90 yaşında ve romancılığın zirvesinde

Size iki farklı dogum günü haberi. 1933'lü Philip Roth mart ayı itibariyle 80'ine bastı. Yasar Kemal'in Adana'da dogmasının üzerindense 90 sene geçti. Tahmin edilecegi üzere Amerikan gazetelerinde Roth'un dogum günü serefine bir sürü kutlama, tebrik, hayranlık yazısı çıktı (bizim basında da bu sene çok sayıda Yasar Kemal yazısı okumaya hazırlanın). Bunlar olurken New York Magazine dergisi enteresan bir ise imza attı; aralarında James Franco ve Elif Batuman'ın da oldugu çogu 30'lu yaslardaki elestirmen ve yazarlara "En büyük Amerikalı romancı gerçekten de Roth mu?" ile baslayan bir dizi soru sordu. Sandıklar açıldı, oylar sayıldı: Yüzde 77'si "Evet, en büyük romancı Roth'dur," derken; yüzde 23'ü "Hayır, ondan iyisi var" (mesela Don DeLillo) diyerek itirazını dile getirdi. Biz de aynı soruları Türkiyeli genç elestirmenlerle yazarlara sorduk. Sonuç: Genç neslin Yasar Kemal'e sevgi ve saygısı tam, tabii bu hiçbir elestirileri yok anlamına da gelmiyor... Görüsüne basvurduklarımız: Elif Bereketli, Süreyyya Evren, Kaya Genç, Bedia Ceylan Güzelce, Hikmet Hükümenoglu, Sibel Oral, Oylum Yılmaz, Can Bahadır Yüce.
Yaşayan en büyük Türkiyeli romancı gerçekten de Yaşar Kemal mi?
Evet: Yüzde 70
Hayır: Yüzde 30
Hayır diyenlerin önerdiği isimler: Orhan Pamuk, Vedat Türkali.
Kitaplarındaki en mühim tema
Doğa: Yüzde 60
"Baharın gelişini hissettirmek için arıların vızıltılarını, uğultularını, dalga dalga hareket edişlerini anlattığı satırları okurken, sanki kitabın sayfası doğanın bir parçasına dönüşür." (Kaya Genç)
Yerellik: Yüzde 10
Evrensellik: Yüzde 10
Yaşama sevinci: Yüzde 10
Tragedya: Yüzde10
Yaşar Kemal'in en iyi kitabı:
İnce Memed: Yüzde 50
Üç Anadolu Efsanesi: Yüzde 12.5
Orta Direk: Yüzde 12.5
Bir Ada Hikayesi: Yüzde 12.5
Höyükteki Nar Ağacı: Yüzde 12.5
En çok takdir edilen özelliği:
Dilinin yalınlığı ve bu sayede öykü anlatma becerisinin öne çıkması.
Türk değil, Türkiyeli olması.
Dili.
"İçgüdüsel doğasından gelen ve dizginlenemeyen bir şekilde hikaye anlatıyor. Bir şaman, bir dengbej gibi, ya da hepsi birden. Ve sanırım tam da bu yüzden, geçmişten bugüne entelektüel çevrelerde eleştirilmesi ve neredeyse sınıfsal bir ayrımcılığa tabi tutulması." (Oylum Yılmaz)
Yazıya adanmışlığı. (Can Bahadır Yüce)
Bir coğrafyanın kültürel ve sosyal tüm unsurlarını eserlerinde anlatabilmiş olması.
Kadınlara bakışı erkek egemen mi değil mi?
Erkek egemen: Yüzde 25
"Tevarüs ettiği geleneğin dışına çıkamadığı için erkek egemen." (Can Bahadır Yüce)
Erkek egemen değil: Yüzde 50
"Tabii ki de erkek egemen değil. Bazen feministler elmayla armudu bile ayıramıyor gerçekten." (Elif Bereketli)
Karışık bir mesele: Yüzde 25.
"Yaşar Kemal kitaplarının cinsiyetsiz olduğunu düşünürüm ben hep. Nasıl ki bir dağın ya da bir bulutun cinsiyeti üzerine konuşmamız laf-ü güzafsa, Yaşar Kemal kitapları için de aynı durum geçerli bence." (Bedia Ceylan Güzelce)
En kötü kitabı:
Ölmez Otu: Yüzde 25
Çıplak Deniz Çıplak Ada: Yüzde 25
Deniz Küstü: Yüzde 25
Binbir Çiçekli Bahçe: Yüzde 25
En kötü yanı:
"Kendi tarzının sınırlarını esnetmemesi, farklı şeyler denememesi." (Hikmet Hükümenoğlu)
Virgülsüz olması.
Kendini tekrar etmesi.
Tek bir coğrafyaya ve tek bir duyguya bağlı kalmış olması.
"İyi bir çıkışın esiri kalmışlığı." (Süreyyya Evren)
Nobel edebiyat ödülü almayı hak ediyor mu?
Evet: Yüzde 100 "Yıllardır bunu konuşup duruyoruz. Çocukken hatırlıyorum, daha o zamandan aklımda kalmış; babamın arkadaşı Nobel edebiyat ödülünü Türkiye'den Yaşar Kemal almalı demişti. Yıllarca bunu duyduk, Yaşar Kemal ve Nobel söylentileri okuduk, dinledik ve buna şartlandık sanki" (Sibel Oral)