Kışın ılık geçmesi vakaları artıracak

Türkiye'de ilk kez 2002'de Tokat'ta görülen kene nedeniyle Ankara, Kırıkkale, Eskişehir, Yozgat, Konya, Kayseri, Sivas'ta son 5 yılda 861 vaka hastaneye başvurdu. Toplam on şehirdeki kene vakalarından 45'i tüm müdahalelere rağmen yaşamını yitirdi. Bugüne kadar birçok ailenin yüreğine ateş düşüren kene vakaları havaların ısınmasıyla birlikte yeniden gündeme geldi. SABAH ANADOLU, baharın gelmesiyle adını yeniden duymaya başladığımız keneden en çok hangi illerin etkilendiğini, kenenin en çok nerelerde görüldüğünü, yaşam döngüsünü nasıl sağladığını, alınacak önlemleri masaya yatırdı. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkan Yardımcısı Mehmet Ali Torunoğlu sorularımızı yanıtladı.

BU YIL SAYI ARTABİLİR
Torunoğlu, bu yıl kışın ılık geçtiğini, bunun ise kene popülasyonunu artırmasını beklediklerini söyledi. Geçmiş yıllara göre kene vakalarının erken ortaya çıktığını anlatan Torunoğlu "Hava sıcaklıkları -20'nin altına düştüğünde kene bundan etkileniyor. Toprağa çıkması zaman alıyor. Bu yıl kışın çok ılık bir hava hakimdi. Bu ise kenenin toprağa erken çıkmasına ve popülasyonunun artmasına neden oldu. 2013'ün ilk 4 ayında 40 vaka hastanelerimize başvurdu. Geçmiş yılın aynı dönemiyle kıyaslandığında bu rakam biraz yüksek" dedi.

PİKNİKÇİLER KORKMASIN
Kenenin özellikle kırsal kesimde çiftçilikle ve hayvancılıkla uğraşanları etkilediğine dikkat çeken Torunoğlu, büyükşehirlerde yaşayan çoğu kişinin kene korkusu nedeniyle pikniğe gidemediğini anımsattı. Torunoğlu, büyükşehirlerde kenenin nadir görülebileceğine, olsa bile Kırım Kongo Kanamalı Ateşi'ne neden olan virüsü taşıma olasılığının düşüklüğüne dikkat çekti. Torunoğlu, özellikle Ankara, Kayseri, Konya gibi büyükşehirlerde yaşayanların korkmaması gerektiğini söyledi.

HAYVANLAR İLAÇLANMALI
Anadolu'da hayvancılıkla uğraşanları uyaran Torunoğlu, hayvanların sırtına sürülen, etkisi bir ay süren ilacın düzenli olarak kullanılması gerektiğini anlattı. "Biz özellikle riskli bölgelerdeki 3 bin köyümüzde yaşayan vatandaşlarımıza bilgilendirici bir set dağıttık. Bu setin içinde kene çıkarıcı bir kart, steril olmayan bir eldiven ile broşür bulunuyor" diyen Torunoğlu, broşürlerde hayvanların taşıyıcı olduğunu hatırlattıklarını ifade eti. Torunoğlu "Köylü kadın hayvanın sütünü sağıyor. Bu arada keneyi patlatıyor. Ve virüsün yayılmasına neden oluyor. Biz bunları önlemeyi amaçlıyoruz" diye konuştu.

MUTLAKA KENDİNİZ ÇIKARIN
Bugüne kadar kene nedeniyle hayatını kaybeden kişilerin ölüm nedeni olarak keneyi kendilerinin çıkarması gösterildi. Çoğu yetkili de kenenin sağlık görevlileri tarafından çıkarılması gerektiğini vurguladı. Ancak Mehmet Ali Torunoğlu, kenenin mutlaka en kısa sürede kişinin kendisi ya da yakınları tarafından çıkarılması gerektiğini savundu. Torunoğlu, köyden şehre inene kadar geçen sürenin insan için daha büyük tehdit olduğunu anlatarak, "Kene, kene kartı ile ya da herhangi bir kart ya da yaprakla çıkarılabilir. Kenenin başının vücutta kalması önemli değil. Önemli olan kenenin üzerine sigara batırılmaması, vurulmaması, sıkılmaması. Çünkü bu işlemden rahatsız olan kene kusar ve virüsü daha hızlı yayar. Biz mutlaka eldiven takılarak kenenin erkenden çıkarılmasını öneriyoruz" dedi. Torunoğlu, Sivas ve Yozgat'ın dışındaki tüm illerde kene vakalarının çok yaygın olmadığını ancak tek tek görülebildiğini söyledi. Torunoğlu, Ankara'da kene vakalarının kuzeyde Kızılcahamam, Çubuk, Nallıhan'da görüldüğünü belirterek, "Güneyde yer alan Şereflikoçhisar'da kene görülme olasılığı çok düşük" dedi.

VÜCUDUNUZU KONTROL EDİN
Vücuda ayaktan giren bir kenenin kendine uygun bir yer bulmasının 6-8 saat sürdüğünü, kenenin bu sürenin ardından kanı emmeye başlaması ve virüsünü salgılamasının ise yine zaman aldığını belirten Torunoğlu şu uyarılarda bulunuyor: "Bağdan bahçeden, tarladan ya da piknikten döndüğünüzde hemen vücudunuzda kene kontrolü yapın. Kene en çok nemli bölgeleri sever. Bu nedenle bir yakınınızın yardımıyla kulak arkasına, koltuk altına, kasık bölgenize bakın. Gördüğünüz anda hemen temiz bir eldivenle alın. 8-10 gün ise kendinizi dikkatle inceleyin. Ateşlenme, halsizlik, kanama, adette gecikme, vücutta morluk varsa beklemeden sağlık kuruluşuna gidin."
EN BÜYÜK TEDAVİ MERKEZİ SİVAS'TA
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlyas Dökmetaş, Sivas'ın dünyanın en büyük KKKA'yla mücadele merkezi olduğunu belirterek, hastalığa karşı herkesin dikkatli olmasını istedi. Havaların ısınmasıyla birlikte kene vakalarının yeniden ortaya çıktığını belirten Dökmetaş, Yozgat'ın 2 ilçesinden 3 kişinin kene ısırması sonucu KKKA teşhisiyle Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'ne müracaat ettiğini söyledi. Hastaların yapılan tedavi sonrasında tehlikeyi atlattıkları ve sağlık durumlarının iyi olduğu ifade eden Dökmetaş, şu bilgileri verdi: "Cumhuriyet Üniversitesi KKKA açısından dünyanın en büyük tedavi merkezi. Bizdeki olgu kadar başka merkezlerde hasta yok. Hastalarımız daha çok Tokat, Çorum, Yozgat bölgesinden geliyor. Erzincan'dan gelen hastalarımız var. Sivas'ın kuzey kısmından Koyulhisar, Suşehri ve benzeri ilçelerden gelen hastalarımız da var. Bu sene 3 tane vakamız oldu. 3 hastamızın 2'si Yozgat Çekerek'ten, diğeri de yine Yozgat Sarayköy'den gelen bir vaka." Prof. Dr. Dökmetaş "Kene ile temastan sonra en kısa sürede çıkarılmasını önermekteyiz. Yine sağlık çalışanlarını dikkatli davranmalarını öneriyoruz. Hastaların kanını alırken, muayenesini yaparken eldivenlerini giymeli, maskelerini ve gözlüklerini takmalılar" diye konuştu.