Doğmak ya da doğmamak...

Henüz dünya sahnesine adım atmamış, anne karnında adsız, adressiz bir fetüs, kurallarını 'büyük'lerin koyduğu bir dünyaya dair derin tahliller yapabilir mi? İhanetin, aşkın ve hatta cinayetin karanlık ve esrarengiz âlemine tanıklık edip, yüzlerce yıllık 'olmak ya da olmamak' kuyusundan ilhamla 'doğmak ya da doğmamak' tercihi üzerine kafa yorabilir mi... Eğer bir edebiyat ustası, dünyaya bir fetüsün gözünden bakmaya karar verip, usta bir kurguyla ilmek ilmek bir roman örmeye karar verdiyse olur! İngiliz romancılığının çağdaş ve usta kalemi, bir kurgu dehası Ian McEwan, Fındık Kabuğu adlı, sonu polisiyeye varan romanında anne karnında bir fetüsü anlatıcı olarak çıkarıyor karşımıza. Hamileliğin son günlerindeki anne adayı Trudy, ihanet ettiği yayıncı eşini sevgilisiyle birlikte öldürme planları yapar. Henüz doğmamış kahramanımız bir yandan 'doğmak ya da doğmamak' minvalinde hayat üzerine kafa yorup, okuru binlerce yıllık varoluş meseleleriyle yüzleştirirken bir yandan da babasını nasıl kurtarabileceğini düşünür. Gayet güzel bir kadın olan annesi Trudy, edebiyat meraklısı ama başarısız bir yayıncı olan babası John ve inşaat işleriyle uğraşan sevimsiz amcası Claude romanın ana karakterleri. Trudy ve Claude'un fetüsümüzün babası John'u öldürme planları yapmalarına yol açan bir de epey değerli bir ev var. Roman aslında, bir anlamda ihanet, kıskançlık ve cinayet temalarıyla bir nevi Hamlet uyarlaması. Baş kahramanımız, fetüsün 'çok bilmişliği' ve roman boyunca bir monolog halinde konuşması ise yazarın zekayla kara mizahı harmanladığı, nüktesi bol bir edebiyat oyunu. Unutmayalım, yazarın kurmaca evrenindeyiz! Doğmadan hayatı sorgulayan bir canlı var karşımızda ve bakın ne diyor: "Hissedeceğim, öyleyse var olacağım. Yoksulluk gidip dilensin, iklim değişikliği cehennemde kaynasın. Toplumsal adalet mürekkepte boğulsun. Duyguların aktivisti olacağım ben, gözyaşı dökerek, inleyerek, kurumları kendi savunmasız varlığıma uygun hale getirmek için mücadele eden, bağıra çağıra uğraşan bir olacağım. Kimliğim benim değerli, tek gerçek malım olacak, tek gerçeğe ulaşma yolum."
DUYGU KRALİÇEDİR
Fındık Kabuğu her ne kadar polisiye tatlar barındırsa da, psikolojik tahlili bol bir kara roman. Pekala bir tiyatro sahnesinde, etkileyici bir sesle, konuya 'cuk oturan' bir ifadeyle duyup izlesek tüylerimizi diken diken edecek sözler ediyor adı, sanı, yaşı olmayan kahramanımız. Hissiyatın, ince duyuşun aslında 'dişil' bir kavram olduğunu fısıldıyor sanki: "Bu rahim denilen yer çok da kötü bir yer değil, biraz mezarı andırıyor, Babamın en sevdiği şiirlerin birindeki gibi 'güzel ve özel'. Öğrencilik günlerim için ana rahminin bir versiyonunu hazırlayacağım. İngilizlerin, İskoçların, Fransızların 'aydınlanması'nı bir kenara bırakacağım. Gerçeklerle işim yok, can sıkıcı olguları istemiyorum, tarafsızmış gibi davranılmasından nefret ediyorum. Duygu, kraliçedir. Tabii kendini kral ilan etmedikçe."
Kitaptan
"ÖZGÜR BİR RUHUM BEN..."
"Soyutlamaların içine gömülmüşüm, sadece onların arasında çoğalan ilişkiler bildik bir dünya yanılmaması yaratıyor. Hiç görmediğim 'mavi' sözcüğünü duyduğumda 'yeşil'e epeyce yakın bir zihin olayı canlandırıyorum gözlerimin önünde -ki 'yeşil'i de hiç görmüş değilim. Masumlar arasında sayıyorum kendimi, sırtımda sadakatlerin ve yükümlülüklerin yükü yok, yaşama alanımın yetersizliğine rağmen özgür bir ruhum ben. Bana karşı çıkacak ya da beni kınayacak kimse yok burada, ne bir adım ya da eski bir adresim var, ne dinim, ne borçlarım ne de düşmanlarım."