aşamalarda ekmeğini bu sektörden çıkarıyor. Dolayısıyla pamuğa odaklanmış olmamızın nedeni bu. Amik Ovası’nda özellikle bunu yapıyor olmamızın bir nedeni de tarımsal ürün deseni açısından Amik Ovası’nda pamuk en çok yetiştirilen bitki gruplarından bir tanesi. Dolayısıyla biz bu konuda öncelikli olarak bu ürün desenini esas almaya çalıştık.”
YAPRAKTAN KÜKÜRT ELDE EDİLMEYE ÇALIŞILIYOR
Kültürel önlemlerle ilgili olan proje içeriğini, bitki besin elementlerinin dışarıdan uygulanması suretiyle kuraklık toleransını nasıl artırılabileceğiyle ilgili bir çalışma olarak nitelendiren Ödemiş şöyle devam etti:
“Biz bunun için öncelikli olarak bitkilerin fizyolojik düzeylerinden ya da bilgilerinden yararlanmayı amaçladık. Bu nedenle projenin içerisine özellikle ‘yapraktan kükürt’ uygulamasının etkilerine bakacağız. Bu şu anlamda bizim için önemli. Kükürt elementinin özellikle saf elementerkükürtün, yapraktan uygulanması neticesinde bitkilerde klorofil içeriğinin arttırıldığını, fotosentez üzerinde önemli etkilerinin olduğunu bu nedenle kuraklık dönemlerinde bitkilerin su eksikliği durumunda dahi kolayca fotosentez yapabilecekleri bir noktaya ulaşıp ulaşmayacaklarını test etmeye çalışacağız. Bu durumun neticesinde elde ettiğimiz bilgilerle bunu bir öneri haline getirip getiremeyeceğimizi ortaya koyacağız.”