SAFRA KESESİNDE NEDEN TAŞ OLUR?
Safra kesesi karaciğerin altında yer alır ve karaciğer tarafından üretilen safra burada depolanır. Safra, özellikle yağların bağırsaklar tarafından emilimini sağlar ve sindirimi kolaylaştırır.
Yetişkinlerdeki kadar sık olmamakla birlikte çocuklarda da safra kesesinde taş oluşumu (kolelitiyazis) görülebilir. Çocuklarda çok net olarak ortaya konmuş bir sebep yoktur. Klinik çalışmalar sonucu, çocuklarda safra kesesi taşlarının oluşumuyla ilgili bazı risk faktörleri belirlenmiştir.
Bunlar; Sferositoz ve orak hücre anemileri gibi bazı hemolitik kan hastalıkları, obezite, genetik yatkınlık ve bazı ilaçların uzun süre kullanımı olarak sıralanır.
Çocuklarda taş dışında, kolesistit (iltihap ve enfeksiyon), obstrüksiyon (safra yollarının tıkanması), safra kesesi polipleri, biliyer diskinezi (safra atımını sağlayan kasılma ve gevşeme hareketlerinin olmaması) de, diğer sık rastlanan safra kesesi hastalıklarıdır.
SAFRA KESESİNDE TAŞ BELİRTİLERİ
Safra kesesi taşları hiçbir belirti vermeden varlıklarını sürdürebilirler. Belirtiler ise karın ağrısıyla ve aniden başlar. Çocuklar karnın sağ üst kısmına yerleşen, sırtta ve sağ kürek kemiğinde de hissedilen kramp tarzı ağrıdan şikayet ederler. Küçük çocuklar ağrının yerini tarif etmekte güçlük çekebilir ve şikayetleri ebeveynler tarafından başka şeylere bağlanabilir. Ağrı arada geçip, yeniden başlayabilir. Yağlı yemeklerden sonra daha belirgin olabilir. Safra taşının bir kanalı tıkaması halinde karın ağrısına bulantı, kusma, ateş ve sarılık da eşlik eder.
ÇOCUKLARDA SAFRA KESESİ TAŞLARININ TEDAVİSİ
Çocuk Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Fatih Andıran, safra kesesinde bir kere taş oluşumundan sonra hem safra kesesi fonksiyon bozukluğu olduğundan hem de safra kesesi taşlarının özellikle safra kanalına düşüp çok ciddi iltihap, tıkanma sarılığı ve pankreatit riskleri oluşturması nedeniyle ameliyatla alınması gerektiğini belirtti. Sadece ameliyat öncesi hemolitik anemi hastalıkları açısından mutlaka araştırılmalıdır. Safra kesesinin alındığı operasyonlar kolesistektomi olarak adlandırılır. Kolesistektomi ameliyatları açık ya da kapalı (laporoskopik) olarak yapılabilir.
LAPAROSKOPİK KOLESİSTEKTOMİ
Elbette hangi yöntemin çocuk için uygun olduğuna çocuk cerrahisi uzmanı karar verecektir. Ancak, laparoskopik kolesistektomi yöntemi pek çok avantajı sebebiyle çocuklarda sıkça tercih edilen bir cerrahi işlemdir:
Çocukların beslenmesinde operasyon öncesinde ve sonrasında hiçbir kısıtlamaya gidilmez.
Aynı gün ayağa kalkan çocuklar 1-2 gün içinde evlerine dönüp hemen günlük yaşamlarına ve hatta kısa süre sonra okullarına başlayabilirler.
Çok az ağrı şikayeti olur ve hafif ağrı kesicilerle kontrol edilebilir.
Çok az ameliyat izi kalır ve çocuk büyüdükçe neredeyse tamamen kaybolur.
Enfeksiyon riski çok daha azdır.