Hayatla çarpışmayı kaldıramadım

Cevapsız Agrı'da sık sık kendine sorular soran bir kadın var. O soruların cevapsızlıgı mı size bu kitabı yazdıran?
- Cevapsız olan sorular degil, agrı. Cevapsız olan soru yok. Kelimelerle olan her sey beni çok ilgilendirir. Her seyin kelimesi var sanırım, buna inanırım. Hele bos duvarların; içinde hiç kimsenin olmadıgı duvarla konusurum. Sevmek bile söz kültürü gibi. Sözün lekesi vardır. Yaz yazabilirsen, sil silebilirsen.
- 'Yazmazsam hiçbir sey bütün olusturamıyor, hiçbir sey gerçek degil,' diyen Virginia Woolf gibi sizin de yazarken, yasamı kendiniz için görünür kıldıgınızı düsünüyorum...
- Ceplerini taslarla doldurup suya yürüyerek kendini tamamlamıs bir kadın için görünürlük de, görünmezlik de nedir anlamaya çalısıyorum. Sanırım Virgina' dan bana en güçlü söz olarak, hırkası ve tasları kaldı. Her seyi ama her seyi kelimelendiriyorum. Hâlâ otururken, elime ne geçiyorsa, rakamlar ve kelimeler yazarım Yazmadan olmuyor evet. Ama bende neyi tamamlıyor, inan bilmiyorum.
- Kitapta siir için 'Kayıp bir dakikanın dedikodusudur,' diyorsunuz. Siir çok daha fazlasını ifade ediyor, degil mi?
- Eger canım istemiyorsa yazdıklarımı açıklamaya kalkmak çok asap bozucu. Tepemde 'Ne dedin sen simdi?' diyen birilerine çenem tutulup cevap veremiyorum, hatta çenesine bir yumruk geçiresim geliyor. Bari insan yazdıklarını açıklamasın yahu. Egitim ya da etiket maddeleri degil ki siir, açıklansın. En azından benim için çok zor Çaglar, anlamanı diliyorum.
ŞAİROLMAK VE ŞİİR YAZMAK ARASINDAKİ FARK
- Alısagelmis siir kalıplarının dısında yazdıgınız için yazdıklarınıza bazılarının ısrarla deneme demesini nasıl karsılıyorsunuz?
- Anlayacak kadar cesur degiller diyorum. Eski bir oyundur bu; ürperdigin veya ürktügün seyin üstünü ilk buldugun örtüyle dönüp çarçabuk örtersin. Beni tanımsız bir yerde tutmak islerine geldi. Hatta 'sarkıcı, ama yazıyor da' dediler. Kimsenin fikriyle bas edecek istegim yok. Canları ne istiyorsa desinler. Hatta bunun yerel versiyonu sudur; canları cehenneme kadar.
- Yıllar önce 'Dünyanın siire degil, saire ihtiyacı var,' demistiniz. Siir yazmakla sair olmak arasındaki fark ne?
- Her siir yazanın siiri görünmez, müthis tablolar çizsen bakılmayabilir. Bence sanat diye bir sey yok, sanatçı var. Dogaya o özelligiyle geliyor ve tuttugunu altın ediyor. Daha kötü yazan biri, daha iyi yazandan daha yazar olabiliyor. Çünkü etkileyicilik, direkt kisinin varlıgıyla ilgili. Etkileyici olan insanın ta kendisi, ürettigi degil. Etkilemeyen, sarsmayan hiçbir seye ilah olsa dönüp bakamıyorum. Çünkü sanatçıyı yetenek, beceri, is planlayıcısı, tüccar, yönetici gibi tanımlamıyorum. Ve birileri var, öksürseler tüyleri diken diken ediyorlar. Iste onlar var ya onlar, onları seviyorum. Kendimi onlara yakın buluyorum.
- Siirine ve sairligine hayran oldugunuz kimler?
- Furug... Furug... Furug... Yetiyor, bir de fazlasından artıyor. Hatta içime akıyor da akıyor, yıllardır böyle.
- Yazmayı hiç bırakmadıgınız halde, neden 11 yıl boyunca kitap çıkartmamayı tercih ettiniz?
- Durumumu süsleyip püslemeden özetleyeyim. Önce popüler olmaktan hiç zevk almadım. Tanınmaktan degil, tanınmıs insanın sıkıstıgı sıg, sakil, harbi yalan hayattan. Yoksa tanınmak çok güzel bir duygu. Sonra alkol, ask, anlamsızlık ve saglık sorunlarıyla bogustum. Her sey dönüyor ve etrafındaki tüm masumiyeti yok ediyordu. Bunla çarpısıp durmayı kaldıramadım; gülümsemek istiyordum, yürümek ve cosmak istiyordum. En berbat seylerden bile saf nedenler çıkarmaya çalısıyordum. Olmuyordu, basaramıyordum. Ben de kendimi büyük bir ev turnesine kapattım.
UZUN BİR SÜRE DÜNYAYA BAKMADIM
- Nasıl yani, büyük ev turnesi?
- Iste hani uzaklara, daha uzaklara gidersin turneye. Uzun gidersin, kısa gidersin. Ben de sesleri, harfleri, rakamları, fotografları ve bir iki insan alarak yanıma, büyük bir ev turnesine çıktım. Gittigim yerler de evdi. Bir sahil kenarına insem, orayı bile kuytu eve çevirdim. Aslında içimin, ruhumun tamamını büyük bir eve çevirdim. Içine kendimi, azıcık insanı, azıcık seyi aldım.
- Bu geçen sürede fotografa yöneldiniz. Fotograflarınıza, Amerika ve Rusya'daki sanat dergileri yer verdi.
- Zamanı sesle yakalamak, deklansör sesi; sadece bunun zevki bile müthis. Akıl, zeka arsızı degilim, his ve zihin arsızıyım. Gözlerimi açıp kapamayı seviyordum, makinalar gibi. Arkadasım ölmüstü, kollarımın kucagımın bosalıp durmasına dayanamıyordum. Fotograf makinaları bana hem üretim, hem ifade yolu, hem de oyuncak oldu. Askı fanilasının sökülen dikislerinde terk eden biri için sökülmeyecek aletler ve onlarla yapılanlar çekicidir. Herkesin kendini ayakta tutma biçimi var, fotograflar beni yatakta ve rüyada tuttu. Ayakta kalabilmem böyleydi. Belki bu yüzden hep yatan insanlar çekiyorum.
- Sanatta yaptıklarınızın karsılıgını aldıgınızı düsünüyor musunuz?
- Hayır, ama sitem ederek degil. Ben yaptıgım ettigim seylerin zaten çok az karsılıgı olacagını, çok az insana degecegini biliyordum. Hele o popüler islerden çark ederken, bu bir seçimdi. Tanımlanmayısımı da anlıyorum, begenilmeyisimi de. Ama sevilisimi de anlıyorum. Ne harika insanların kalbine dokundugumu biliyorum, bu nasıl mutluluk verici anlatamam.
SESLE ÖPÜŞMEYİ ÖZLEDİM
- Müzik kariyerinizin yazarlık kariyerinizi olumsuz etkiledigini düsündünüz mü hiç?
- Planlamacılıgı beceremedigim için neyin, neyi nasıl etkiledigini bilmiyorum. Baskasında biliyorum, ama kendimde sıfır. Ortalık mevzuları söz konusu olunca, akıl tıkanıyor bende. O is mühendisligi karsısında çuvallıyorum.
- Müzikte suskunlugunuzu sürdürecek misiniz?
- Albüm yapmam ama bir kitabıma sarkı söyledigim bir kayıt koyacagım. Ölüp gitmeden son bir kez sesle öpüsmek istiyorum. Sesle öpüsmeyi özledim.
CEVAPSIZ AĞRI
Umay Umay Altıkırkbeş Yayınları Şiir 224 s., 8.25 TL